زندگی نامه اساتید آواز ایران

[علی سلیمانی]

سید حسام الدین سراج
در سال 1337 در شهر اصفهان در خانواده ای صاحب ذوق دیده به جهان گشود. بزرگترین مشوق وی در تحصیل علم و هنر مرحوم پدرش بود . ایشان بر علوم قدیمه و ادبیات احاطه داشت و از صدای خوش آهنگی برخوردار بود و با اساتید ادب و هنر نظیر استاد جلال الدین همائی , استاد تاج اصفهانی , استاد حسن کسائی و ..... حشر و نشر داشت , به همین جهت فضائی مستعد برای تربیت فرزندانش فراهم آورده بود. در چنین محیطی جوانه های عشق و علاقه به شعر و موسیقی در جان و دل وی شکوفا شد .
سراج موسیقی را با آموختن تنبک از سیزده سالگی آغاز کرده , سپس سنتور را در اصفهان نزد استاد ساغری آموخته و برای تکمیل آن از اساتیدی چون فرامرز پایور , رضا شفیعیان و پشنگ کامکار بهره جسته است . در زمینه آواز از محضر مرحوم استاد محمود کریمی و استاد محمدرضا شجریان استفاده کرده است . در حال حاضر هم به اغتنام فرصت از محضر ایشان اساتید موسیقی و تحقیق در شیوه قدما بهره می برد. شاگردی و تعلم را بالاترین توفیق زندگی خود می داند و به همین لحاظ به موازات آموزش موسیقی تحصلات خود را در رشته معماری و شهر سازی در دانشگاه شهید بهشتی ادامه داده و موفق به اخذ فوق لیسانس معماری شده است .
در برخی از آثار که باصدای او شنیده ایم مانند (باغ ارغوان , شرح فراق , بی نشان , آئینه رو , نرگس مست , ماه نو و ..... ) آهنگسازی را نیز به عهده داشته است .
تحقیقاتی در باب زیبائی شناسی هنر و معماری و تطبیقث وجوه اشتراک هنرها دارد که بصورت رساله نهائی دانشگاهی ارائه شده و بعضا" به صورت مقاله در مجلات فرهنگی , هنری به چاپ رسیده است .
آثار موسیقی که تاکنون از او منتشر شده است عبارتند از :
نینوا , باغ ارغوان , وصل مستان , شمس الضحی , یاد یار , آفاق عشق ( خسرو شیرین , لیلی مجنون ) , طریقت عشق , شرح فراق , آئینه رو , دل آرا , بی نشان , نگاه آسمانی , نرگس مست , بوی بهشت , شهر آشنائی , رویای وصل , وداع , عشق و مستی , نازنین یار , ماه نو و آئینه و آه و .......
تا کنون کنسرت های موسیقی موفقی در کشورهای فرانسه , انگلستان , سوئیس , هلند , آلمان , یونان , اسپانیا , چین , ترکیه , کره , کانادا , آمریکا , و روسیه داشته است .
در فرازی از یکی از مصاحبه های هنری چنین اظهار میدارد : من خود را شاگرد کوچک مدارج نخستین آستان هنر می دانم و امیدوارم تا آخر عمر خاک پای اساتید عارف و عاشق این دیار سرمه چشم من باشد.

عنوان : راه رهائی موسیقی : میدیا فرج نژاد دانلود با کیفیت 320kbps دانلود با کیفیت 128kbps

---

عنوان : جام الست ملودی کلام تصانیف :علی طریقت تنظیم :علی قمصری تعداد قطعات : 9 تاریخ نشر: 1388 ناشر: موسسه فرهنگی هنری ثنا مشاهده اطلاعات آلبوم

---

عنوان : راه بی نهایت موسیقی : میدیا فرج نژاد تعداد قطعات : 9 تاریخ نشر: 1390 ناشر: - مشاهده اطلاعات آلبوم

---

عنوان : قصه گیسو آهنگساز : رامین کاکاوند تعداد قطعات : 7 تاریخ نشر: 1387 ناشر: آوای نوین اصفهان مشاهده اطلاعات آلبوم

---

عنوان : آئینه و آه آهنگساز : محمد جواد ضرابیان تعداد قطعات : 8 تاریخ نشر: 1384 ناشر: استودیو و مرکز موسیقی حوزه هنری مشاهده اطلاعات آلبوم

---

عنوان : ماه نو آهنگساز : سید حسام الدین سراج تعداد قطعات : 8 تاریخ نشر: 1383 ناشر: سروش ( مشاهده وبسایت ) مشاهده اطلاعات آلبوم

---

عنوان : عشق و مستی آهنگساز : سید حسام الدین سراج تعداد قطعات : 7 تاریخ نشر: 1383 ناشر: هم آواز آهنگ مشاهده اطلاعات آلبوم (بزودی)

---

عنوان : وداع آهنگساز : سید محمد میرزمانی تعداد قطعات : 16 ( در 2CD ) تاریخ نشر: 1382 ناشر: استودیو و مرکز موسیقی حوزه هنری مشاهده اطلاعات آلبوم

---

عنوان : نازنین یار آهنگساز : سید محمد میرزمانی تعداد قطعات : 7 تاریخ نشر: - ناشر: آوای نوین مشاهده اطلاعات آلبوم

---

عنوان : شهر آشنایی آهنگساز : مجید درخشانی تعداد قطعات : 8 تاریخ نشر: - ناشر: سروش ( مشاهده وبسایت ) مشاهده اطلاعات آلبوم

---

عنوان : نرگس مست آهنگساز : - تعداد قطعات : 8 تاریخ نشر: - ناشر: سروش ( مشاهده وبسایت ) مشاهده اطلاعات آلبوم (بزودی)

---

عنوان : شرح فراق آهنگساز : سید حسام الدین سراج تعداد قطعات : 8 تاریخ نشر: - ناشر: فارس نوا مشاهده اطلاعات آلبوم

---

عنوان : رویای وصل آهنگساز : رامین کاکاوند تعداد قطعات : 11 تاریخ نشر: - ناشر: آوای نوین مشاهده اطلاعات آلبوم

---

عنوان : بی نشان آهنگساز : سید حسام الدین سراج تعداد قطعات : 6 تاریخ نشر: - ناشر: سروش ( مشاهده وبسایت ) مشاهده اطلاعات آلبوم

---

عنوان : شمس الضحی آهنگساز : - تعداد قطعات : 6 تاریخ نشر: - ناشر: آوای نوین مشاهده اطلاعات آلبوم

---

عنوان : طریقت عشق آهنگساز : جلال ذوالفنون ، حسن یوسف زمانی ، فریدون یوسف زمانی تعداد قطعات : 10 تاریخ نشر: - ناشر: صدای شیراز مشاهده اطلاعات آلبوم

---

عنوان : دل آرا آهنگساز : تهمورس پور ناظری ، افشین رامین تعداد قطعات : 9 تاریخ نشر: - ناشر: نوای همایون مشاهده اطلاعات آلبوم

---

عنوان : باغ ارغوان آهنگساز : - تعداد قطعات : 5 تاریخ نشر: - ناشر: سروش ( مشاهده وبسایت ) مشاهده اطلاعات آلبوم

---

عنوان : بوی بهشت آهنگساز و تکنواز تنبور : رامین کاکاوند تعداد قطعات : 7 تاریخ نشر: - ناشر: سروش ( مشاهده وبسایت ) مشاهده اطلاعات آلبوم

---

عنوان : نگاه آسمانی آهنگساز : علی رحیمیان تعداد قطعات : 7 تاریخ نشر: - ناشر: سروش ( مشاهده وبسایت ) مشاهده اطلاعات آلبوم

---

عنوان : آئینه رو آهنگساز : - تعداد قطعات : 7 تاریخ نشر: - ناشر: آوای برگ مشاهده اطلاعات آلبوم

---

عنوان : آفاق عشق نظامی آهنگساز : فریدون شهبازیان ( 2 نوار کاست ) تعداد قطعات : - تاریخ نشر: 1372 ناشر: سروش ( مشاهده وبسایت ) مشاهده اطلاعات آلبوم

---

عنوان : یاد یار آهنگساز : محسن نفر تعداد قطعات : - تاریخ نشر: - ناشر: موسسه فجر مشاهده اطلاعات آلبوم

---

عنوان : نینوا 2 آهنگساز : سید حسام الدین سراج تعداد قطعات : 5 تاریخ نشر: - ناشر: حوزه هنری مشاهده اطلاعات آلبوم

---

عنوان : نینوا 2 آهنگساز : سید حسام الدین سراج تعداد قطعات : 6 تاریخ نشر: - ناشر: حوزه هنری مشاهده اطلاعات آلبوم

منبع : hesamseraj.ir
hesamseraj.com
************************************************** ***********************
شهرام ناظری در عرصه موسیقی نامی آشنا برای ایران و همه جهان در سی سال گذشته بوده است. وی در خانواده ای کرد زبان و آشنا به موسیقی و شعر در کرمانشاه دیده به جهان گشود. او هنرمندیست که از سی سال پیش تا کنون از شعرهای شورانگیز مولوی در موسیقی ایرانی بهره برده و از این روست که توانسته سبک جدیدی از ترکیب ادبیات حماسی عرفانی ایران با موسیقی را بنیان نهد . این شیوه جدید و ابتکارهای وی باعث شده که در جذب مخاطبان جوان موسیقی همچنین مخاطبان موسیقی غرب موفق بوده باشد. ناظری نخستین استاد آواز ایرانی است که به خاطر ارایه کارهای هنری منحصر به فرد و مبتکرانه همچنین معرفی موسیقی ایران توانسته بالاترین نشان فرهنگی دولت فرانسه ملقب به نشان شوالیه ادب و هنر را کسب نماید و از سوی وزارت فرهنگ آن کشور دکترای افتخاری دریافت نماید. وی در مهرماه سال ۱۳۸۶ و همزمان با سال جهانی مولوی برای سه دهه تلاش و پیشرو بودن در معرفی اثار مولوی به دنیای غرب جایزه انجمن آسیایی نیویورک را بدست آورد. همچنین از سوی دانشگاهها و مرکزهای فرهنگی هنری مختلف و همچنین خانه موسیقی ایران مورد سپاس قرار گرفت. وی تاکنون بیش از چهل آلبوم هنری را منتشر کرده که در این میان گل صدبرگ - که در زمان خود انقلابی در موسیقی سنتی محسوب می شد - به عنوان پر تیراژترین اثر در تاریخ موسیقی ایرانی دست یافت. همچنین اثر یادگار دوست که اولین سمفونی ایرانی است توسط شهرام ناظری به یاد هشتصدمین سال تولد مولانا منتشر گردید. این یاد و یادواره دو دهه بعد و در سال ۲۰۰۷بار دیگر تکرار شد و این بار جهانیان بودند که این گرامیداشت را برای زنده سازی آثار جاویدان مولانا استماع می نمودند. از دیگر آثار برجسته ایشان می توان به آلبوم شور رومی (مولویه) اشاره کرد که از سوی بوستون گلوب و لس آنجلس تایمز به عنوان یکی از پنج آلبوم برتر موسیقی سال ۲۰۰۷ در سطح جهان انتخاب گردید. نخستین پرورش دهنده استعداد موسیقیایی وی مادرش بوده که از دوران خردسالی او را با موسیقی و شعر آشنا نموده است. بعدها نیز دوره های موسیقی را نزد استادان بزرگ موسیقی ایران همچون عبدالله دوامی، نورعلی برومند، محمود کریمی، احمد عبادی، علی اصغر بهاری، فرامرز پایور و داریوش صفوت ادامه داد. یازده ساله بود که برای نخستین بار در تلویزیون ملی ایران به اجرای برنامه پرداخت و در نخستین کنکور موسیقی سنتی (آزمون باربد) در سال ۱۳۵۵ در رشته آواز مقام نخست را کسب نمود. پیشرفتش در زمینه موسیقی چنان بود که در بیست و هفت سالگی مشتاقان بسیاری را برای موسیقی اش بدست آورد. وی سه تار را نزد استاد احمد عبادی مشق نمود و آموخته های ادبی خود را با رهنمودهای استاد بهزاد کرمانشاهی، دکتر شفیعی کدکنی، ه. ا. سایه و شاعر حماسه سرای معاصر مهدی اخوان ثالث تکمیل نمود. یکی از مشخصات بارز شهرام ناظری نسبت به خوانندگان هم عصر خویش توجه وی به اسطوره ها و تحقیق و جستجو در خصوص لحنهای گمشده حماسی آواز ایرانی است. حدود سی سال پیش دکتر داریوش صفوت بنیان گذار مرکز اشاعه و حفظ موسیقی سنتی، ارزش صدای ناظری را در ویژگی های حماسی آن تشخیص داده و چنین تشریح نمودند که در صدای ناظری لنگرها، دندانه ها و آکسنهای خاصی وجود دارد که به آن حس حماسی بخشیده است. این لحن حماسی قرنها پیش در آواز ایرانی وجود داشته اما به دلیل مسایل تاریخی کمرنگ شده و به تدریج از بین رفته است. از همین روی در آثار به جا مانده در یکصد سال اخیر هیچ یک از خوانندگان مطرح آواز سنتی به شاهنامه فردوسی نپرداخته اند. توصیه و تاکید استاد داریوش صفوت به ناظری همواره به منظور حفظ و نگهداری از این طرز بیان و لحن حماسی بوده که مبادا تحت تاثیر خوانندگان همدوره خود این موجها و دندانه ها صاف و اتو کشیده شوند و آن فضای حماسی جای خود را به شیوه های متداول داده و در نهایت به سوی نوحه خوانی سوق نماید. وی در سه دهه گذشته اجراهای زنده بسیاری را در داخل و خارج از کشور داشته است. اجراهای وی همیشه با تحسینهای فراوانی در سطح جهان همراه بوده بطوریکه بارها جایزه های جشنواره های هنری بین المللی را بدست آورده است. او در سالنها و جشنواره های معروف دنیا اجراهای صحنه ای بسیاری داشته که از آن جمله می توان به فستیوال اکس پرونس فرانسه ،فستیوال آویگنون فرانسه ، تیاتر شهر پاریس ، جشنواره تابستانی توکیو دانشگاه توکیو، سالن اسکار (کداک) لس آنجلس ، رویال آلبرت هال لندن، باربیکن ، سالن فستا دل پیپل ایتالیا ، جشنواره بیتدین لبنان ،فیلارمونی آلمان ، انجمن آسیایی ، موسسه جهانی موسیقی ، آکادمی موسیقی بروکلین در نیویورک ، جشنواره اروپایی رم در ایتالیا ، جشنواره سائوپولو در برزیل، جشنواره فاس مراکش، فستیوالهای فلورانس – ونیز- بارسلون- مادرید- ژنو – بروکسل – آمستردام – استکلهم- نروژ(اسلو) و کپنهاگ اشاره کرد.

