سلام دوستان کنکوری عزیز!!!
با توجه به تاپیک های اخیر در انجمن و مهم بودن مبحث مقایسه ی نقطه ی ذوب و جوش ترکیبات ؛ تصمیم گرفتم که همه ی نکات لازم رو با هم دیگه یه مروری داشته باشیم:
- در حالت کلی نقطه ی ذوب و جوش جامد های کوالانسی بیشتر از ترکیبات یونی و نقطه ی ذوب و جوش ترکیبات یونی بیشتر از ترکیبات کوالانسی هستش. پس هر موقع در گزینه ها الماس که یک جامد کوالانسی هستش وجود داشت باید الماس رو بیشتر از همه نشون بده
- برای مقایسه ی نقطه ی ذوب و جوش ترکیبات یونی ابتدا باید انرژی شبکه ی بلور اونها رو مقایسه کنیم
انرژی شبکه با مجموع با یون ها ارتباط مستقیم و با شعاع یون ها رابطه ی عکس داره
هرچی انژی شبکه بلور یک ترکیب یونی بیشتر باشه نقطه ی ذوب و جوش اون ترکیب یونی بیشتر خواهد بود
- حالا می رسیم به ترکیبات کوالانسی: برای مقایسه ی نقطه ی ذوب و جوش ترکیبات کوالانسی اول باید بدونیم نیروی جاذبه ی بین مولکولی ترکیب مورد نظر از نوع هیدروژنی هستش یا واندروالسی؟ ( نیروهای جاذبه ی بین مولکولی لوندون و دوقطبی-دوقطبی و ... همگی از نوع واندرولسی فرض می شوند )
خب مسلما نقطه ی ذوب و جوش ترکیباتی که پیوند هیدروژنی دارند بیشتره! ما سه تا ترکیب کنکوری در این زمینه داریم!!! H2O و NH3 و HF که اگه بخوایم قدرت پیوند هیدروژنی رو در بین این سه ترکیب مقایسه کنیم داریم:
HF>H2O>NH3
که علتش هم بدیهی هستش ( الکترونگاتیوی F>O>N هستش ) ولی ترتیب نقطه ی ذوب و جوششون با هم فرق می کنه:
نقطه ی ذوب و جوش : H2O>HF>NH3
خب حالا علت اینکه HF اومد و بعد از H2O قرار گرفت چیه؟ H2O می تونه پیوند های هیدروژنی بیشتری نسبت به HF تشکیل بده.
خب بعدش نوبت اون ترکیباتی هستش که نیروی جاذبه ی بین مولکولی شون واندروالسی هستش!
در این دسته ترکیبات هرچه حجم و جرم مولکول بیشتر باشه نیروی جاذبه ی بین مولکولی قوی تر و در نتیجه نقطه ی ذوب و جوش خواهد بود
خب یه چن تا مثال با هم هل کنیم!
- نقطه ی ذوب و جوش ترکیبات هیدروژن دار گروه های 15 و 16 و 17 جدول تناوبی رو به صورت جداگانه بررسی کنید؟
ترکیبات هیدروژن دار گروه 17 عبارت اند از: HF , HCL , HBr , HI
نیروی جاذبه ی بین مولکولی HF از نوع هیدروژنی هستش پس میره اول صف و سه ترکیب دیگه رو هم اگه به ترتیب جرم و حجم مرتب کنیم داریم:
HI>HBr>HCL
و چون گفتیم هرچه جرم و حجم بیشتر باشه نیروی واندوالسی هم قوی تر شده و نکته ی ذوب و جوش بیشتر می شه داریم:
نقطه ی ذوب جوش : HF>HI>HBr>HCL
ترکیبات هیدوژن دار گروه 16 رو به عهده ی خودتون میذارم. اما ترکیبات هیدروژن دار گروه 15 جدول تناوبی:
همونطور که میدونید ترکیبات هیدروژن دار گروه 15 عبارت اند از: NH3,PH3,AsH3,SbH3
حالا اگه طبق توضیحاتی که برای گروه 17 دادم عمل کنیم به یه همچین نتیجه ای دست پیدا می کنیم:
نقطه ی ذوب و جوش: NH3>SbH3>AsH3>PH3
ولی این نتیجه کاملا اشتباهه!!!! و نتیجه ی درست اینجوری هستش:
SbH3>NH3>AsH3>PH3
علت این که SbH3 اومده و جلوتر از NH3 قرار گرفته اینه که جرم و حجم SbH3 اون قدر زیاده که نیروی واندرواسی ناشی از اون حتی از پیوند هیدروژنی بین مولکول های NH3 هم قوی تره و در نتیجه نقطه ی ذوب و جوشش بیشتر خواهد بود
امیدوارم این نکات به دردتون بخوره