اول بايد ببينيد كه درست فكر مي‌كنيد يا نه؟ ملاك شما براي پيشرفت چيست؟ آيا ملاكي براي پيشرفت داريد يا فقط بر اساس مقايسه‌ی خود با ديگران، تصور مي‌كنيد كه پيشرفت‌تان خوب نيست؟ در هر حال اگر براي‌تان ثابت شد كه خوب پيشرفت نمي‌كنيد، بايد وضعيت را ارزيابي و تحليل كنيد.

ضعف در آمادگي‌هاي درسي
يك دليل برای عدم پيشرفت مي‌تواند ضعف پيش‌نيازها باشد. يادگيري‌هاي جديد بر پايه‌ي يادگيري‌هاي قبلي ساخته مي‌شوند پس اگر در درس يا درس‌هايي ضعيف بوده‌ايد و اين ضعف را جبران نكرده‌ايد، توقع نداشته باشيد كه همه چيز خوب پيش برود، يا سطح توقعات خود را پايين بياوريد يا به صورت جدي به دنبال رفع كمبود پيش‌نيازها باشيد.

نتیجه گیری: بدون جبران ضعف‌هاي پايه‌اي در درس‌ها، پيشرفت تحصيلي معنايي ندارد.

ضعف در آمادگي‌هاي رواني
آمادگي‌هاي رواني (انگيزه‌ها) علي‌رغم نقش فوق‌العاده‌اي كه دارند كم‌تر مورد عنايت قرار مي‌گيرند. در مورد انگيزه‌ها معمولاً دو نوع اشكال وجود دارد:
ü بعضي‌ها انگيزه ندارند يا انگيزه‌ي آنان كامل نيست. زماني ممكن است كاملاً سرحال باشند و در آمادگي رواني در سطح بالايي به سر برند و زماني هم حال و حوصله‌اي براي درس ندارند.
ü بعضي از دانش‌آموزان در مورد انگيزه‌هاي خود دچار اغراق و خودفريبي مي‌شوند. بزرگ‌نمايي در اين‌باره موجب پوشيده ‌ماندن واقعيت‌ها مي‌شود.
ü اين دسته از دانش‌آموزان حتي اگر حركت خود را با شور و حرارت شروع كنند، معمولاً در ادامه دچار كندي مي‌شوند. دانش‌آموزي كه كار خود را با سر و صدا و صرف انرژي زياد شروع مي‌كند، بايد بداند كه احتمالاً در ماه‌هاي بعد نخواهد توانست اين روند را ادامه دهد. پس آهسته و پيوسته رفتن بهتر از تند رفتن است.

نتیجه‌گیری: انگيزه‌هاي واقعي خود را بشناسيد و هر چند وقت يك‌بار آن‌ها را مرور کرده و در صورت لزوم اصلاح كنيد.

ملاک پیشرفت
ü پيشرفت بايد ملاك مشخصي داشته ‌باشد. اين ملاك مي‌تواند بر اساس زمان تعيين شود؛ مثلاً مقدار زمان مطالعه‌ي مفيد. در اين صورت شما بايد سعي كنيد با يك برنامه‌ي تدريجي و منطقي ساعات مفيد خود را افزايش دهيد.
ü ملاك ديگر بر اساس موضوعات درسي است. مثلاً شما در بازه‌ی يك ماهه تصميم مي‌گيريد كه پنج مبحث از فيزيك، چهار مبحث از شيمي، شش مبحث از ادبيات و... را بخوانيد و در ماه بعد موضوعات و مباحث ديگر را مطالعه كنيد.
ü توصيه مي‌شود ملاك‌هاي ارزيابي پيشرفت خود را به صورت جزئي مثلاً روزانه يا حتي هفتگي تعيين نكنيد؛ زیرا باعث دلسردي مي‌شود. در اين خصوص بهتر است كمي كلي عمل کنید. ارزيابي روند پيشرفت در فرصت‌هاي دوهفته‌اي خوب است. هميشه به خودتان اميد بدهيد كه مي‌توانيد بهتر گذشته عمل كنيد.

نتیجه‌گیری: با تعيين ملاك‌هاي مشخص، كنترل روند پيشرفت خود را تسهيل كنيد.

*کانون