• 
  کنسرت ناظری و چکناوريان
• 
  اميرکبير
• 
  سفر عسرت
• 
  مولويه
• 
  لوليان
• 
  آواز اساطیر
• 
  سفر به ديگر سو
• 
  ليلی و مجنون
• 
  غم زيبا
• 
  ساز نو آواز نو
• 
  کنسرت ۷۷
• 
  کنسرت کامکارها ۷۶
• 
  حیرانی
• 
  نوروز
• 
  دل شيدا
• 
  مهتاب رو
• 
  گل صدبرگ
• 
  نجوا
• 
  بشنو از نی
• 
  زمستان
• 
  نو
• منبع : http://www.nazerismusic.com

[علی سلیمانی]

استاد محمود کریمی (خواننده )
محمود کریمی در سال ۱۳۰۶ در تهران به دنیا آمد. وی آواز را به صورت پراکنده و با استفاده از منابع مختلف آموخت تا اینکه در سال ۱۳۳۰ به کلاس عبدالله دوامی راه یافت. او همچنین ردیف سه‌تار را به مدت ۲۰ سال نزد محمد ایرانی مجرد فرا گرفت.^[۲] محمود کریمی، به شاگردان زیادی آموزش ردیف داد و بخش عمدهٔ زندگی‌اش را صرف آموزش در ادارهٔ کل هنرهای زیبای کشور (که بعداً به وزارت فرهنگ و هنر تغییر نام داد)، هنرستان موسیقی ملی، هنرکدهٔ موسیقی ملی و سازمان جوانان زرتشتی کرد.^[۲] وی در سال ۱۳۶۳ درگذشت.^[۲]
زندگی هنری

بیشتر فعالیت محمود کریمی، در زمینهٔ آموزش آواز بود و بسیاری از خوانندگان از جمله شهرام ناظری، حسام‌الدین سراج، قاسم رفعتی، پریسا، محمد باغبان، افسانه رثایی، سروش ایزدی و معصومه مهرعلی نزد او به آموزش آواز پرداخته‌اند. در جشن هنر شیراز، محمود کریمی برای نخستین بار دستگاه راست پنجگاه را اجرا کرد. او همچنین برنامه‌هایی را همراه با فرامرز پایور و حسین تهرانی در تلویزیون ایران اجرا کرد.^[۲]
ردیف محمود کریمی

از محمود کریمی، ردیف آوازی به جا مانده‌است که آن را در سال‌های ۱۳۴۴ و ۱۳۴۵ تهیه و تنظیم کرده‌است.^[۳] این ردیف، از نمونه‌های اصیل و بی‌نقص موسیقی ایرانی به شمار می‌رود و بهترین ردیف برای آموزش آواز و مرجع خوانندگان است^[۱]. این ردیف با تلاش محمد تقی مسعودیه و با همکاری هوشنگ ظریف و رحمت‌الله بدیعی نت‌نویسی شده‌است. همچنین ارفع اطرایی این مجموعه را برای ساز سنتور تنظیم کرده‌ است.^[۲]

[علی سلیمانی]

استاد اسماعیل مهرتاش
زندگینامه: اسماعیل مهرتاش (1283-1359 )


موسیقی > چهره‌ها- همشهری‌آنلاین:
اسماعیل مهرتاش ‌در سال 1283 در تهران به دنیا آمد و تحصیلات خود را در مدرسه‏ دارالفنون به پایان رساند
مهرتاش سپس به موسیقى روى آورد و براى فراگیرى تار نزد درویش‌خان رفت.
مهرتاش بعد از آن مدتى نزد داوود شیرازى و سپس در محضر علینقى وزیرى به مشق موسیقى پرداخت. او کلاس‌هایى جهت تعلیم تار، فن بیان و هنرپیشگى تأسیس کرد و حدود چهارصد و پنجاه آهنگ مختلف براى مناسبت‌هاى گوناگون ساخت و براى ضبط آنها بر روى صفحه چند سفر به بغداد و قاهره نیز کرد.
از شاگردان وى، عبدالوهاب شهیدى، حسن اعتمادى، شاپور رحیمى، فریدون اسماعیلى، ملوک ضرابى و محمد منتشری و محمدرضا شجریان را مى‏توان نام برد.
وى در زمینه نمایشنامه نیز فعالیت داشت و نمایشنامه‏هایى تا قبل از ایجاد کلوپ و جامعه باربد در منازل اجرا مى‏کرد، از جمله: «بچه سه قلو»؛ «دو ارباب و دو نوکر»؛ «ابهت الممالک»؛ «انوشیروان عادل»؛ «دکتر ریاضى‏دان».
مهرتاش در 1305 خورشیدی، جامعه‏ى باربد را تأسیس کرد و خود در آنجا تار مى‏نواخت و تصنیف مى‏ساخت و البته درس آواز و ردیف موسیقی هم می‌داد. او با خوانندگانى مانند ملوک ضرابى و ادیب خوانسارى همکارى داشت و از قطعات موزونى که اجرا کرده «اپرت لیلى و مجنون» و «خسرو و شیرین» مشهور است.
مهرتاش در سال 1359 دار فانی را وداع گفت. از او آثار فراوانی برجای مانده است،اما از جمله شاگردانی که سخت مسیرکاری و دلبستگی‌های آن زنده‌یاد در حوزه موسیقی را پی‌گرفته است،محمد منتشری است که علاوه بر انتشار مجموعه‌تصانیف تهران قدیم ردیف آوازی به روایت مهرتاش را هم آماده انتشار کرده است******************************************** ********************

زندگینامه: علی جهاندار (۱۳۲۷-)


موسیقی > چهره‌ها- همشهری آنلاین:
علی جهاندار در سال ۱۳۲۷ در روستای شمام از توابع رستم‌آباد شهرستان رودبار به دنیا آمد.
شغل اصلی مردم آن منطقه کشاورزی و دامداری بود و جهاندار بیشتر زمان کودکی اش را صرف کمک به خانواده کرد. او علاقه‌اش به موسیقی را این‌چنین بیان می‌کند: از کودکی به هر صدای خوشی توجه می‌کردم خواه این صدای ، صدای آبشار بود و یا صدای زنگوله‌. کم کم به نی محلی علاقه پیدا کردم و ازآن لذت می‌بردم و برای خود دنیایی را ساخته بودم که با دنیای دیگر همبازی‌هایم متفاوت بود. در آن زمان هیچ وسیله ارتباطی نبود و هیچ کس در آن منطقه با آواهای موسیقیایی آشنایی نداشت.
دوران نوجوانی جهاندار در کارگاه سد سازی سد سیاهرود گذشت؛ مدتی در آنجا مشغول بود و به پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای دست یافت، که منجر شد مراحل کاری را به سرعت طی کند. در سن ۱۹ سالگی ازدواج کرد و پس ازمدتی به پیشنهاد یکی از پیمانکاران به اهواز رفت و پیمانکاری قسمتی از پروژه هفت تپه اهواز را بر عهده گرفت، ولی برای اینکه نزدیک به اداره فرهنگ و هنر اهواز باشد، خانه‌ای استیجاری در اهواز انتخاب کرد تا شاید از این طریق به آواز ،که یکی از علاقه‌های ذاتی اش بود، بپردازد. برحسب اتفاق رییس اداره فرهنگ و هنر اهواز صاحبخانه منزلشان بود. جهاندار یک شب در حال آوازخواندن در منزل بود، که صاحبخانه صدایش را می شنود و از او می‌پرسد شما می‌خواندید؟ جهاندار که فکر می‌کرد صاحبخانه از آواز خواندنش شاکی شده، پاسخ می‌دهد: بله، من می‌خواندم. صاحبخانه هم می‌گوید شما خیلی خوب و منظم می‌خوانید. بنده رییس اداره فرهنگ و هنر اهواز هستم. اگر مایلید به آ نجا بیایید تا بیشتر آشنا شویم. سپس در یکی از مراسمی که به همت اداره فرهنگ و هنر برگزار شد، جهاندار به عنوان خواننده آن مرکز معرفی می شود.
علی جهاندار در سال 1362 به واسطه محمد موسوی، نوازنده نامدار نی به استاد محمدرضا شجریان معرفی می‌شود و تا سال 1368 ردیف‌های مقدماتی و دوره عالی آواز را نزد شجریان می‌گذراند.
دوستی و رفاقت این شاگرد و استاد به اندازه ای می‌شود که شجریان در کنسرتی در فرهنگسرای بهمن از او می‌خواهد که در بخشی از کنسرت آواز بخواند.
جهاندار در سال 68 نخستین آلبوم موسیقی خود را با عنوان صبح مشتاقان به آهنگسازی پرویز مشکاتیان به بازار موسیقی عرصه کرد. آلبومی که شجریان در بروشور آن با خوشنویسی زیبایی از جهاندار و صدایش یاد کرد.
مدتی بعد او دومین آلبومش را با همکاری سعید فرج پوری و با عنوان نقش پندار روانه بازار موسیقی کرد.
جهاندار خواننده و مدرس آواز و ردیف دان بعد از عرضه این آلبوم به مدت بیش از 15 سال سکوت اختیار کرد و تا سال 87 نه کنسرتی برگزار کرد و نه آلبومی منتشر ساخت. او قرار بود بعد از انتشار آلبوم صبح مشتاقان کار مشترک دیگری را با پرویز مشکاتیان انجام دهد و حتی آوازهای آلبوم مژده بهار را در استودیو خوانده بود که به دلایلی غیر فنی ناگهان از ادامه کار انصراف داد و مشکاتیان کار را به ایرج بسطامی سپرد.
در سال ۸۷ جهاندار آلبوم دختر گلفروش با نواپردازی استاد سید حسن کسایی منتشر کرد. سپس آلبوم های دیگری چون ساکن جان با حسین پرنیا و صورتگر نقاش به آهنگسازی محمد جواد ضرابیان را روانه بازار موسیقی کرد.

• انتشار کار مشترک جهاندار و پرنیا

او مدتی هم با ایرج دوستی ورزید و از صدا و دانشش برای توسعه کار آوازی‌اش بهره گرفت.
جهاندار از سال‌ها قبل و به شکل مستمر در کار آموزش آواز به هنرجویان بوده و هست و همچنین در حال تهیه اثری آموزشی در زمینه ردیف‌های آوازی است.***************************************

زندگینامه: سید عبدالحسین مختاباد (1345-)


موسیقی > چهره‌ها- همشهری آنلاین:
سید عبدالحسین مختاباد یکم فروردین ماه 1345 در روستای امره از توابع شهر ساری متولد شد
پدر بزرگ پدری‎اش نی‎نواز قهاری بود و پدرش نیز صدایی حماسی داشت. او ازکودکی و در دبستان به خواندن تصنیف‌های موسیقی ایرانی علاقه‌مند شد.
دوران دبستان و راهنمایی و دبیرستان را در شهر ساری گذراند وهمزمان به تعزیه‌خوانی در گروه‌های تعزیه محله‌اش هم پرداخت.
از سال‎های اولیه انقلاب با شنیدن آلبوم‌های گروه چاووش و صدای محمدرضا شجریان به موسیقی سنتی علاقه‌مند شد و تمرین و ردیف‌خوانی را با سرمشق قرار دادن کارهای شجریان پی گرفت.
سال 1363 با قبولی در رشته جامعه‌شناسی دانشگاه تهران به این شهر آمد و از همان زمان به کلاس درس استاد کریم صالح عظیمی در رادیو رفت و آموزش ردیف آوازی را نزد ایشان تا سال 70 ادامه داد.
مختاباد از یک سال بعد به واحد موسیقی حوزه هنری پیوست و همراه حسام‌الدین سراج و محسن نفر در شکل دهی به این بخش نقشی جدی ایفا کرد.
آشنایی و نواختن سازهای سنتور و سه تار از دیگر تلاش‎های مختاباد در موسیقی سنتی بود.
اجرای کنسرت‌های متعدد در تالارهای اندیشه و وحدت با گروه صبا نخستین تحرکات صحنه‌ای مختاباد به شمار می‌آمد.
اواسط سال هفتاد او نخستین آلبوم خود باعنوان تمنای وصال را به بازار موسیقی عرضه کرد. در این آلبوم که با آهنگسازی زنده‌یاد حسین فرهاد‌پور ضبط شده بود، مختاباد برخی از ملودی‌های تصانیف را هم خود پرداخت کرد.
بعد از این آلبوم وی به عنوان یکی از خوانندگان خوش‌آتیه موسیقی ایرانی مطرح شد و با آلبوم بوی گل به آهنگسازی فریدون شهبازیان و آلبوم شکوه با آهنگسازی مهیار فیروز بخت جلوه های دیگری از موفقیت‌های خود را به تماشا نهاد.
مختاباد در فاصله سال‌های 72 تا 77 بیش از 10 آلبوم موسیقی راخواند و آهنگسازی کرد و دراین مدت هم نزد محسن الهامیان، کامبیز روشن روان و برخی دیگر از اساتیدموسیقی با علومی چون سلفژ، هارمونی و آهنگسازی آشنا شد.
در میانه‌های سال 77 مختاباد برای ادامه تحصیل به کانادا رفت و پس از اقامت دوساله در این کشور به دانشگاه گلد اسمیت انگلیس آمد و زیر نظر جان بیلی، موسیقی‌دان شهیر انگلیسی، دوره‌های فوق لیسانس و دکتری خود را گذراند.
اپایان‌نامه دکتری او موسیقی هنری ایران در بعد نظری و کار عملی‌اش سمفونی صبا بود.
مختاباد با گروه‌های باربد به سرپرستی محمد ساعد کنسرت های متعددی را اجرا کرد که یکی از این آثار اجرای تصنیفی با فرمی نو روی شعر معروف استاد محمد رضا شفیعی کدکنی( هزاره دوم آهوی کوهی) بود که همین تصنیف با ارکستر ملی به رهبری فرهاد فخر الدینی در تالار وحدت و باصدای مختاباد اجرا شد.
آلبوم بهشت من که حاصل همکاری وی را سامان احتشامی ( نوازنده پیانو وآهگساز) است از جمله دیگر کارهای وی در زمینه موسیقی است.
ماه مجلس نیز از جمله کارهای اوست که با تنظیم محمد ساعد و سامان احتشامی و آهنگسازی مختاباد منتشر شده است.

[علی سلیمانی]

زندگینامه: محمدرضا شجریان (۱۳۱۹-)

موسیقی > چهره‌ها- همشهری‌آنلاین:
محمدرضا شجریان اول مهر ماه ۱۳۱۹ در مشهد متولد شد.

چنانکه خود در خاطراتش از ایام کودکی بیان کرده، 5 ساله بود که در خلوت کودکانه‌اش آواز می‌خواند
15بهمن1326 به کلاس اول می‌رود و یک سال بعد به آموزش تلاوت قرآن‌کریم نزد پدر می‌پردازد. در 9 سالگی تلاوت قرآن را آغاز می‌کند و یک سال بعد این کار را در میتینگ‌ها و اجتماعات سیاسی ان سال‌ها ادامه می‌دهد.
در سال 1331 برای نخستین بار صدایش از رادیو خراسان پخش می‌شود. سال 1332 وی عنوان شاگرد ممتاز را در بین دانش آموزان مشهدی از آن خود می‌کند و سپس در دبیرستان شاهرضا تحصیلات خود را پی می‌گیرد. همزمان در مسابقات فوتبال دبیرستان‌های مشهد هم حضور می‌یابد و در سال 1334 موفق می‌شود به تیم دانش آموزی استان راه یابد.
شجریان در سال 1336 به دانشسرای مقدماتی در مشهد می‌رود و از همین سال است که برای نخستین بار با یک معلم موسیقی به نام جوان ‌آشنا می‌شود. پی گیری جدی کار آواز سبب می‌شود تا در سال 1338 وی به اجرای آوازهایی بدون ساز ونیز قرائت قرآن برای رادیو خراسان بپردازد. یک سال بعد شجریان دیپلم دانشسرای عالی را می‌گیرد و به استخدام آموزش و پرورش در می‌آید و همزمان به تدریس در دبستان خواجه نظام‌الملک بخش رادکان می پردازد و نیز با سنتور آشنا می‌شود.
آشنایی با سنتور این اشتیاق را در وی شدت می‌بخشد که با نت و فراگیری سنتور نزد آقای جلال اخباری و شروع سنتور سازی و تحقیق برای بهتر کردن صدای سنتور تجربه‌های خود درموسیقی را گسترش دهد.
شجریان در همین سال (1340) با دوشیزه فرخنده گل افشان در شهر قوچان ازدواج می‌کند و مرداد ماه جشن عروسی می‌گیرند که حاصل این ازدواج آغاز یک زندگی سی ساله و سه دختر ویک پسر( همایون) است.
در سال 1342 وی از بخش رادکان به روستای شاه اباد مشهد به عنوان مدیر دبستان منتقل می‌شود و در همین سال فرزند اول وی (راحله) متولد و نیز وی موفق می‌شود که اولین سنتور خود را با چوب توت بسازد.
در سال 1344دختر دوم (افسانه) در مشهد به دنیا می‌آید که بعدها به همسری پرویز مشکاتیان در می‌آید.

بعد از چند سال تدریس و مدیری دبستان‌های مشهد آذر ماه 1346 شجریان به تهران منتقل می‌شود و از همان بدو ورود با استاد احمد عبادی (نوازنده و نواساز نامی سه‌تار) آشنا می‌شود وهمزمان به همکاری با رادیو ایران می‌پردازد و در کنار آن به کلاس درس اواز استاد اسماعیل مهرتاش و انجمن خوشنویسان نزد استاد بوذری می‌رود. اشنایی با رضا ورزنده (استاد سنتور) در تابستان همین سال. اجرا و ضبط اولین برنامه در رادیو ایران که با عنوان "برگ سبز شماره ی 216" در شب جمعه 15 اذر ماه پخش شد از دیگر فعالیت‌های شجریان در این سال بود.
کار در رادیو با نام مستعار "سیاوش بیدکانی" تا سال 1350 خورشیدی و بعد در رادیو و تلویزیون با نام خودش از جمله تلاش‌های شجریان در مسیر زندگی هنری‌اش به شمار می‌رفت.
در سال 1347 از آموزش و پرورش به وزارت منابع طبیعی انتقال می یابد و همزمان به کلاس خوشنویسی استاد حسن میرخانی می‌رود.
دختر سوم وی مژگان در 27 اردیبهشت درتهران متولد می‌شود و در همین سالهاست که وی برنامه‌هایی با استاد احمد عبادی، لطف الله مجد، اجرا می‌کند.
در سال 1349 همکاری خود با با برنامه‌های تلویزیون ملی ایران را آغاز می‌کند و همزمان به دریافت خوشنویس ممتاز نایل می‌شود.
در سال 1350 با استاد فرامرز پایور آشنا می‌شود. به مشق سنتور و اموزش ردیف اوازی صبا نزد ایشان می‌پردازد. در همین سال است که وی افتخار آشنایی با شاعر گرانمایه هوشنگ ابتهاج سایه را پیدا می‌کند و به همکاری با برنامه گلهای تازه رادیو می‌پردازد.
در سال 1351 شجریان ضمن همکاری در برنامه گلها با استاد نور علی خان برومند آشنا می‌شود و به آموزش سبک وشیوه آوازی طاهر زاده نزد وی مشغول می‌شود. آشنایی با استاد دوامی و نیز آموختن ردیف‌های آوازی از دیگر توفیقات شجریان دراین سال بود.
در سال 1352 وی به اتفاق گروهی از هنر مندان چون محمدرضا لطفی، ناصر فرهنگفر، حسین علیزاده، جلال ذوالفنون، داود گنجه‌ای و مقدسی و حدادی و دیگران هنرمندان مرکز حفظ و اشاعه موسیقی را به سرپرستی استاد داریوش صفوت بنا می‌گذارند.
در سال 1354 همایون متولد می‌شود و از همان سال اجرای وی برای کشور های خارجی هم آغاز می‌شود.
1355: شرکت در جشنواره توس (نیشابور) با فرامرز پایور، سایه، حسن ناهید، رحمت الله بدیعی، محمد اسماعیلی، عبدالوهاب شهیدی و هوشنگ ظریف. حضور در برنامه جشن هنر حافظیه شیراز با محمدرضا لطفی و فرهنگفر و اجرای برنامه راست پنجگاه. در همین سال وی به همراه ابتهاج سایه و برخی دیگر از هنرمندان از رادیو کناره گیری می‌کنند.

در سال 1356 شرکت دل آواز را تاسیس و نیز در سال 1357 در مسابقات تلاوت قرآن سراسر کشور به مقام نخست می‌رسد.
در سال 1358 با غلامرضا دادبه آشنا می‌شود و سپس آلبوم‌های مختلفی را با گروه پایور و نیز آلبوم‌های دیگری را با گروه شیدا و عارف کار می‌کند.
در فاصله سال‌های دهه شصت شجریان همکاری گسترده‌ای را با پرویز مشکاتیان آغاز می‌کند که حاصل ‌آن آلبوم‌های ماهور، بیداد، نوا، دستان و .. است. در همین سال‌ها وی به اتفاق گروه عارف کنسرت‌هایی را در خارج از ایران اجرا می‌کند.
از سال 68 وی با گروه پیرنیاکان و عندلیبی به اجرا کنسرت در آمریکا و اروپا می‌پردازند. این گروه در سال بعد و به دلیل زلزله رودبار کنسرت‌هایی را در جمع آوری کمک مردم دنیا دراروپا و آمریکا اجرا می‌کنند.
در سال 71 پس از ازدواج با همسر دوم خانم کتایون خوانساری به اجرای کنسرت‌های مرحله دوم در امریکا با داریوش پیر نیاکان، جمشید عندلیبی و همایون شجریان (اگوست تا نوامبر) می ‌پردازد. انتشار آلبوم یاد ایام، آسمان عشق و نیز دلشدگان حاصل این سال‌ها است.
در سال 1374 وی کنسرت‌هایی در شهرهای اصفهان، شیراز، ساری، کرمان و سنندج را برگزار می‌کند و در همین سال آلبوم چشمه نوش (‌با محمد رضا لطفی) گنبد مینا، جان عشاق، مدتی بعد در خیال را با همکاری مجید درخشانی منتشر می‌کند.
در سال 76 فرزند دیگر شجریان به نام رایان از همسر دوم متولد می شود و یک سال بعد وی آلبوم شب؛ سکوت، کویر را با آهنگسازی کیهان کلهر منتشر می‌کند.
شجریان در سال 78 جایزه افتخاری یونسکو را دریافت می‌کند (‌جایزه پیکاسو) و کتاب راز مانا نیز از وی درسال 79 منتشر می‌شود.
از یکی دو سال بعد وی به اتقاق کیهان کلهر و حسین علیزاده و همایون شجریان کنسرت‌هایی را در اروپا و آمریکا اجرا می‌کنند که حاصل ان آلبوم‌های نوا، داد و بیداد، زمستان است.
شجریان به اتقاق علیزاده و کلهر و فرزندش در زمستان سال 1383 به مناسبت زلزله بم کنسرتی را درتهران برپا می‌کنند و همزمان اعلام می‌کنند که قصد دارند مجتمعی را به نام باغ هنر بم بسازند که دی وی دی همنوا بابم حاصل چنین اندیشه‌ای است.
شجریان پس از آن در سال 84 نیز کنسرتی دیگر با علیزاده و کلهر و همایون درتالار کشور برگزار می‌کند. وی هم اینک با گروه آوا کنسرت‌هایی را در داخل و خارج از ایران اجرا می‌کند.
************************************************** ************************

زندگینامه: علیرضا افتخاری مهیاری (1337-)


موسیقی > چهره‌ها- همشهری آنلاین:
علیرضا افتخاری مهیاری در سال 1337 در اصفهان به دنیا آمد
اولین استاد وی، استاد طباطبایی نوازنده روشندل ویولون بود.
در 14 سالگی نزد استاد تاج اصفهانی شاگردی کرد و وی افتخاری را از خواندن و ضبط صفحه بر حذر و به یادگیری کامل ردیف‌ها توصیه کرد.
افتخاری در سال 1357 با حضور بزرگانی نظیر دکتر صفوت، دکنر فروغ، استاد شهنازی، استاد تجویدی و ... در آزمون باربد موفق به کسب رتبه نخست شد.
در سال 1360 بعد از فوت استاد تاج، افتخاری نزد استاد دادبه رفت و آواز و دو بیتی محلی و نیز صدا سازی کار کرد.
افتخاری در سال 63-62 آلبوم آتش دل را به یاد استاد تاج اصفهانی خواند.

[موسیقی تلفیقی]

وی در همین سال‌ها نزد استاد کسایی و استاد شهناز هم کسب علم کرد.
در سال 64-63 با آوازی به نام قصه گیسو در ماهور و با نی کیانی نژاد در فیلم امیر کبیر صدای وی از تلویزیون پخش شد.
وی در اوایل دهه هفتاد با ارائه آثاری نظیر نازنگاه، نیلوفرانه، سرو سیمین، یاد استاد و ... خود را تبدیل به چهره‌ای شناخته شده کرد.
افتخاری در همین سال‌ها در برنامه تماشاگه راز با اساتیدی نظیر جلال ذوالفنون، بهزاد فروهری، شهریار فریوسفی آثاری را بداهه خوانی کرد.
وی در اواخر دهه هفتاد کنسرت‌هایی در کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی اجرا کرد.

[hamishe.gham]

خیلی خیلی متشکر واقعا کار پسندیده ای میکنید

اما ای کاش به ترتیب از اساتید قدیمی تر مثله تاج اصفهانی و قمرالملوک وزیری و ادیب خوانساری و ... شروع میکردید و بعد به جدید تر ها میرسیدید

اما در هر حال خیلی کار خوبیه

[علی سلیمانی]

زندگینامه‌‌‌‌‌‌‌: صدیقِ تعریف (1335-)


موسیقی > چهره‌ها- همشهری‌آنلاین:
سپنج صدیق تعریف،ردیف‌دان و‌ آوازخوان و مدرس آواز سنتی در سال 1335 در سنندج کردستان به دنیا آمد.
پس از طی‌کردن تحصیلات ابتدایی و راهنمایی و دبیرستان در سال 1354 در رشته نمایش وارد دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران شد و سال 1359 در همین رشته لیسانس گرفت.
تعریف از همان سال‌های ورود به تهران نزد زنده‌یاد محمود کریمی، مدرس و ردیف‌دان برجسته آواز رسید و از سال 54 تا 56 نزد وی رموز و ظرایف آواز و ردیف را فرا گرفت.
در کنار آن به محضر زنده‌یاد نورالدین رضوی سروستانی،خواننده و ردیف‌دان رسید و مکتب و شیوه آوازی استاد طاهر زاده به روایت استاد نور علی خان برومند را در سال‌های 55 تا 57 نزد آن زنده‌یاد فرا گرفت.
آشنایی با شیوه و سبک آوازی استاد عبداله خان دوامی به یاری و همت نصراله ناصح‌پور،ردیف‌دان و از شاگردان شاخص زنده‌یاد دوامی در سال‌های 59 تا 64 از دیگر تلاش‌های آموزشی تعریف به شمار می‌رود.
همزمان با کسب دانش آوازی نزد آقای ناصح‌پور و برای آشنایی بیشتر با شیوه و سبک مکتب طاهرزاده نزد محمدرضا لطفی آموزش‌هایی را آغاز کرد که نتیجه آن،اجرای اولین کنسرت رسمی وارائه اولین آلبوم موسیقی به نام "مکتب اصفهان ، به یاد استاد حسین طاهر زاده" در دستگاه سه گاه باهمکاری گروه شیدا و عارف به سرپرستی محمد رضا لطفی(سال 1362) بود.
همکاری با استاد حسین دهلوی و اجرای قطعاتی در آلبومی به نام "آثاری از حسین دهلوی" (سال 1364)،اجرای چند تصنیف کوتاه بر روی رباعیات ابوعلی‌سینا به آهنگسازی فرهاد فخرالدینی در سریال ابوعلی سینا، (سال 1364)،اجرای کنسرت "شورانگیز" (بیات ترک) با همکاری گروه شیدا و عارف به سرپرستی و آهنگسازی حسین علیزاده در تالار وحدت ، (پائیز 1367.) از جمله کارهای شاخص تعریف در این سال‌ها به شمار می‌رود.
ارائه آلبوم "گلگشت " با همکاری گروه شیدا به سرپرستی پشنگ کامکار در اسفند 1367،اجرای کنسرت "همیاری " در حمایت از زلزله زدگان گیلان و مازندران با همیاری گروه "همنوازان سه‌تار" به سرپرستی و آهنگسازی حسین علیزاده (،تابستان 1368)، تدوین و ارائه آلبوم "شیدائی" کاری مشترک با جلال ذوالفنون و اجرای گروه سه‌تارنوازان، (بهار 1369) هم از دیگر فعالیت‌های صدیق تعریف در دهه شصت به شمار می‌رود.
فراگیری قطعات و تصانیف استادان قدیمی در محضر استاد زنده یاد شادروان اصغر بهاری از سال 1368تا 1372 و اجرا وعرضه آلبوم "فِراق" با همکاری گروه شیدا و سرپرستی پشنگ کامکار ، در زمستان 1371،تدوین و ارائه آلبوم "شوردشت" با همیاری گروه همنوازان، زمستان 1372،اجرای کنسرت "سه‌گاه و ماهور " با همیاری گروه همنوازان سال 1373 ، فرانسه پاریس از جمله فعالیت‌های تعریف در ابتدای دهه هفتاد بود. در همین سال‌ها او برای آشنایی با مکاتب و شیوه های آوازی قدیمی ایران نزد مجید کیانی ردیف‌دان و نوازنده سنتور رفت.
اجرای کنسرت بیات اصفهان همراه با گروه شیدا به آهنگسازی و سرپرستی محمد رضا لطفی در کشورهای ایتالیا،فرانسه،انگلستان،آ لمان و سویس ، اسفند 1374 و فروردین 1375،اجرای آواز و تصنیف "کُلِ صبحً" عبدل قادر مراغه‌ای (موسیقیدان بزرگ قرن نهم ایران) در مقدمه سریال امام علی (ع) حاصل تحقیق و تدوین استاد فرهاد فخرالدینی، سال 1375،تدوین و ارائه آلبوم "آبگینه" به همراهی گروه همنوازان، بهار 1376 هم از جمله فعالیت‌های تعریف به شمار می‌رود.
درک محضر زنده یاد شادروان استاد رجب امیری فلاح ، از سال 1372 تا سال 1375 و اجرا و ارائه آلبوم "ماه بانو" به مناسبت چهلمین سال درگذشت قمر الملوک وزیری (بانوی نامدار آواز ایران)، درسال 1378 هم کوشش‌هایی بود که تعریف در سال‌های میانی و پایانی دهه هفتاد صورت داد.
اجرای کنسرت " اصفهان و بیات ترک" همراه با گروه همنوازان در فرانسه و چند شهر مراکش سال 1382.
تدریس موسیقی و آواز در دانشکده تأتر و سینمای دانشگاه سوره و دانشکده موسیقی دانشگاه هنر از سال 1380 تا 1383،اجرا و ارائه آلبوم "کُردانه " با اجرای گروه کامکارها به سرپرستی ارسلان کامکار، سال 1382،اجرا و ارائه آلبوم "ماه عروس" به آهنگسازی حمید متبسم و اجرای گروه دستان، سال 1384،اجرا و ارائه آلبوم "خیال انگیز" به آهنگسازی مجید درخشانی ، سال 1388،اجرای مجموعه "مهتاب" روی شعر نیما یوشیج و..... به آهنگسازی حسین یوسف زمانی و اجرای ارکستر سمفونیک ،سال 1388 از جمله آثار و فعالیت‌های تعریف در دهه هشتاد به شمار می‌رود.
دعوت رسمی به کردستان عراق و اجرای برنامه ای تلویزیونی در کانال کردسات KURDSAT و اجرای برنامه در رادیو خاک و چنددیدار فرهنگی و هنری از مجامع و جمعیتهای هنری در پائیز 1388 وتدارک و مقدمات اجرای بزرگ کنسرت موسیقی در شهر سلیمانیه و تهیه چند کلیپ موسیقیائی کردی در سال 1389 هم از دیگر کارهای تعریف محسوب می‌شود. تعریف همچنین از سال 1364 تا کنون به تدریس و تعلیم آواز ایرانی سرگرم است و شاگردان بسیاری را تعلیم داده است که برخی ا‍ز‌آنها همانند سالار عقیلی ،در زمره چهره‌های شناخته شده موسیقی‌آوازی ایران به شمار می‌روند.
تعریف اخیرا وبگاه‌ اینترنتی هم برای خود دایر کرده است که به نشانی صدیق تعریف قابل دسترسی است.********
جلال‌الدین تاج اصفهانی (۱۳۶۰ - ۱۲۸۲) از خوانندگان ایرانی بود.


محتویات

• ۱ زندگینامه
• ۲ فعالیت هنری
• ۳ شاگردان تاج اصفهانی
• ۴ وفات
• ۵ پانویس‌ها
• ۶ پیوند به بیرون
• ۷ منابع

زندگینامه

تاج اصفهانی در سال ۱۲۸۲در اصفهان‏ متولد شد. پدرش شیخ اسماعیل معروف به تاج‌الواعظین بود که تا حدی با دستگاه‌های‏ موسیقی سنتی ایرانی‏ آشنایی داشت. تاج در ده سالگی نزد پدر و استادانی چون سید عبدالرحیم اصفهانی، نایب اسدالله، میرزا حسین ساعت ساز(خضوعی)، میرزا حسین عندلیب، حبیب شاطرحاجیبه دانش اندوزی پرداخت.^[۱]وی به اشعار سعدی علاقه زیادی داشت و گزیده‌هایی از اشعار سعدی و دیگر شاعران را حفظ بود و در هنگام اجرای آواز به مناسبت زمان و محیط از آن اشعار استفاده می‌کرد.
فعالیت هنری

او از همان سال ۱۳۱۹ همکاری با رادیو را آغاز کرد و از ۱۳۲۸ به همکاری با رادیو اصفهان پرداخت.^[۱] تاج ضمن خوانندگی، سرپرست نوازنندگان رادیو اصفهان گردید. وی در رادیو اصفهان به اجرای برنامه‌هایی با تار اکبرخان نوروزی و برنامه آموزش گوشه‌های دستگاه‌های موسیقی ایرانی پرداخت. ^{[نیازمند منبع]} او چندی بنا به ارشاد قطب السادات، نزد شیخ خزعل راه یافت و پس از فروپاشی دستگاه شیخ، به رشت، تهران و اصفهان سفر نمود و در اصفهان ساکن گردید.^[۱] از ماندگارترین آثارش می‌توان به آتش دل اشاره کرد.
شاگردان تاج اصفهانی

از جمله شاگردان او محمدرضا شجریان، علی‌اصغر شاهزیدی، سید رضا طباطبایی کربکندی، علی‌رضا افتخاری، مرتضی شریف^[۱]، ناصر یزدخواستی, رضا قرنیان اصفهانی و حمیدرضا نوربخش و معین و محمد تقی سعیدی ولاشانی را می‌توان نام برد.^[۲]

************************************************** ******

حسین خواجه امیری متخلص به (ایرج) خواننده موسیقی اصیل ایران است. وی پدر احسان خواجه امیری (خواننده) و الیکا خواجه امیری (نوازنده و مدرس پیانو) است.
ایرج از خواننده‌های صاحب سبک ایران است و صدایش از معدود صداهای شش دانگ. صدایی که توانایی اجرای هرچه را بیش از حد انتظار داشت.^{[نیازمند منبع]} محمدرضا شجریان درباره وی می‌گوید: «صدای ایرج در تاریخ آواز خوانی ما یک متر و معیار است و هر کس بخواهد در بالاترین حد حنجره صدایی را مثال بزند می‌گوید صدا شبیه صدای ایرج است».^[۱] البته صدای ایرج همواره به عنوان برترین صداها در میان مردان خواننده ایرانی مطرح بود اما گویا نخستین بار علی شیرازی آوازخوان، پژوهشگر موسیقی و منتقد سینما در نقدی که بر فیلم پهلوان آواز در شماره نوروز 1391 ماهنامه سینمایی فیلم نوشت (صدایی با جاذبه‌های سینمایی) صدای ایرج را صدای معیار نامید. کمتر از شش ماه بعد نیز محمدرضا شجریان در مراسم نکوداشت ایرج همین مطلب را اعلام کرد و به نحوی بر آن صحه گذاشت. علی شیرازی همچنین نوشت: « صداي ايرج دربردارنده آوازي دلبرانه، قلندروار و قُلدُرانه يا قدرتمند است كه مهم‌ترين هدفش زيباخواني به قصد مسرور كردن و مسحور ساختن شنونده – البته با تكيه بر گنجينه غني موسيقي ايراني - است. به همين سبب، هر چه اين آواز به اوج نزديكتر مي‌شود، چشمگيرتر، شفاف‌تر و گوش‌نوازتر مي‌شود. صداي ايرج با ويژگي‌هاي كه آن را به عنوان و جايگاهِ «صداي معيار» در هنر خوانندگي ما نزديك مي‌كند، يكي از نزديك‌ترين صداها به ذات آواز (و موسيقيِ) ايراني است. در ميان خوانندگاني كه از ابتداي ورود پديده ضبط موسيقي به ايران صداي‌شان به گوش رسيده، شايد فقط قمر در زيبايي و كمال و «رسا» بودنش در هنري به نام آواز، با ايرج قابل مقايسه باشد.»
محتویات

• ۱ زندگی نامه
  
  • ۱.۱ برخی از برنامه‌های که توسط ایرج اجرا کرده است
  
  
• ۲ آلبوم قصه زندگی
• ۳ منابع

زندگی نامه

حسین خواجه امیری به تاریخ ۱۱ دی ۱۳۱۱ در خالدآباد نطنز در خانواده‌ای هنرمند به دنیا آمد. پدربزرگش از خوانندگان بنام زمان ناصرالدین شاه بود و پدرش که از صدایی خوش و رسا برخوردار بود و ردیف می‌دانست، مدت‌ها او را تحت تعلیم خویش قرار می‌دهد. حسین در همان زمان در مراسم تعزیه‌خوانی شرکت می‌کرد و نزد تعزیه‌خوانانی که ردیف و دستگاه می‌دانستند به یادگیری آواز پرداخت.
وی پس از پایان تحصیلات ابتدایی به تهران رفت و در سال ۱۳۲۶ به مکتب ابوالحسن صبا راه یافت و دو سال پیاپی در حضور او دانسته‌های خویش را تکمیل نمود و به وسیله وی به رادیو ایران معرفی شد. در آن جا به اجرای برنامه با ارکستر ابراهیم خان منصوری پرداخت. وی پس از مدتی به دانشکده افسری رفته و شب‌های جمعه که آزادی داشته از ساعت ۳۰/۷ تا ۸ در برنامه ارتش شرکت و با ارکستر محمد بهارلو به اجرای برنامه می‌پرداخت. در همان زمان به خاطر محدودیت‌های ارتش نام مستعار (ایرج) را که در اصل نام برادرش بود برای خود بر گزید.
ایرج در سال ۱۳۳۶ به دعوت داوود پیرنیا به برنامه گل‌ها راه یافت و در اولین همکاری خود با این برنامه برگ سبز ۴۳ را در مایهٔ شور-ابوعطا و با همکاری علی تجویدی و فرهنگ شریف و امیر ناصر افتتاح خواند. از همان زمان همکاریش با برنامه گل‌ها ادامه یافت.
ایرج علاوه بر اجرای برنامه‌های مختلف رادیویی به اجرای ترانه و آواز برای فیلم‌های فارسی همت گماشت و بازیگران زیادی از جمله محمد علی فردین- منوچهر وثوق - رضا بیک ایمانوردی و... به لب‌خوانی ترانه‌های وی می‌پرداختند. اولین فیلمی که ایرج در آن ترانه خواند فیلم روزنه امید به کارگردانی سردار ساگر هندی و ترانه‌ها از ساخته‌های جواد لشگری است.
ایرج با هنرمندان زیادی مانند: پرویز یاحقی، اسدالله ملک، جلیل شهناز، فریدون حافظی، فرهنگ شریف، امیر ناصر افتتاح، جهانگیر ملک، حسن کسایی، لطف الله مجد، علی تجویدی، رضا ورزنده، منصور صارمی، محمد موسوی، احمد عبادی، حسن ناهید، انوشیروان روحانی، همایون خرم، حبیب الله بدیعی و بسیاری از نوازندگان و البته خوانندگان دیگر همکاری داشته و مورد تایید و تحسین آن‌ها بوده است.
از شاگردان ایرج می‌توان به امیر احسان فدایی اشاره کرد. ضمن اینکه کسانی چون علیرضا افتخاری، حسین موفق، احمد آزاد و علی شیرازی نیز به‌طور غیرمستقیم شیوه او را دنبال کرده‌اند. ایرج در دوران فعالیت هنری خود بیش از ۱۰۰۰ آواز و تصنیف و ترانه در برنامه‌های مختلف خوانده است.
برخی از برنامه‌های که توسط ایرج اجرا کرده است

• ۲۱۳ برنامه گل‌ها (برگ سبز- گلهای رنگارنگ- شاخه گل- گلهای تازه)
• برنامه‌های رادیو ارتش
• ارکستر دانشجویان
• ارکستر محمد بهارلو
• ارکستر ابراهیم خان منصوری
• ارکستر عبدالله جهان پناه
• موسیقی ایرانی اولیه
• موسیقی ایرانی FM
• نوایی از موسیقی ملی
• شاعران قصه می‌گویند
• شما و رادیو
• بزم شاعران
• اجرای آهنگ در حدود ۱۰۵ فیلم فارسی
• حدود ۱۰ آلبوم در سالهای اخیرو...

آلبوم قصه زندگی

پس از سال‌ها دوری اخبار ضد و نقیض و حاشیه‌های فراوانی که حول و حوش آلبوم «قصه زندگی» با صدای حسین خواجه امیری (ایرج) منتشر شده بود، این آلبوم بالاخره در چهارشنبه ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۱ منتشر شد.

[علی سلیمانی]

هنرمندان موسیقی سنتی ایران
هنرمندان زن	قمرالملوک وزیری منیر وکیلی حمیرا سیما بینا دلکش شوشا گوپی هایده هنگامه اخوان روح‌انگیز قشنگ کامکار مهستی مرضیه مانیکا جلیلی نکیسا پریسا پوران پیرایه پورافر افسانه رثایی فاخره صبا مریم آخوندی شکیلا
هنرمندان مرد	تاج اصفهانی لقمان ادهمی حسین علیزاده داود آزاد محمد بهارلو علی‌اصغر بهاری بامشاد غلامحسین بنان باربد ایرج بسطامی حسین بهروزی‌نیا غلامحسین بیگجه‌خانی مجید خلج درویش‌خان محمدرضا درویشی عبدالله دوامی بهرام دهقانیار احمد عبادی علیرضا افتخاری نورعلی الهی محمد اسماعیلی حسن زیرک فرهاد فخرالدینی میرزا عبدالله فراهانی سعید فرج‌پوری هرمز فرهت محمد فیروزی رضا قاسمی علیرضا قربانی حسین گل‌گلاب محمد حیدری پرواز همای سعید هرمزی امین‌الله آندره حسین کیهان کلهر اردشیر کامکار ارسلان کامکار هوشنگ کامکار حسن کسائی ایرج روح‌الله خالقی اسماعیل ادیب خوانساری همایون خرم امید کامکار لطفی محمدرضا لطفی رضا محجوبی پرویز محمود عباس کمندی کیوان میرهادی عبدالقادر مراغه‌ای جواد معروفی پرویز مشکاتیان رکن‌الدین مختاری امین میرشاهی مجتبی میرزاده عبدالحسین مختاباد حمید متبسم سید محمد موسوی حسین رعنائی منصور نریمان پیمان ناصح‌پور مرتضی نی‌داوود حمیدرضا نوربخش حسین عمومی فرامرز پایور احمد پژمان داریوش پیرنیاکان سهراب پورناظری جلال قانونی آقا حسینقلی ایرج رحمانپور انوشیروان روحانی ابوالحسن صبا منوچهر صادقی داریوش صفوت حشمت سنجری سرکش عبدالوهاب شهیدی مشیر همایون شهردار همایون شجریان محمدرضا شجریان نصرالله ناصح‌پور اسماعیل چشم‌آذر رامبد صدیف جلیل شهناز علی‌اکبر شهنازی محمد شمس فرهنگ شریف قربان سلیمانی علی تجویدی داریوش طلایی حسین تهرانی مرتضی ورزی علینقی وزیری پرویز یاحقی پیمان یزدانیان هوشنگ ظریف جلال ذوالفنون محمود ذوالفنون زریاب بهمن رجبی
گروه ها	گروه دستان گروه ذوفنون گروه رستاک گروه شمس گروه شهناز گروه عارف گروه عبدالقادر مراغی گروه غزلی گروه کامکارها گروه لیان گروه مستان و همای گروه نور گروه هم‌آوایان

[علی سلیمانی]

اکبر گلپایگانی معروف به گُلپا (زاده ۱۰ بهمن ۱۳۱۲ در تهران) از خوانندگان موسیقی سنتی و پاپ ایرانی است. زندگینامه

اکبر گلپایگانی در ۱۰ بهمن ۱۳۱۲ در محله تکیه زرگرهای تهران به دنیا آمد. خانواده وی هنرمند بودند به طوری که برادر ایشان استاد حسن گلپایگانی یکی از نوابغ موسیقی ایران محسوب می‌شوند و مجموعه گوشه‌های موسیقی ایرانی که با صدای ایشان ضبط شده‌است یکی از کاملترین مجموعه‌های گوشه‌های اصیل ایرانی می‌باشد و تدریس آواز ایشان از سال ۱۳۴۸ در آموزشگاه برادران معارفی (از نوازندگان آثار قمر الملوک) تا کنون با جدیتی مثال زدنی در حال انجام است. همسر وی گلرخ گرایلی نام دارد و دو فرزند دختر وی ساقی و ساغر نام دارند. یکی از برادران گلپا بنام محمد (برادر ناتنی و از پدر یکی و از مادر جدا) در سالهای پس از انقلاب اسلامی، با نام هنری گلریز در ایران فعالیت موسیقی دارد.
سالشمار زندگی

• متولد دهم بهمن سال ۱۳۱۲ خورشیدی / ۱۹۳۳ م ، در محله تکیه زرگرها ی تهران.
• خواندن اولين اذان برای سلامتی مادر در سال ۱۳۱۷ / ۱۹۳۸، که ايشان در همان سال مادر خود را از دست ميدهند .
• ورود به دبستان فرهنگ در محله تکيه زرگرها در سال ۱۳۱۸ / ۱۹۳۹، که ايشان در همان سال قاری قرآن در کلاس درس بودند .
• آشنايی با محمود آقا خراز محل و قاری مساجد و ابراهيم گردن تعزيه خوان معروف و آغاز تعليم ابتدايی موسيقی نزد آنها در سال ۱۳۱۹ / ۱۹۴۰
• آغاز تعليم موسيقی نزد پدر، حسين گلپايگانی ، به طور جدی و منظم در سال ۱۳۲۰ / ۱۹۴۱
• نقل مکان از محله تکيه زرگرها به خيابان آبشار و ثبت نام در کلاس چهارم ابتدايی در دبستان اقبال در خيابان آبشار و آشنايی با مرحوم جهانگیر ملک (استاد تنبک)، در کلاس درس در سال ۱۳۲۱ / ۱۹۴۲
• ثبت نام در دبيرستان بدِر در سرچشمه و عضويت در تيم فوتبال باشگاه تهران جوان در رده سنی نوجوانان به مربيگری مرحوم حسين فکری در سال ۱۳۲۴ / ۱۹۴۵
• کسب عنوان قهرمانی تهران با تيم فوتبال نو جوانان باشگاه تهران جوان در سال ۱۳۲۵ / ۱۹۴۶
• اولين تجربه شرکت در يک گروه ارکستر کر به رهبری ايرج گلسرخی در سال ۱۳۲۶ / ۱۹۴۷
• اولين تجربه بازی در يک نمايش در سالن شير و خورشيد و ايفای نقش يک پسر شعر خوان به پيشنهاد شاپور قريب کارگردان سينما در سال ۱۳۲۶ / ۱۹۴۷
• ورود به مدرسه نظام و عضويت در انجمن موسيقی مدرسه نظام و آشنايی و دوستی با حسين خواجه اميری (ايرج)، در سال ۱۳۲۷ / ۱۹۴۸
• آشنايی با مرحوم حسن يکرنگی از شاگردان اقبال السلطان و تعليم آواز نزد او در سال ۱۳۲۸ شمسی / ۱۹۴۹ م .
• آشنايی با دکتر نور علی خان برومند به کمک استاد علی تجویدی و آغاز تعليم تحت نظر ايشان در سال ۱۳۳۰ شمسی/ ۱۹۵۱
• آشنايی با اساتيد برجسته موسيقی ايران و تعليم آواز نزد استاد ابوالحسن صبا، طاهر زاده، اديب خوانساری ، عبدالله خان دوامی ، حاج محمد آقا ايرانی مجرد و يوسف فروتن در سال ۱۳۳۱ / ۱۹۵۲
• ورود به دانشکده افسری در سال ۱۳۳۲ / ۱۹۵۳
• خواندن اولين آواز با ساز دکتر نور علی خان برومند و استاد علی اصغر بهاری برای يونسکو (در بيات اصفهان و سه گاه)، در سال ۱۳۳۵ / ۱۹۵۶ که به صورت صفحه بزرگ ضبط شد. که اين اثر در بازار پخش نشد.
• ورود به دانشکده نقشه برداری در سال ۱۳۳۶ / ۱۹۵۷
• دعوت به راديو توسط مرحوم پيرنيا، سرپرست و مبتکر برنامه گلها در سال ۱۳۳۷ / ۱۹۵۸
• استخدام در سازمان برنامه در سال ۱۳۳۷ / ۱۹۵۸
• خواندن اولين آواز بدون ساز ، شعر حافظ، ( در خرابات مغان نور خدا می بينم) در اول فروردين ماه سال ۱۳۳۸ / ۱۹۵۹ م . گلپا در اين آواز به عنوان خواننده ناشناس و جوان معرفی شد
• پخش اولين آواز با ساز از راديو در برنامه گلها تحت عنوان ، مست مستم ساقيا دستم بگير ، در مثنوی شور، با شعر بیژن ترقی و آهنگ مرتضی خان محجوبی و پرویز یاحقی در سوم فروردين ماه سال ۱۳۳۸ / ۱۹۵۹ که اين آواز از استقبال بی سابقه ای در ميان عامه مردم برخوردار گشت
• ضبط اولين صفحه توسط کمپانی ايران گرام در سال ۱۳۳۹ / ۱۹۶۰
• ضبط چهار صفحه توسط کمپانی ايران گرام و سفر به آمريکا به همراه استاد فرهنگ شريف (نوازنده تار) و مرحوم ويگن جهت اجرای کنسرت برای ايرانيان مقيم آن کشور در سال ۱۳۴۰ / ۱۹۶۱
• تدريس موسيقی ايرانیbuilding music در دانشگاه USLE ، به همراه استاد فرهنگ شريف به مدت سه ماه در سال ۱۳۴۰ / ۱۹۶۱ م .
• اجرای کنسرت در لندن و هلند در سال ۱۳۴۰ ۱۹۶۱
• ازدواج با خانم گلرخ گلرايلی در سال ۱۳۴۶ / ۱۹۶۷ در سن ۳۴ سالگی
• اجرای کنسرت در کويت همراه با فرهنگ شريف و مرحوم اميرناصر افتتاح (نوازنده تنبک) در سال ۱۳۴۸ /۱۹۶۹
• بازی در فيلم سينمايی مرد حنجره طلایی به عنوان هنر پيشه نقش اول به کارگردانی مرحوم مهدی میثاقیه در سال ۱۳۴۸ / ۱۹۶۹
• تولد اولين فرزند بنام ساقی در يازدهم ارديبهشت ماه سال ۱۳۴۹ / ۱۹۷۰ که ايشان هم اکنون پزشک ميباشند.
• اجرای کنسرت در لندن با استاد حبیب‌الله بدیعی (نوازنده ويلون) و همچنين بازی در نمايشنامه راديويی آتشی بر دل، در سال ۱۳۵۰ / ۱۹۷۱
• تولد دومين فرزند بنام ساغر در سوم فروردين ماه ۱۳۵۰ / ۱۹۷۱ که ايشان هم اکنون دارای درجه دکترای بورس آمار و احتمالات ميباشند.
• اجرای برنامه در رويال دايان لندن، در سال ۱۳۵۲ / ۱۹۷۳ که در اين برنامه از هر کشور يک خوا ننده منتخب و يک موزيسين شرکت داشتند.
• اجرای کنسرت سراسری در آمريکا برای ايرانيان مقيم آن کشور با استاد فریدون حافظی (نوازنده تار)، در سال ۱۳۵۵ / ۱۹۷۶
• کنسرت در افغانستان و اجرای آواز دو صدايی با احمد ظاهر خواننده معروف افغانستان و همچنين اجرای کنسرت در پاکستان و هندوستان در سال ۱۳۵۵ / ۱۹۷۶
• ممنوعيت برای کار در راديو و تلوزيون در سال ۱۳۵۸ / ۱۹۷۹
• اجرای کنسرت سراسری در آمريکا در سال ۱۳۷۱ / ۱۹۹۲
• اجرای کنسرت در چين و ژاپن در سال ۱۳۷۲ / ۱۹۹۳
• اجرای کنسرت در آمريکا در سال ۱۳۷۳ / ۱۹۹۴
• اجرای کنسرت در رويال فستيوال هال لندن در سال ۱۳۷۸ / ۱۹۹۹
• آغاز به کار مجدد و ارائه دو کاست تحت عناوين مست عشق و عقيق به بازار و شکست رکورد فروش نوار در بين خوانندگان در سال ۱۳۸۲ / ۲۰۰۳
• ************************************************** ***************
• اسماعیل ادیب خوانساری
  
  از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
  ۵
  

  اسماعیل ادیب خوانساری
  اطلاعات هنرمند
  نام اصلی	اسماعیل ادیب خوانساری
  زادروز	۱۲۸۰ خورشیدی خوانسار، استان اصفهان
  اهل کشور	ایرانی
  درگذشت	۶ فروردین ۱۳۶۱ تهران بهشت زهرا
  کار(ها)	موسیقیدان-استاد اواز اصیل ایرانی

  اِسماعیل اَدیب خوانساری (۱۲۸۰ - ۱۳۶۱) نخستین خواننده مرد در رادیوی ملی ایران بود.^[۱]
  ادیب از سال ۱۳۰۳ تا سال ۱۳۰۹ گاه در اصفهان گاه در تهران به سر می‌برد. در سال ۱۳۰۹ وارد خدمات دولتی شد و کار اداری خود را از ۱۶ مهر ماه ۱۳۰۹ در بلدیه که همان شهرداری تهران امروزیست آغاز کرد.^[۲]
  در سال ۱۳۱۹ وقتی برای نخستین بار در ایران رادیو ملی تاسیس شد، در حالی که سی‌ونهمین سال زندگی را می‌گذراند به عنوان نخستین خواننده مرد رادیوی ملی ایران، به رادیو دعوت شد. او در آن دوره با نوازندگانی چون ابوالحسن صبا، علی اکبر شهنازی، حسین یاحقی، مهدی خالدی و مرتضی محجوبی همکاری می‌کرد.^[۱]
  اسماعیل ادیب خوانساری فرزند یک روحانی و خوشنویس برجسته به نام میرزا محمود بن ابی القاسم الخوانساری و شاگرد عندلیب گلپایگانی (تولایی)، سید رحیم اصفهانی، حبیب شاطر حاجی، نایب اسدالله (و غیرمستقیم: طاهرزاده) بود.
  آثار او در صفحات گرامافون ۷۸ دور(صفحات سنگی)، آثار رادیویی، آوازها و تصانیف همراه با ساز و ارکستر و تعداد بیشماری ضبط‌های خصوصی و خانگی به‌جا مانده‌است. از آوازهای محلی بختیاری (اجرا شده باارکستر انجمن موسیقی ملی) شلیل و خون دل قابل ذکر است، ادیب خوانساری دربرنامه برگ سبز و گل‌های جاویدان هم چندین اجرا داشته‌است.
  دیسکوگرافی آثار استاد ادیب خوانساری
  
  دیسکوگرافی آثار استاد ادیب‌خوانساری بر روی صفحات سنگی ۷۸ دور رامی‌توان از لحاظ زمانی به چهار دوره تقسیم کرد: ۱. توسط کمپانی هیزمسترزویس، تهران، زمستان ۱۳۰۶ شمسی. ۲. توسط کمپانی هیزمسترزویس، تهران، تابستان ۱۳۰۸ شمسی. ۳. توسط کمپانی بایدافون، تهران، اوایل ۱۳۰۹ شمسی. ۴. توسط کمپانی هیزمسترزویس، تهران، ۱۳۲۶ شمسی. در مجموع آثار ضبط شده از استاد ادیب خوانساری بر روی صفحات سنگی گرامافون ۷۸ دور، ۸۰ روی صفحه می‌باشد. آثار ضبط شده ادیب خوانساری موجود در آرشیو رادیو، توسط مشیر همایون شهردار، رییس وقت موسیقی رادیو به دلیل کدورت قدیمی با وی پاک شد و از بین رفت و به این ترتیب گنجینه مهمی از موسیقی اصیل ایرانی نابود شد. آثاری که از این استاد بزرگ باقی مانده، ضبط‌های خصوصی و خانگی و ردیف آوازی وی است که در سالهای کهولت او ضبط شده و به جا مانده‌است.
  جمله زیر نقلی است از ادیب خوانساری:
  
  روزگاری، زندگی‌ام را به پای هنر قربانی کردم و حالا زندگی‌ام دارد هنرم را قربانی می‌کند
  منابع بیرونی
  
  [۱]
  منابع:۱- کتاب " ادیب خوانساری، آوای جاویدان در موسیقی ایران" نوشته شیرین ادیب، انتشارات مؤسسه آوای هنر و اندیشه، ۱۳۸۵ ۲- بروشور آلبوم‌های صوتی " ادیب خوانساری، مجموعه آثار ۱، ۲، ۳ و
• ********************************************
• یونس دردشتی
  
  از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
  

  یونس دردشتی
  نام اصلی	یونس دردشتی
  زادروز	۱۲۸۸ خورشیدی محله دردشت , اصفهان
  اهل کشور	ایران
  درگذشت	۱۰ اسفند ۱۳۷۴ نیویورک , نیویورک ایالات متحده آمریکا
  کار(ها)	خواننده

  یونس دردشتی خواننده ایرانی بود.
  در سال ۱۲۸۸ هجری شمسی در خانواده‌ای پا به جهان گذاشت که صدای خوش و خوب و رسا در آن خانواده موروثی بود . از سن ۵ سالگی خوانندگی را نزد پدر آغاز و مشغول یادگیری ردیف‌ها و مقام‌های آواز ایرانی گردید . شوق و علاقه او به موسیقی و آواز به حدی بود که حتی در سنین کم به هیچ چیز جز موسیقی فکر نمی‌کرد و به فراگیری موسیقی نزد پدر می‌پرداخت.
  در سن ۱۳ سالگی پدرش درگذشت و پس از آن برای یادگیری شیوه‌های آواز سنتی به صفحات گرامافون گوش می‌داد تا این که به محضر استاد موسی نی داود راه یافت و نزد او فراگیری هنر موسیقی و دستگاه‌های موسیقی سنتی ایرانی را بصورت جدی آغاز کرد.او دلباخته روش جلال‌الدین تاج و ظلی و اسماعیل ادیب خوانساری در خوانندگی بود . نخستین کنسرت او به همراه یحیی زرین پنجه در گراند هتل اجرا شد که در آواز دشتی بود و از موفقیت فراوانی برخوردار گشت و همین موفقیت سبب شهرت و معروفیت بیش از حد برای او شد و به این ترتیب به رادیو راه یافت . وی در طول همکاری خود با رادیو ، با هنرمندانی چون : مرتضی محجوبی ، حسین یاحقی ، ابراهیم منصوری ، جلیل شهناز همکاری داشت و تمام دستگاه‌های ایرانی را اجرا کرده‌است تا جایی که او را " بلبل رادیو " لقب دادند.
  یونس دردشتی هیچ گاه معروفیت و شهرت خوانندگانی همچون غلامحسین بنان را پیدا نکرد و از آثار بجای مانده از وی تنها می‌توان به تعدادی آثار رادیویی و چند صفحه گرامافون همراه سنتور عباس زندی و تار ابراهیم سرخوش و همچنین چند آواز تصنیف قدیمی اشاره کرد ^[۱] اما با اینحال به عنوان یکی از صداهای ماندگار تاریخ موسیقی ایران از صدای او در آلبوم صد سال آواز ^[۲] آمده‌است ^{[۳] [۴]}. یونس دردشتی پس از انقلاب با توجه به محدودیت‌هایی که برای اقلیت‌ها وجود داشت به امریکا مهاجرت کرد.
  یونس دردشتی ۱۰ اسفند ۱۳۷۴ در نیویورک آمریکا درگذشت.

[علی سلیمانی]

محمود محمودی خوانساری

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

محمود محمودی خوانساری
اطلاعات هنرمند
زادروز	۱۳۱۲ خوانسار
اهل کشور	ایران
درگذشت	۱۳۶۶ تهران
کار(ها)	خواننده

محمود محمودی خوانساری (۱۳۱۲ - ۱۳۶۶) از خوانندگان موسیقی سنتی ایرانی بود. محمودی خوانساری صدایی گرم داشت و در آواز از سبکی مخصوص به خود برخوردار بود. او ضرب می‌نواخت و به سه‌تار علاقه‌مند و آشنا بود. مطالعات مستمرش در شعر و موضوع تلفیق شعر و هنر آواز تاثیر زیادی در آثارش گذاشت.
محتویات

• ۱ زندگینامه
• ۲ آثار
  
  • ۲.۱ گل‌های رنگارنگ شماره
  • ۲.۲ گل‌های تازه شماره
  • ۲.۳ برنامه برگ سبز شماره
  • ۲.۴ برنامه شاخه گل شماره
  
  
• ۳ منابع
• ۴ پیوند به بیرون

زندگینامه

محمود محمودی خوانساری در ۲۳ تیرماه سال ۱۳۱۲ در محله «رئیسان» خوانسار در خانواده‌ای مذهبی به دنیا آمد. پدرش حجه‌الاسلام سید جمال‌الدین محمودی از روحانیون نامدار خوانسار بود و تسلّط نسبی محمودی خوانساری بر زبان عربی و تعلیمات دینی را می‌توان حاصل ۱۳ سال زندگی در کنار پدرش دانست. پس از فوت پدر در سال ۱۳۲۶ خورشیدی، به همراه دایی‌اش به تهران آمد و در دبیرستان ادیب به تحصیل ادامه داد. هرچند در همان سال‌ها در تهران برای امرار معاش مجبور به کار بود، اما از آواز خواندن غافل نشد. چند سال بعد با هنرمندانی چون ناصر مسعودی و قاسم جبلی آشنا شد. دوستی با ناصر مسعودی باعث آشنایی و ورود او به محافل هنری زمان شد و این امکان برای او به وجود آمد تا برای اولین بار برای پخش صدایش به رادیوی نیروی هوایی برود. او در سال ۱۳۳۵ پس از اتمام دوره سربازی، در محفلی با ابوالحسن صبا آشنا شد و به پیشنهاد او به یادگیری ردیف موسیقی ایرانی اقدام کرد.^[۱] آشنایی او با ابوالحسن صبا در سال ۱۳۳۵ آغاز کار هنری محمودی خوانساری بود که تا پایان عمرش ادامه یافت. ^[۲]
پس از فوت صبا در سال ۱۳۳۷ تهران را ترک کرد و به شیراز رفت و در آنجا با رادیو شیراز به همکاری پرداخت. او علاوه بر اجرای برنامه، سرپرستی موسیقی اصیل این رادیو را نیز به عهده داشت. این برنامه‌های هنری با اقبال مردم شیراز روبرو شد و به سرعت به چهره‌ای شناخته‌شده تبدیل شد.
خوانساری در سال ۱۳۳۹ به تهران برگشت و به دعوت داوود پیرنیا، بنیانگذار برنامه گل‌ها، در استودیو گل‌ها شروع به فعالیت کرد و اولین کار هنری خود را در برنامه برگ سبز شماره ۵۶ ضبظ نمود. محمودی خوانساری از سال ۱۳۴۹ در برنامه نوائی از موسیقی ملی که با سرپرستی اسدالله ملک و همکاری دکتر منوچهر جهانبگلو تهیه می‌شد، همکاری کرد. او که در سال‌های ابتدایی فعالیت هنری، تنها به اجرای آواز پرداخته بود، در این برنامه به اجرای ترانه نیز پرداخت. نوائی از موسیقی ملی به سرعت در میان هنردوستان و عاشقان موسیقی اصیل مقبولیت یافت و ترانه‌های ارزنده و به‌یادماندنی مرغ شباهنگ در مایه افشاری، میخانه در مایه دشتی، سکوت و مستی در سه‌گاه هر سه از ساخته‌های اسدالله ملک و لاله پرپر ساخته فرهنگ شریف حاصل همکاری محمودی خوانساری با برنامه نوائی از موسیقی ملی طی این سال‌ها می‌باشد. از آن پس آثار متعدد دیگری را تحت عناوین گلهای رنگارنگ، برگ سبز، یک شاخه گل و گل‌های تازه در کنار هنرمندانی چون مرتضی محجوبی، احمد عبادی، حبیب الله بدیعی، پرویز یاحقی، امیر ناصر افتتاح، جهانگیر ملک، همایون خرم، حسن کسائی، جلیل شهناز، فرهنگ شریف، لطف الله مجد و رضا ورزنده به‌وجود آورد.^[۳] ثلث آخر زندگی وی به همکاری با اسدالله ملک سپری شد.
سرانجام محمود محمودی خوانساری در دوم اردیبهشت ماه سال ۱۳۶۶ هجری شمسی درگذشت. ^[۴] در قطعه ۱۰۱ ردیف ۸۵ شماره ۱۹ بهشت زهرا در تهران به خاک سپرده شد.

[علی سلیمانی]

حسین طاهرزاده

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

حسین طاهرزاده
اطلاعات هنرمند
زادروز	۱۲۶۱ اصفهان
اهل کشور	ایرانی
درگذشت	۱۲ شهریور ۱۳۳۴ تهران
سبک‌ها	موسیقی سنتی ایرانی
کار(ها)	خواننده

سید حسین طاهرزاده (۱۳۳۴-۱۲۶۱) خواننده موسیقی ایرانی بود.


محتویات

• ۱ زندگینامه
• ۲ بازسازی آوازهای طاهرزاده
• ۳ منبع
• ۴ پیوند به بیرون

زندگینامه

سیدحسین طاهرزاده در سال ۱۲۶۱ خورشیدی متولد شد. پدرش سید طاهر تویسرکانی از تویسرکان همدان برای تحصیل فقه به حوزه علمیه اصفهان عزیمت کرد از این رو سیدحسین دوران کودکی و جوانی خود را در اصفهان سپری کرد.
حسین در سال ۱۲۷۸ خورشیدی به تهران آمد و با جهانگیرمیرزا آشنا شد. جهانگیرمیرزا نوه حسام‌السلطنه و جوان خوش ذوقی بود که ویولن می‌نواخت و در منزلش یک دستگاه حافظ الاصوات (فونوگراف) داشت. سیدحسین طاهرزاده با همراهی ویولن حسام‌السلطنه برای اولین بار آثار آوازی خود را با این دستگاه ضبط کرد.
طاهرزاده در منزل جسام‌السلطنه با هنرمندان مشهوری چون میرزاحبیب سماع حضور (نوازنده بزرگ سنتور) و میرزا عبدالله (نوازنده برجسته تار) آشنا شد. همچنین در منزل علی صفا ظهیرالدوله با درویش خان نوازنده مشهور تار آشنا شد و پس از آن سال‌ها دوست و همکار بودند. طاهرزاده در کنسرت‌های انجمن اخوت که به تشویق ظهیرالدوله تشکیل می‌شد شرکت کرد و غالباً عواید اینگونه کنسرت‌ها به امور خیریه و کمک به مستمندان اختصاص می‌یافت.
در سال ۱۲۸۹ خورشیدی برای ضبط صفحه به همراه درویش خان (تار) و باقرخان رامشگر (کمانچه) و اسدالله خان (تار و سنتور)، حسین هنگ آفرین (ویولن) و رضا قلی خان (آواز) و حبیب الله شهردار (پیانو) به لندن رفت. این سفر از راه روسیه انجام گرفت و در بین راه گروه در شهر رشت توقف داشته و به تقاضای مجاهدان مشروطه سه شب به اجرای کنسرت پرداختند.
طاهرزاده یک بار هم به همراه درویش خان و باقرخان رامشگر و اقبال السلطان (آواز) و عبدالله دوامی (تصنیف و ضرب) برای ضبط صفحه گرامافون عازم تفلیس شد و آنها علاوه بر ضبط صفحه دو شب نیز در سالن تئاتر گرجستان کنسرت برگزار کردند. با فروش صفحات مذکور در ایران شهرت سیدحسین طاهرزاده افزایش یافت و به چهره‌ای شناخته شده در میان خوانندگان آن دوره تبدیل گشت.
طاهرزاده خوانندگی را شغل و پیشه خود نمی‌ندانست، از این رو در دوران میانسالی و کهولت فقط در جمع دوستان به آواز خواندن می‌پرداخت. در سال‌های پایانی عمر چاپخانه‌ای به نام سپهر تأسیس کرد و به کار فرهنگی چاپ مشغول شد. سیدحسین طاهرزاده در همان سال‌ها عضو شورای عالی موسیقی رادیو بود.
سیدحسین طاهرزاده خواننده‌ای صاحب سبک بود که هم در اجرای قطعات آوازی و هم تصنیف‌ها و قطعات ضربی تبحر داشت. قمرالملوک وزیری، ادیب خوانساری و محمدرضا شجریان از سبک حسین طاهرزاده پیروی کرده‌اند.

وی در سال ۱۳۳۴ وفات یافت و در گورستان ظهیرالدوله به خاک سپرده شد
بازسازی آوازهای طاهرزاده

پس از انقلاب به همت محمدرضا لطفی بخشی از آوازهای طاهرزاده با گروه شیدا بازسازی شد.در این باره می توان به کاست «یادواره طاهرزاده» به خوانندگی صدیق تعریف در سال ۱۳۶۲ به نام "مکتب اصفهان، به یاد استاد حسین طاهر زاده" در دستگاه سه گاه به سرپرستی محمدرضا لطفی و انتشار سی دی «پاسداشت از شیوه حسین طاهرزاده» به خوانندگی امیر اثنی عشری در سال 1390 اشاره کرد.
************************************************** *********************

درویش مصطفی جاویدان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
سید مصطفی موسوی مشهور به درویش مصطفی جاویدان درهفت آبان ۱۳۲۵ در کرمانشاه متولد شد. وی با خواندن ترانه‌های مذهبی و ملی معروف شد.
محتویات

• ۱ برخی از آلبوم‌های منتشر شده
  
  • ۱.۱ پیش از ۱۳۵۷
  • ۱.۲ پس از ۱۳۵۷
  
  
• ۲ فیلم شناسی (نوازنده - خواننده)
• ۳ نمایشنامه نویسی
• ۴ متفرقه
• ۵ منابع
• ۶ پیوند به بیرون

برخی از آلبوم‌های منتشر شده

پیش از ۱۳۵۷

• هو یا علی مدد
• بابا کوهی
• چینی بند زن

پس از ۱۳۵۷

• یا علی مدد - یا صاحب الزمان
• آزاده سربلند
• تقدیم به آزادی خواهان

فیلم شناسی (نوازنده - خواننده)

۱ - تنهایی (۱۳۵۵)
۲ - رامشگر (۱۳۵۵)
۳ - ولی نعمت (۱۳۵۵)
۴ - پلنگ در شب (۱۳۵۴)
۵ - مجازات (۱۳۵۴)
۶ - آب توبه (۱۳۵۳)
۷ - تهمت (۱۳۵۳)
۸ - مکافات (۱۳۵۲)
نمایشنامه نویسی

• وحدت جهانی حیوانات (۱۳۷۰)
• شب نشینی میوه‌ها
• عشق حافظ

متفرقه

پدر وی سید شاهمراد موسوی از همرزمان نواب صفوی بود. در سنّ ۲۲ سالگی در سال ۱۳۴۷ در رشته علوم سیاسی وارد دانشگاه تهران شد ولی در سال دوم تحصیل به دلیل سیاسی مجبور به ترک دانشگاه و فرار از نیروهای ساواک گردید. سر انجام برای فرار از چنگ نیروهای ساواک تحت عمل جراحی پلاستیک توسط پزشک جراحی که از دوستان خانوادگی بود قرار گرفت و با بلند کردن مو، خود را به کسوت درویشان زد.
پس از انقلاب و با شروع جنگ تحمیلی وی که به همراه پدرش به منطقه جنگی رفته بود در ناحیه دهلران در اثر موج انفجار به نوعی بیماری فراموشی دچار می‌شود. سر انجام پس از شش سال در محرم سال ۱۳۶۹ خورشیدی وی حافظه خود را بازیافت و به فعالیت‌های نمایشنامه نویسی خود ادامه داد.
منابع

• نشریه ندای ایران سال ۱۳۷۶
• ایران اولد

[علی سلیمانی]

غلامحسین بنان، (اردیبهشت ۱۲۹۰، تهران^[۱] - ۸ اسفند ۱۳۶۴، تهران) خواننده ایرانی است که از سالهای ۱۳۲۱ تا دهه ۵۰ در زمینه موسیقی ملی ایران فعالیت داشت. او عضو شورای موسیقی رادیو، استاد آواز هنرستان موسیقی تهران و بنیان‌گذار انجمن موسیقی ایران بوده‌است.
محتویات

• ۱ دوران کودکی
• ۲ فعالیت حرفه‌ای
• ۳ سانحه تصادف
• ۴ ازدواج
• ۵ ترانه‌های ماندگار
• ۶ آوازهای ماندگار
• ۷ فیلم طوفان زندگی
• ۸ بنان و دیگران
• ۹ مرگ
• ۱۰ تعویض سنگ قبر
• ۱۱ تخریب خانه
• ۱۲ آلبوم‌ها
• ۱۳ کارنامه هنری
• ۱۴ کتاب‌ها و یادبودها
• ۱۵ جستارهای وابسته
• ۱۶ منابع
• ۱۷ پیوند به بیرون

دوران کودکی

پدرش کریم خان بنان الدوله نوری و مادرش دختر شاهزاده رکن‌الدوله (برادر ناصرالدین شاه) بود. از شش سالگی به خوانندگی و نوازندگی ارگ و پیانو پرداخت و در این راه از راهنمایی‌های مادرش که پیانو را بسیار خوب می‌نواخت بهره‌ها گرفت، اولین استاد او پدرش بود و دومین استاد، مرحوم میرزا طاهر ضیاءذاکرین رثایی و سومین استادش مرحوم ناصر سیف بوده‌اند.
فعالیت حرفه‌ای

از سال ۱۳۲۱ صدای غلامحسین بنان، همراه با همکاری عده‌ای از هنرمندان دیگر از رادیو تهران به گوش مردم ایران رسید و دیری نگذشت که نام بنان زبانزد همه شد. روح‌الله خالقی او را در ارکستر انجمن موسیقی شرکت داد و با ارکستر شماره یک نیز همکاری را شروع کرد و از بدو شروع برنامه همیشه جاوید «گلهای رنگارنگ» بنا به دعوت استاد داود پیرنیا همکاری داشت. بنان در طول فعالیت هنری خود، حدود ۳۵۰ اهنگ را اجرا کرد و انچه که امتیاز مسلم صدای او را پدید می‌اورد، زیر و بم‌ها و تحریرات صدای او است که مخصوص به خودش می‌باشد. بنان نه تنها در اواز قدیمی و کلاسیک ایران استاد بود، بلکه در نغمات جدید و مدرن ایران نیز تسلط کامل داشت. تصنیف زیبا و روح پرور «الهه ناز» او بهترین معرف این ادعا می‌باشد. بنان را می‌توان به حق بزرگترین اجرا کننده آهنگ‌های سبک وزیری-خالقی دانست. او همچنین در کنار ادیب خوانساری از بهترین اجراکنندگان آثار صبا و محجوبی محسوب می‌شود. استعداد شگرف او در مرکب‌خوانی و تلفیق شعر و موسیقی بارها ستایش موسیقی‌دانان معاصرش را بر انگیخته‌است.

ارکستر رادیو، رهبر:روح الله خالقی، خواننده:بنان، با شرکت پرویز یاحقی، علی تجویدی، مرتضی محجوبی


در سال ۱۳۳۲ به پیشنهاد شادروان خالقی به اداره کل هنرهای زیبای کشور منتقل شد و به سمت استاد آواز هنرستان موسیقی ملی به کار مشغول گردید و در سال ۱۳۳۴ ریئس شورای موسیقی رادیو شد. غلامحسین بنان از ابتدا در برنامه‌های گلهای جاویدان و گلهای رنگارنگ و برگ سبز شرکت داشته و برنامه‌های متعدد و گوناگون دیگری که از این خواننده بزرگ و هنرمند به یادگار مانده‌است.
در این برنامه‌ها، استادان تراز اول موسیقی سنتی چون روح الله خالقی، ابوالحسن صبا، مرتضی محجوبی، احمد عبادی، حسین تهرانی، علی تجویدی، و... با او همکاری داشته‌اند.
سانحه تصادف

۲۷ آذر ماه ۱۳۳۶ وقتی بنان با اتومبیل شخصی در جاده کرج مشغول رانندگی بود با کامیونی که فاقد چراغ ایمنی عقب بود تصادف کرد و در این سانحه چشم راست خود را از دست داد و به همین خاطر همیشه از عینک دودی استفاده می‌کرد، شادروان ابوالحسن ورزی، دوست نزدیک بنان شعر زیر را تحت تاثیر این واقعه سرود:


بنان بعد از از دست دادن یک چشم، از عینک دودی استفاده می‌کرد.

دیدیم چو بازیگری دور زمـان را		بازیچه گرفتیم همه کار جهان را
مااز گذر عمر به جز درد چه دیدیم		تا دل بسپاریم جهان گذران را
باریست گران محنت این عمر به دوشم		تا چند کشم زحمت این بار گران را
از بهر نمایاندن غم‌های نهان بود		روزی که دمیدند به تن پرتو جان را
در خرمن صاحب‌نظران برق بلا شد		آن شعله که افروخت چراغ دگران را
آماج بلا جز دل ارباب هنر نیست		سر خط امان داده قضا بی‌هنران را
می‌خواست که در چشم هنر نور نماند		آسیب رسانید اگر چشم بنان را
افسوس که تاریک شد آن دیده که می‌دید		با برق نگاهی همه اسرار نهان را

بنان، برای معالجه به خارج از کشور مسافرت کرد و بعد از برگشت از این سفر تصمیم گرفت در مواضع هنری خود بازنگری کند. او می‌گفت: "من از این پس کوشش می‌کنم آثاری اجرا کنم که واجد وزنی شاد و شعری امیدوار کننده‌است. من جداً از ادامهٔ شیوهٔ قدیم که شباهت به مرثیه خوانی دارد خسته شده‌ام، البته در این زمینه سازندگان آهنگ باید با من یاری و همکاری کنند". حاصل این تصمیم اجرای ترانه‌های دلنشین و ساده‌ای است که اتفاقاً از خیلی از تصانیف آن دورهٔ رادیو استوارتر و برازندهٔ خوانندهٔ عالی مقامی چون او می‌باشد.^[۲]
ازدواج

ازدواج اول:غلامحسین بنان با خواهر کلنل علینقی وزیری ازدواج کرد که حاصل این ازدواج یک دختر به نام گیتی و یک پسر به نام بیژن است.
ازدواج دوم: بنان بعد از همسر اولش، در نهم بهمن ۱۳۴۴ با خانم پری دخت آور ازدواج کرد.
ترانه‌های ماندگار

از ماندگارترین ترانه‌های بنان می‌توان به: آهنگ آذربایجان در دستگاه شور، آمدی جانم به قربانت در مایهٔ بوسلیک، الهه ناز در مایهٔ دشتی، بهار دلنشین در آواز اصفهان، بوی جوی مولیان در آواز اصفهان، تصنیف توشه عمر در دستگاه همایون، یار رمیده، می‌ناب، خاموش، مراعاشقی شیدا در دستگاه سه گاه، من از روز ازل در دستگاه سه گاه ، نوای نی در آواز دشتی و سرود همیشه جاوید ای ایران در مایهٔ دشتی اشاره کرد.
به تصریح همسرش، بنان بهترین اثر خود را "حالا چرا" و "کاروان" می‌دانست و می‌گفت: "کاروان را برای بعد از مرگم خوانده ام". اواخر عمر هم دلبستگی عجیبی به ترانهٔ "رویای هستی" پیدا کرده بود تا آنجا که با این آهنگ می‌گریست.^[۲]

بنان و نوه اش.


آوازهای ماندگار

آواز ماهور با غزل سعدی به مطلع " همه عمر بر ندارم سر از این خمار مستی که هنوز من نبودم که تو در دلم نشستی" و آواز دیلمان با شعر سعدی به مطلع " چنان در قید مهرت پایبندم که گوئی آهوی سر در کمندم" و همچنین آواز اصفهان بر روی غزل " آمد اما در نگاهش آن نوازش‌ها نبود" از کارهای ماندگار استاد هستند.دیلمان در گلهای رنگارنگ 217ب(کاروان) اجرا شده است.
فیلم طوفان زندگی

بنان مدتی را نیز به تعیلم فن بازیگری پرداخت و به تصدیق نزدیکانش دارای استعداد زیادی در این زمینه بود. در سال ۱۳۲۷ همراه چهره‌های معروف آن روزگار در فیلمی به نام طوفان زندگی ساخته علی دریابیگی و اسماعیل کوشان بازی کرد که داستان آن در انجمن موسیقی ملی اتفاق می‌افتد. در این فیلم بنان دو ترانه از ترانه‌های معروفش را بطور زنده اجرا می‌کند.^[۳]
بنان و دیگران

پرویز خطیبی در خاطره‌ای از بنان می‌گوید: سال ۱۳۳۸ در یک شب سرد زمستانی به یک مجلس عروسی دعوت شدیم. داماد آقای علی اکبر مشکین سلیمی، برادر مصطفی سلیمی مولف و ناشر مجله گلهای رنگارنگ بود. بسیاری از افراد سرشناس و رجال نامی وقت در آن میهمانی حضور داشتند. یک آواز خان حرفه‌ای، با صدای نه چندان خوش مدتی وقت حضار را گرفت و بالاخره مرد جوانی که در بین میهمانان نشسته بود به اصرار برادر عروس که گویا با او نسبتی داشت همراه با تار شروع به خواندن آوازی کرد و ناگهان مجلس آرام گرفت و نفس‌ها در سینه‌ها حبس شد. صدای مرد جوان به زمزمهٔ ارام جویباری می‌ماند که در قلب کوهستان‌ها آدم را به یک خواب شیرین بهاری دعوت می‌کند. هنگام خواندن چهره اش آرام و نگاهش ثابت و معمولی بود، تحریر و کشش خاصی که در آن صدا وجود داشت، یک چیز دیگر بود. چیزی سوای آنچه که تا به امروز شنیده بودم، پیش خود گفتم کیست صاحب این صدا؟آیا اقبال السلطان است که من صفحاتش را دارم؟ مجلس که تمام شد، سعی کردم صاحب صدا را پیدا کنم اما معلوم شد که او زودتر از دیگران رفته، نزد مصطفی خان برادر عروس رفتم و نام او را پرسیدم، مصطفی خان او را اینطور معرفی کرد: غلامحسین بنان، پسر بنان الملک، از شاهزاده‌های قاجار است.^[۴]
مرگ

غلامحسین بنان در ساعت ۶:۴۵ غروب ۸ اسفندماه ۱۳۶۴، پس از اذان مغرب در بیمارستان ایرانمهر تهران درگذشت و بر خلاف وصیتش که مایل بود در گورستان ظهیرالدوله به خاک سپرده شود، در دهم اسفند، در امام زاده طاهر کرج به خاک سپرده شد. او مدت‌ها از بیماری دستگاه گوارش و افسردگی رنج می‌برد.^[۲]
در پی این رویداد، مرکز سرود و آهنگ‌های انقلابی وزارت ارشاد، هنرستان سرود و آهنگهای انقلابی، دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، بیمارستان ایرانمهر و از هنرمندان برجسته محمدرضا شجریان، کاوه دیلمی، هنگامه اخوان، شهرام ناظری، ابوالحسن ورزی، کامکار، تورج نگهبان، جمشید مشایخی، عماد رام و بسیاری از هنرمندان، دوستان و یاران وی پیام‌های تسلیتی به طور جداگانه صادر کردند.^[۵]
تعویض سنگ قبر

از سال ۱۳۶۴ یعنی زمان فوت استاد شهیر موسیقی ایران تا سال ۱۳۸۹ سنگ قبر بنان تعویض نگردید، سال ۱۳۸۹ به دلیل پاره‌ای از تغییرات در امام‌زاده طاهر کرج و هم‌سطح‌سازی قبور و تعویض همهٔ سنگ قبرهای نزدیک صحن، سنگ قبر بنان نیز تعویض گردید و به شکل کنونی درآمد.

• 
  
  سنگ مزار پیشین
  
  
  
• 
  
  سنگ مزار کنونی
  
  

تخریب خانه

به گزارش خبرگزاری میراث فرهنگی در ۲ آبان ۱۳۹۲، خانه استاد بنان تخریب شد.
این خانه تاریخی در نیاوران، بلندی‌های جمال‌آباد، نبش کوچه مینا، پلاک ۱۲ قرار داشت. محمد بهشتی، مشاور ارشد سازمان میراث فرهنگی، تخریب این خانه را به مثابه از دست دادن صاحبان تهران می داند. بنان از سال ۱۳۵۴ در این خانه دو طبقه زندگی می کرد که ایوانی رو به بلندی‌های دماوند داشت. ^[۶]
آلبوم‌ها

• تنها تویی
• آمدی
• حافظانه ۱
• جلوه دلدار
• خلوت‌گاه راز
• حافظانه ۲
• شاخه گل ۱
• شاخه گل ۲
• شاخه گل ۳
• شاخه گل ۴
• شاخه گل ۵
• شاخه گل ۶
• شاخه گل ۷
• شاخه گل ۸
• شاخه گل ۹
• شاخه گل ۱۰
• شاخه گل ۱۱
• راز نگاه
• مرا عاشقی شیدا تو کردی
• شب جوانی
• نوای این دل خسته
• من از روز ازل
• کاروان
• چه شورها
• گل‌های رنگارنگ ۲۵۲ و ۲۵۴
• گل‌های رنگارنگ ۲۵۰ و ۲۴۹

کارنامه هنری

گلهای جاویدان

• گلهای جاویدان بدون شماره در «شور»
• گلهای جاویدان بدون شماره در «سه گاه»
• گلهای جاویدان بدون شماره در «همایون» با سنتور رضا ورزنده
• گلهای جاویدان شماره ۹۲ در «بیات ترک و ابو عطا»
• گلهای جاویدان شماره ۹۳ در «شور» با ویولون استاد مهدی خالدی
• گلهای جاویدان شماره ۹۸ در «ابو عطا» با تار لطف اله مجد
• گلهای جاویدان شماره ۱۱۸ در «ماهور» با ویولون استاد علی تجویدی و سنتور رضا ورزنده
• گلهای جاویدان ۱۱۸ مکرر در «ابو عطا» با ویولون استاد مهدی خالدی
• گلهای جاویدان ۱۲۴ در «بیات ترک»
• گلهای جاویدان شماره ۱۲۸ در«شوشتری»
• گلهای جاویدان شماره ۱۲۹، گلهای جاویدان ۱۳۰
• گلهای جاویدان ۱۳۱ در «سه گاه»، گلهای جاویدان شماره ۱۳۲ در «دشتی»
• گلهای جاویدان شماره ۱۳۶
• گلهای جاویدان شماره ۱۳۷ در «چهار گاه» با پیانو استاد مرتضی محجوبی و استاد علی تجویدی
• گلهای جاویدان شماره ۱۳۸
• گلهای جاویدان شماره ۱۳۹ در «سه گاه» با استاد جلیل شهناز
• گلهای جاویدان شماره ۱۴۳ در «شور»
• گلهای جاویدان شماره ۱۴۵ در «شور» با سنتور رضا ورزنده

گلهای رنگارنگ

• گلهای رنگارنگ شماره ۱۰۳ در «دشتی»
• گلهای رنگارنگ شماره ۱۰۹ در «سه گاه»
• گلهای رنگارنگ شماره ۱۲۶ در «دشتی»
• گلهای رنگارنگ شماره ۱۳۴ در «افشاری»
• گلهای رنگارنگ شماره ۱۳۶ در «سه گاه»
• گلهای رنگارنگ شماره ۱۴۰ الف در «افشاری»
• گلهای رنگارنگ شماره ۱۴۰ ب در «افشاری»
• گلهای رنگارنگ شماره ب مکرر
• گلهای رنگارنگ شماره ۱۴۹ در «دشتی»
• گلهای رنگارنگ شماره ۱۷۱ در «شور»
• گلهای رنگارنگ شماره ۱۷۲ در «شور»
• گلهای رنگارنگ شماره ۱۷۴ در «سه گاه»
• گلهای رنگارنگ شماره ۱۷۶ در «دشتی»
• گلهای رنگارنگ شماره ۱۹۰ در «سه گاه»
• گلهای رنگارنگ شماره ۲۰۱ در «ابو عطا»
• گلهای رنگارنگ شماره ۲۰۵ در «افشاری»
• گلهای رنگارنگ شماره ۲۱۰ در «بو سلیک»
• گلهای رنگارنگ ۲۱۰ ب مکرر در «بوسلیک»
• گلهای رنگارنگ ۲۱۱ در «سه گاه»
• گلهای رنگارنگ ۲۱۶ ب
• گلهای رنگارنگ شماره ۲۲۸ در «افشاری»
• گلهای رنگارنگ شماره ۳۳۰در «دشتی»
• گلهای رنگارنگ شماره ۲۳۲ در «دشتی»
• گلهای رنگارنگ شماره ۲۳۴ در «دشتی و ماهور»
• گلهای رنگارنگ شماره ۲۳۷ در «ماهور»
• گلهای رنگارنگ شماره ۲۴۲ در «شور»
• گلهای رنگارنگ شماره ۲۴۵ در«همایون»
• گلهای رنگارنگ شماره ۲۴۹ در «شور»
• گلهای رنگارنگ شماره ۲۵۰ در «دشتی»
• گلهای رنگارنگ بختیاری (محلی)، شماره ۲۵۱
• گلهای رنگارنگ شماره ۲۵۲ در «همایون»
• گلهای رنگارنگ شماره ۲۵۴ در «اصفهان»
• گلهای رنگارنگ شماره ۲۵۶ در «شور»
• گلهای رنگارنگ شماره ۲۵۷ در «ماهور»
• گلهای رنگارنگ شماره ۲۶۵ در «اصفهان»

برگ سبز

• برگ سبز شماره ۲۷ در «سه گاه»
• برگ سبز شماره ۳۱در «افشاری»
• برگ سبز شماره ۴۶ در «سه گاه»
• برگ سبز شماره ۶۳ در «اصفهان»
• برگ سبز شماره ۸۳ در «سه گاه»
• برگ سبز شماره ۱۰۷ در «اصفهان»
• برگ سبز شماره ۱۴۵ در «همایون»

و برنامه‌های متعدد و گوناگون دیگری که از این خواننده بزرگ و هنرمند به یادگار مانده‌است. آثار به جا مانده از این هنر مندان را حدود ۳۵۰ اثر تخمین زده‌اند.^[۲] که بسیاری از آنها هنوز در دسترس عموم قرار ندارد.
کتاب‌ها و یادبودها

برنامه‌های موسیقیایی تنظیم‌شده به یاد بنان.
۱. "در سوگ بنان"، با صدای محمدرضا شجریان، برگرفته از مراسم چهلمین روز در گذشت بنان.
۲. "یاد یار مهربان"، با صدای کاوه دیلمی با اشعاری از فریدون مشیری و آهنگسازی فرهاد فخرالدینی.
۳. اجرای کنسرت‌های متعدد به یاد بنان با اجرای محمدرضا لطفی و شهرام آقایی پور و هنرمندان دیگر.

کتاب‌های به زیور طبع آراسته شده درباره بنان.
۱. کتاب "از نور تا نوا، غلامحسین بنان استاد آواز ایران" به کوشش دکتر داریوش صبور و همت همسر بنان (پری دخت بنان).
شامل عکسها، زندگینامه، خاطرات و یادبودهای بنان.
۲. کتاب "رویای هستی" به کوشش شهرام آقایی پور.
شامل مجموعه تصنیفها، نت‌ها، زندگینامه و یادواره‌های غلامحسین بنان.
۳. کتاب "نوای جاودان" به کوشش هومن صدر و همسر بنان (پری دخت بنان).
زیوری ماندگار از عکسها، زندگینامه و خاطرات و یادبودهای بنان.
************************************************** ***********

حسین قوامی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

حسین قوامی (فاخته)
نام اصلی	حسین قوامی
نام مستعار	فاخته
زادروز	۱۲۸۸ خورشیدی
درگذشت	۱۷ اسفند ۱۳۶۸ بیمارستان ایران‌مهر
کار(ها)	خواننده

حسین قوامی (فاخته) (۱۲۸۸ - ۱۳۶۸)، فرزند رضاقلی قوامی و یکی از اولین خوانندگان دوره جدید موسیقی ایرانی است.
زندگی

او از دوران کودکی به موسیقی علاقه‌مند بودند. حسین‌خان اسماعیل‌زاده، همان کسی که ابوالحسن صبا، مرتضی خان محجوبی، رضا محجوبی، حسین یاحقی و حسین تهرانی را آموزش داده بود در همسایگی وی زندگی می‌کرد. هنگامی که اسماعیل‌زاده صدای حسین قوامی را در سنین ۱۰-۱۲ سالگی شنید از پدر او خواست تا به وی اجازه دهد تا آموزش آوازی او را عهده‌دار شود که با مخالفت پدر محمود قوام مواجه شد.
در آن زمان با دید خوبی به موسیقی نگریسته نمی‌شد و دلیل مخالفت پدر حسین قوامی نیز همین بود. اما از آنجا که حسین قوام به خوانندگی علاقه داشت و حسین‌خان اسماعیل‌زاده نیز مشوق او بود دلسرد نشد. وی به آهستگی با گوش گرفتن آثار خوانندگان آن زمان و تقلید از ایشان به تجربه‌اندوزی پرداخت. با رسیدن به سن بلوغ، به شکل محرمانه نزد عبدالله حجازی آموزش دید. عبدالله حجازی به ردیف‌های آوازی مسلط بود.
در سال ۱۳۲۵ از سوی حسینقلی مستعان، رئیس رادیو به او پیشنهاد کار در رادیو داده شد. حسین قوام به دلیل شرایط خانوادگی و مخالفت ایشان این پیشنهاد را به این شرط قبول کرد که در رادیو به عنوان ناشناس معرفی شود. سرانجام وی با همکاری مجید وفادار، حمید وفادار و یا علی تجویدی آغاز به کار نمود. پس از مدت شش ماه روح‌الله خالقی نام مستعار فاخته را برای وی برگزید. او مجموعا ۲۹ سال از سال ۱۳۲۵ تا سال ۱۳۵۴ در رادیو مشغول به کار بوده‌است. حسین قوامی در سنین ۸۰ سالگی نیز همچنان آواز می‌خواند.
حسین قوامی پنجشنبه ۱۷ اسفند ۱۳۶۸ بیمارستان ایران مهر در ساعت ۸:۳۰ شب فوت شد و در امامزاده طاهر کرج در جوار غلامحسین بنان و مرتضی حنانه بخاک سپرده شد.
از مشهورترین قطعاتی که قوامی اجرا کرده است باید به این چند آهنگ اشاره کرد: "سرگشته" که بیشتر به نام بیت ترجیعش " تو ای پری کجایی " شناخته میشود؛ اثری از زنده یاد همایون خرم با شعر هوشنگ ابتهاج "شب جدایی " آهنگی از زنده یاد مجید وفادار " جوانی " آهنگی از زنده یاد حسین یاحقی دایی ویلنیست نامدار پرویز یاحقی
************************************************** ***************

ایرج بسطامی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
برای دیگر کاربردها، ایرج (ابهام‌زدایی) را ببینید.

ایرج بسطامی
نام اصلی	ایرج بسطامی
زادروز	۱ آذر ۱۳۳۶ بم
اهل کشور	ایران
درگذشت	۵ دی ۱۳۸۲ بم، طی حادثه زمین‌لرزه بم
سبک‌ها	موسیقی سنتی ایرانی
کار(ها)	خواننده
وب‌گاه	بنیاد فرهنگی زنده یاد ایرج بسطامی > Home

ایرج بسطامی (۱۳۳۶ -۱۳۸۲)، خواننده موسیقی سنتی ایرانی بود. او از پنج سالگی به خواندن آواز علاقه نشان داد و یدالله بسطامی عموی بزرگوارش استعدادش را کشف کرد و پرورش داد. ایرج در این سال‌ها ردیف‌های آوازی در مکتب تهران سبک استاد عبدالله خان دوامی را نزد عمو فرا گرفت و در ۲۲ سالگی به جرگه شاگردان استادان آواز ایران پیوست. وی پس از اخذ دیپلم، به تهران آمد و دوره عالی آواز را نزد استاد محمدرضا شجریان پیگیری کرد که پس از ۷ سال (در سال ۱۳۷۸)، کلاس را رها کرد و به فراگیری مبانی موسیقی نزد پرویز مشکاتیان (آهنگ ساز و نوازندهٔ نامی سنتور) پرداخت و کم‌کم نخستین آلبوم‌های خود را با مشکاتیان منتشر کرد. آلبوم‌های "افشاری مرکب "، "مژده بهار"، "افق مهر" و "وطن من" در همین دوره به بازار عرضه شدند. در "بوی نوروز" نیز که حاصل همکاری گروه دستان و آهنگ سازی محمدعلی کیانی نژاد می‌باشد و از کارهای به یادمادنی موسیقی ایران است او آواز خواند. سپس بسطامی با همکاری کیوان ساکت "آلبوم فسانه" و با کورش متین، "سکوت" و با حسین پیرنیا "تحریر خیال" را خلق کرد. از قلم نیفتد که آلبوم "موسم گل" حاصل همکاری او با محمدرضا درویشی بود و در آن برخی از تصانیف قمرالملوک وزیری را بازخوانی کرد. آهنگ گل پونه‌ها (در آلبوم رقص آشفته) که نیزپس از مرگ وی در بم آوازه ملی یافت حاصل صدایش روی آهنگی از پیرنیا ست.
علی شیرازی آوازخوان و پژوهشگر موسیقی در مقاله‌ای که نیمه اول دهه هشتاد در روزنامه شرق نوشت، صدای بسطامی را یکی از چهار صدای برتر بعد از انقلاب دانست. آوازهای ایرج بیش تر بر پایه سنتور بود و در گام‌های بلند هیچ کس به مهارت وی نرسید با این همه ذوق و هنر در فقر شدید به سر می‌برد. او هرگز ازدواج نکرد و سرپرستی خانوادهٔ برادر مرحومش را بر عهده گرفت. آوازهای دشتی و محای او نیز در کرمان و کل ایران دارای شهرت بسیاری است.
بسطامی بسیار فروتن بود و شاید این تواضع یکی از علت‌های کم تر شناخته شدنش تا قبل از خاموشی بود. او اجازه نمی‌داد عکسش بر روی نوارهایش درج شود و یا مقاله‌ای در موردش نوشته شود. وی در اواخر عمر کوتاه اما گران مایه خویش به زادگاهش بم پناه آورد و در خانهٔ کاهگلی پدر که عاقبت بر سرش آوار شد، چند صباحی زندگی کرد و سرانجام در سحرگاه پنجم دی ماه ۱۳۸۲ در زلزله بم زیر آوار ماند و زرق و برق جهان و تمام متعلقاتش وداعی بلند گفت. پس از مرگ بسطامی برخی از کارهای گذشته و کنسرت‌های وی با اهالی موسیقی و نیز آلبوم "بی کاروان کولی" «به همراه کیوان ساکت» انتشار عمومی یافت که الله مزار با هم نوازی سه تار بهداد بابایی از جمله این آثار بود.
کنسرت‌ها

• کنسرت با گروه عارف در ایران و اروپا (افشاری مرکب)، آهنگساز: پرویز مشکاتیان
• کنسرت با گروه عارف در اروپا و شرکت در فستیوال جهانی موسیقی روح زمین(مژده بهار)، آهنگساز: پرویز مشکاتیان
• کنسرت راست پنجگاه، آهنگساز و سرپرست گروه: پرویز مشکاتیان
• کنسرت باگروه دستان در دستگاه سه گاه و همایون (بوی نوروز)، ۱۳۷۱ آهنگساز و سرپرست گروه: حمید متبسم
• کنسرت با گروه وزیری در دستگاه راست پنجگاه و آواز ابوعطا(فسانه)، آهنگساز و سرپرست گروه: کیوان ساکت
• بی کاروان کولی «آخرین کنسرت زنده یاد ایرج بسطامی به همراهی گروه وزیری در مایه شور، شوشتری و آواز دشتی»، آهنگساز و سرپرست گروه: کیوان ساکت.

آلبوم‌ها

• افشاری مرکب «کنسرت گروه عارف در ایران و اروپا»، آهنگساز: پرویز مشکاتیان
• مژده بهار «کنسرت گروه عارف در اروپا و شرکت در فستیوال جهانی موسیقی روح زمین»، آهنگساز: پرویز مشکاتیان
• افق مهر «کنگره بین‌المللی بزرگ داشت خواجوی کرمانی»، آهنگساز: پرویز مشکاتیان
• وطن من گروه عارف، آهنگساز و سرپرست گروه: پرویز مشکاتیان
• مرکب خوانی مقام صبر، آهنگساز و سرپرست گروه: پرویز مشکاتیان
• بوی نوروز «کنسرت گروه دستان در دستگاه سه گاه و همایون»، آهنگساز و سرپرست گروه: حمید متبسم
• موسم گل «اجرای تصانیفی از عارف و شیدا توسط ارکستر سمفونیک تهران»، رهبری و تنظیم: محمدرضا درویشی
• فسانه «کنسرت گروه وزیری در دستگاه راست پنجگاه و آواز ابوعطا»، آهنگساز و سرپرست گروه: کیوان ساکت
• تحریر خیال «در دستگاه شور و همایون»، آهنگساز: حسین پرنیا
• رقص آشفته «در آواز ابوعطا، دستگاه شور، دستگاه چهارگاه و همایون»، آهنگساز: حسین پرنیا
• ظهور «در دستگاه شور، آواز دشتی و دستگاه چهارگاه»، آهنگساز: اصغر محمدی
• سکوت «اجرای تصانیفی از زنده یاد محمد میرنقیبی در دستگاه شور، آواز دشتی، بیات ترک و دستگاه سه گاه»، به همراهی تار جلیل شهناز، تنظیم کوروش متین، گروه نیستان
• خزان آرزو «بداهه خوانی به همراه تار و سه تار حسین مجیدیان و اجرای تصانیفی از ساخته‌های همایون خرم و پرویز یاحقی در آواز دشتی و بیات اصفهان»
• بداهه خوانی و بداهه نوازی «آهنگ ساز: بهداد بابایی»
• بی کاروان کولی «آهنگساز و سرپرست گروه: کیوان ساکت»

**************************************

استاد حسین احمدی از کودکی به آواز و موسیقی علاقه وافری نشان داد.ایشان در محیطی محروم با زحمات وتلاشهای فراوان و با استفاده از نوار و کاست های محدود آن زمان به طور خود آموز به فراگیری گوشه های آوازی پرداخت ........ایشان از هر فرصتی برای فراگیری آواز استفاده مینمود و با صدای رسا - زیبا و دلنشین خود به تمرین و تلاش ادامه داد . مشغله های فراوان زندگی و فرهنگی بود ایشان نه تنها از علاقه وی به آواز نکاست بلکه وی را برآن داشت تا در فرصت های کمی که در اختیارش بود به نحو احسن استفاده کند . وی در امر موسیقی آوازی خدمات شایسته ای به جامعه موسیقی ایران ( بخصوص استان لرستان و شهرستان الیگودرز ) انجام میدهند .استاد احمدی ریاضتها - سختیها و تلاشها ی فراوان را ادامه دادند تا آنکه در سال 1383 به عضویت خانه موسیقی ایران و انجمن خوانددگان سنتی در آمدند. ایشان درهمان سال موفق به دریافت کارت تدرس آواز از سوی خانه موسیقی شداستاد احمدی دقت خاصی برای آموزش ردیف های آوازی دارند . ردیفهای استاد مهرتاش که چندی پیش توسط استاد محمد صفارمنتشری خوانده شد از تکنیکهای بسیار پیچیده ای برخوردارند که استاد حسین احمدی با صرف وقت و دقت زیاد آن را به شاگردهای خود نشان میدهند.استاد حسین احمدی کنسرتهای موفق متعددی را با گروه های موسیقی مختلف در شهرها و استانهای گوناگون برگزار کرده است.ایشان خود را شاگرد کوچک مدارج نخستین آستان هنر می داند.استاد در حال حاضر در آموزشگاه موسیقی گلبانگ الیگودرز در حال تدریس ردیف های آوازی به شاگردهای مختلفی که از شهرهای متفاوت می آیند میباشد.

برای استاد احمدی از درگاه ایزد منان طول عمر و موفقیت روز افزون را خواستارم.

[علی سلیمانی]

امین‌الله رشیدی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

امین‌الله رشیدی
اطلاعات هنرمند
نام اصلی	امین‌الله رشیدی
زادروز	اردیبهشت ۱۳۰۴ روستای راوند کاشان
اهل کشور	ایرانی
سبک‌ها	موسیقی سنتی ایرانی
کار(ها)	خواننده, شاعر, آهنگساز و نویسنده
مدت کار	از ۱۳۲۷

امین‌الله رشیدی [زادهٔ اردیبهشت ۱۳۰۴ در روستای (اکنون شهر) راوند کاشان] خواننده و آهنگساز ایرانی است. وی مدتی ریاست رادیو تبریز را نیز بر عهده داشته است.
آهنگ‌سازی و خوانندگی رشیدی در رادیو تهران از سال ۱۳۲۷ خورشیدی آغاز و تا پایان سال ۱۳۴۴ به طور پیوسته ادامه داشته و در این مدت بیش از ۱۲۰ آهنگ ساخته است.^[۱]
محتویات

• ۱ زندگی شخصی
• ۲ زندگی هنری
• ۳ نمونه‌ اشعار (نام هنری آشنا)
• ۴ منابع

زندگی شخصی

امین‌الله رشیدی در طلوع یکی از روزهای اردیبهشت‌ماه ۱۳۰۴ خورشیدی در روستای راوند کاشان از پدری کشاورز و مادری شاعرزاده (دختر ادیب بیضائی کاشانی) و شاعرمنش متولد شد. در چهارماهگی او را به کاشان آوردند و تحصیلات ابتدائی و متوسطه را در آن جا به پایان رساند. بلافاصله پس از پایان تحصیل در یکی از دفاتر اسناد رسمی کاشان مشغول به کار شد و در سال ۱۳۲۵ به تهران نقل مکان کرد. وی در سال ۱۳۳۴، بنا به مقتضیات شغلی از کار در رادیو استعفا داد.
رشیدی در سال ۱۳۳۶ خورشیدی، با دختری اهل کاشان ازدواج کرد که حاصل آن دو فرزند دختر و پسر (افسانه و صبا) است. فرزندان او نیز از ذوق موسیقایی بهره‌ای به‌سزا دارند.
زندگی هنری

این یک نوشتار خُرد پیرامون موسیقی است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

در ضمن تحصیل، نقاشی قالی ایرانی را نزد استادان آن زمان، محمد دبیر الصنایع و حسن نقش‌پور اراکی فرا گرفت و در زمانی کوتاه تا مرحلهٔ طراحی و ابتکار پیش رفت. همزمان، مقدمات نوازندگی تار را نیز نزد حسن نقش‌پور آموخت.
رشیدی از راه شنیدن صفحات گرامافون و آثار خوانندگان دهه ۱۳۲۰ رادیو ایران با ردیف آواز ایرانی آشنا گردید. در اوائل ورود به تهران اصول نت‌خوانی را نزد موسی معروفی در کلاس‌های شبانه هنرستان موسیقی (تالار وحدت کنونی) و نیز به مدت یکی دو ماه در کلاس موسیقی مسعود معارفی فرا گرفت. وی نخستین خواننده ایرانی آشنا با خط بین‌المللی موسیقی (نت) است.^[۱] او همچنین تئوری آواز را نزد دکتر مهدی فروغ در هنرستان موسیقی آموخت. پس از یادگیری نت، نوازندگی تار را رها کرد و از آن پس نت آهنگ‌هایی را که می‌ساخت، بدون استفاده از ساز، به روی کاغذ می‌آورد.
در سال ۱۳۲۸، موسی معروفی واسطه آشنایی رشیدی و علی‌محمد میثاق رهبر یکی از ارکسترهای رادیو ایران، گردید. او از همان سال به عنوان خواننده و آهنگساز فعالیت خود را در رادیو آغاز نمود و نخستین بار ترانه رنج جدایی از ساخته‌های موسی معروفی را در مایه افشاری با ارکستر نامبرده در رادیو اجرا کرد.
وی همزمان در برنامه‌های موسیقی ارتش که شب‌های جمعه ساعت ۷:۳۰ بعد از ظهر از رادیو ایران پخش می‌شد، در ارکستری به سرپرستی علی تجویدی می‌خواند و در چند برنامه رادیویی محمد بهارلو نیز شرکت نمود.
رشیدی در مدت فعالیت در رادیو ایران حدود ۱۰۰ آهنگ ساخت. شعر برخی از ساخته‌هایش سروده خود اوست (مانند ترانه دریا) اما آهنگ‌های وی بیش‌تر برای اشعار تورج نگهبان، بیژن ترقی، مهرداد اوستا، فریدون مشیری، رضا ثابتی، نظام فاطمی، ابوالقاسم حالت، نواب صفا، عبدالله الفت و پرویز وکیلی ساخته شده‌اند.
اغلب ساخته‌های رشیدی توسط ارکسترهای شماره ۱ و ۲ رادیو ایران اجرا شده‌اند که از نوازندگی و همکاری حبیب‌الله بدیعی، پرویز یاحقی، همایون خرم، عباس شاپوری، محمد میرنقیبی، انوشیروان روحانی، ولی‌الله البرز، یاوری، حدادی و دیگران برخوردار بودند. این اجراها تحت نظارت و سرپرستی مشیر همایون شهردار و حسین‌علی ملاح ضبط و پخش شده‌اند.
شیوه رشیدی در خوانندگی و آهنگ‌سازی، مرز میان سنت و نوگرایی می‌باشد؛ به قول خودش حد وسط را انتخاب کرده است. او می گوید: "اگر این میانه‌روی و اعتدال در تمام امور دنیا جاری بود چهره جهان و زندگی خیلی زیباتر و مطبوع‌تر از آن چه تا کنون هست می‌بود."
رشیدی در باره موسیقی کلاسیک و ردیف آوازی که سینه به سینه حفظ شده و کامل‌ترین صورت آن به وسیله موسی معروفی نت‌نویسی شده است، نظریاتی دارد و معتقد است که در اجرای آوازها، به شرط حفظ اصالت ایرانی و به خصوص تلفیق آن با شعر پارسی، باید شیوه‌ای نو ایجاد کرد و از تکرار مکررات آن هم به طور گسترده امساک نمود.
همچنین او در کاربرد واژه‌های ارزشمند هنر و هنرمند که دست‌اندرکاران و به تبع ایشان مردم عادی بدون ضابطه و بی‌محابا به هر چیز و هر کس اطلاق می کنند حساسیتی خاص دارد. وی به اعتبار قول بزرگان و هنرشناسان می گوید: "هنر یعنی خلاقیت و هنرمند یعنی خلاق و آفریننده. بنا بر این اگر در یک اثر هنری اعم از شعر و موسیقی و نقاشی و غیره، ابتکار و نوآوری به چشم نخورد، به این معنی که اگر در قطعه‌شعری یک مضمون نو و در آهنگی حتی یک ملودی جدید و زیبا نتوان پیدا کرد، این دیگر هنر نیست و صاحب چنین آثاری مستحق لفظ هنرمند نه؛ و بر همین منوال، برچسب کلمه هنرمند به خواننده یا نوازنده یا صاحب اثر دیگری که فاقد شیوه‌ای نو و ابتکاری و مستقل در کارشان باشند، جایز نیست .باید به این مجریان ماهر و مسلط و چیره‌دست هنر آفرین گفت و با اطلاق کلمه استاد از آنان تقدیر کرد و ارجشان را پاس داشت!"
رشیدی در شاعری و نویسندگی و نقد نیز دستی دارد و مقالاتی از او در مطبوعات به چاپ رسیده که آخرین آن‌ها نقدی است بر کتاب شعر نو، از آغاز تا امروز، تألیف محمد حقوقی از انتشارات مؤسسه فرانکلین که در شماره ۱۰ سال ۵۲ مجله وحید چاپ شده. اکنون نیز سفرنامه‌ای به نام از کاشان تا کاناری از او، آماده نشر است.
نمونه‌ اشعار (نام هنری آشنا)

فسانه وجود
آوخ که شام تیره محنت سحر نداشت
نخل امید و شاخه هستی ثمر نداشت
بر ما همای فر سعادت گذر نکرد
از حال دل به جز من و دل کس خبر نداشت
رفتیم گر ز دست، کسی را خبر نشد
مردیم گر ز درد، به قلبی اثر نداشت
جز اشک چشم و خون دلم در میان نبود
گویی که خوان هستی از این بیش‌تر نداشت
کی می‌نهاد بار مصائب به دوش ما
گردون به ناتوانی ما گر نظر نداشت؟
نازم به سخت‌جانی این جان بی‌شکیب
کز من به جان رسید و ز من دست بر نداشت
این یافت زیب هستی و آن شد سوی عدم
افسانه وجود حدیثی دگر نداشت
از زندگی چو مرگ سیه می‌گریختم
بر چهره گر نشان و صفای هنر نداشت
دیدی که آخر این دل دیرآشنای من
در دامی اوفتاد که راه مفر نداشت؟
***************************************

عبدالوهاب شهیدی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

عبدالوهاب شهیدی
اطلاعات هنرمند
نام اصلی	عبدالوهاب شهیدی
زادروز	مهر، ۱۳۰۱، میمه، اصفهان
اهل کشور	ایران
سبک‌ها	موسیقی سنتی ایرانی
کار(ها)	خواننده موسیقی سنتی ایرانی، نوازنده عود
ساز(ها)	عود
سازهای برجسته
عود

عبدالوهاب شهیدی (مهر ۱۳۰۱، میمه^[۱])، خواننده موسیقی سنتی ایرانی و نوازندهٔ عود است.
عبدالوهاب شهیدی در میمه اصفهان و در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. او از اوایل دهه ۱۳۲۰ فعالیت هنری خود را با فراگیری آواز، سنتور و عود نزد اسماعیل مهرتاش آغاز کرد.
عبدالوهاب شهیدی در سال ۱۳۳۹ با برنامه گل‌ها شروع به فعالیت و همکاری در رادیو کرد و تا سال ۱۳۵۷ در بسیاری از این برنامه‌ها شرکت کرد. وی همچنین چندین بار در برنامه‌های جشن هنر شیراز شرکت کرد و در این برنامه‌ها با استادانی چون جلیل شهناز، فرامرز پایور، اصغر بهاری، حسین تهرانی، رحمت‌الله بدیعی، حسن ناهید و محمد اسماعیلی همکاری کرد.^[۱] قطعه معروف زندگی با مطلع «زندگی بی چشم تو» از این هنرمند است. وی هم اکنون در ایران زندگی می‌کند.

[علی سلیمانی]

رضاقُلی‌میرزا ظِلّی
رضاقلی‌میرزا ظلی
اطلاعات هنرمند
زادروز	۱۲۸۵ خورشیدی تهران
اهل کشور	ایرانی
درگذشت	۲۳ بهمن ۱۳۲۴ (۳۹ سال) تهران بیماری سل
سبک‌ها	موسیقی سنتی
کار(ها)	خواننده و استاد موسیقی
استاد	اقبال‌آذر و عارف قزوینی

رضاقُلی‌میرزا ظِلّی (زاده ۱۲۸۵ خورشیدی تهران - درگذشته ۲۳ بهمن ۱۳۲۴) خواننده و استاد موسیقی سنتی ایرانی بود. ظلی در آواز از شاگردان اقبال‌آذر و عارف قزوینی بود .
زندگینامه

رضاقُلی‌میرزا ظِلّی در سال ۱۲۸۵ خورشیدی به‌دنیا آمد. پدرش احمدمیرزا ظلی از نوادگان ظل‌السلطان پسر فتحعلی شاه بود. که در هنگام کودکی وی، درگذشت. رضاقلی زیر نظر برادر بزرگترش علی‌قلی میرزا پرورش یافت هنگام تحصیل در دوره دوم متوسطه در اداره تلفن استخدام شد و سپس به آموزگاری پرداخت. مدتی هم در مدرسه زرتشتیان تدریس کرد و سرانجام در بانک ملی استخدام شد او از جوانی صدایی خوش داشت و بر حسب اتفاق در رشت با عارف قزوینی آشنا شد. این آشنایی سبب شد تا ضمن بهره مندی از صدای عارف با دستگاه‌های موسیقی ایرانی نیز آشنا شود. او مدتی هم نزد اقبال آذر تعلیم آواز دید شهرت ظلی در سالهای پیرامون ۱۳۱۰ شمسی بود و به خاطر صدای خوش با چند تن از نوازندگان مشهور آن زمان آشنایی و همکاری هنری پیدا کرد.
او صفحه گراموفونی با ارسلان درگاهی و احمد عبادی (سه‌تار) و ابوالحسن صبا (ویولون) و مشیر همایون شهردار (پیانو) ضبط کرده‌است.
به عقیده بسیاری از صاحبنظران رضاقلی‌میرزا ظلی یکی از خوانندگانی است که در آوازهایش بهترین تحریرها را ارائه داده است.^{[نیازمند منبع]}
با توجه به عمر کوتاه او آثارش در حد خوانندگانی مانند طاهرزاده، قمرالملوک، اقبال‌آذر، ادیب خوانساری می‌باشد.
ظلی در حدود سال ۱۳۱۶ به بیماری سل ریوی دچار شد و پزشکان او را از خوانندگی منع کردند و بنا به تجویز آنها مدتی به شیراز و همدان رفت. ظلی توصیه پزشکان را گاه نشنیده می گرفت و ناگزیر به خوانندگی می پرداخت در این مدت کنسرتی نیز همراه با تار علیاکبر شهنازی در تهران برگزار کرد. در هنگام جنگ جهانی دوم بر اثر پیشروی بیماری سل جسم او پیش از پیش ضعیف شد و در زمستان ۱۳۲۴ بر اثر سرماخوردگی شدید در بیمارستان بانک ملی در تهران بستری گردید و سرانجام در ۲۳ بهمن ۱۳۲۴ در سن ۳۹ سالگی درگذشت.