شیمی به زبان ساده

[Mohamad_R]

با سلام .



بنده هم سعی میکن مباحث مهم شیمی در قالب تست مرور بشود . و با حداقل تست و سختی مضاعف شیمی رو ببنیدم
با ممد ار همراه باشید

*هرگونه نمکدون بازی و چرت پرت گفتن اشکال درسی و از الان میشه بازیا مناسب این تاپیک نیست و از حوصله بنده هم خارجه و نتیجه ای جز اسپم من و تعداد زیادی از دوستان نخواهد داشت

[Mohamad_R]

مفهومی - حفظی

تحلیل :

عبارت آ:

دوستان میدانیم که برای هر گونه شیمیایی اگر ما انرژی کافی بدیم به عناصر گازی خودش تبدیل میشه ( تعریف انتالپی فروپاشی) و این مقدار انرژی به نوع ارایش گونه ، عناصر سازنده ، و نیرو های دخالت کننده وابسته است .

از این رو به صورت نسبی میتوانیم ما جمع مقادیر کاتیون و انیون را انجام دهیم و بر گونه ای که مقدار زیاد تری دارد انتالپی فروپاشی بیشتر را نسبت دهیم .

گونه	بار کاتیون (مقدار)	بار انیون (مقدار)	جمع
منیزیم اکسید	2	2	4
آلومینیوم فلورید	3	1	4

همانطور که میبینید به عمد سوالی انتخاب کردم که مقادیر مساوی باشد ! تا به ادامه بحث ادامه بدهیم
دوستان در اکثر مواقع همین جمع عددی کافی و راهگشاست اما در مثالی که الان داریم میتونید ببینید که مجموع هر کدام 4 امده!
اما در گونه AlF₃ ما علنا جاذبه زیادی خواهیم داشت به علت زیاد بودن انیون گونه . همچنین از نگاه استدلالی هر چقدر فاصله بین اتم های سازنده یک گونه شیمیایی کمتر باشد پایدار تر و برای فروپاشی انرژی زیادی میخواهد

در این گونه AlF₃ :
الومینیم نسبت به منیزیم در حالت یونی شعاع کمتری دارد ! چون: هر دو به گاز نجیب نئون رسیده اند اما الومینیوم با 13 پروتون و منیزیم با 12 پروتون و هر دو با 10 الکترون! جاذبه قوی تر در یون الومینویم و ابر الکترونی متراکم داریم ! ( البته فکر کنم این گزاره ابر الکترونی متراکم جمله کاملا صحیحی نباشد به خاطر لایه بندی کوانتومی ولی حالا بگذریم)
در خصوص انیون ها هم
یون اکسید با 10 الکترون و 8 پروتون شعاع بزرگتری دارد تا فلوئورید 9 پروتونه و 10 الکترونه .

تا اینجا 2 هیچ AlF₃ برده
اما از طرفی زیادی انیون در این گونه نسبت به منیزیم اکسید این را ایجاب میکند که مولکول جمع جور تر + انرژی زیاد تری برای فروپاشی بخواهد! عین طنابی که به هم تنیده شده هر چقدر نیرو بدیم در نهایت این نیرو بین این طناب های به هم تنیده تقسیم میشه !

عبارت الف صحیح است .


عبارت ب:

باز هم مراحل بالا را طی میکنیم :

گونه	مقدار کاتیون	مقدار انیون	جمع
منیزیم فلوئرید	2	1	3
سدیم اکسید	1	2	3

باز هم یکی اومد! تف به این شانس

میریم برسی کنیم :

برسی کاتیون ها:

⁺Mg₂: با 10 الکترون و 12 پروتون هستند
⁺NA: با 10 الکترون و 11 پروتون هستند

و در گونه سدیم اکسید مقدار کمی سدیم 2 تا و در منیزیم فلورید 1 دانا هست . تا اینجا فکر کنم زیاد تفاوتی نیست

برسی انیون ها:
فلورید با 10 الکترون و 9 پروتون شعاع کمتری از اکسید با 10 الکترون و 8 پروتون دارد همچنین فلوئور 2 تا در گونه یونی ما وجود دارد اما در سدیم اکسید 1 دانا انیون داریم .

مورد ب نیز به جهت برتری انیون های گونه منیزیم فلورید صحیح است

عبارت پ :

الان اعتراض میشه که اقا این از حذفیاته ! جواب من : عشقم کشید

بله صحیحه ! وانادیم 5 + کلیه الکترون ظرفیتیش رو داده و چیزی برا از دست دادن نداره ! حتی مقابل برترین اکسنده ها / اما وانادیم 3+ جا داره هنوز برا اکسایش!

خب دوستان معترض : ایا این لامصب رو تو دهم نخونده بودین؟ الکترون ظرفیت و اینا! الان طراح میتونه از قصد وانادیم رو برای این سوال انتخاب کنه که کفر شما رو دربیاره و اعصاب نزاره بهتون سر جلسه ! استرس این که نکنه از حذفیات بازم سوال باشه هم داغون کنه ارامشتون رو! و ازمون رو احتمالا خراب میکنید!
عبارت پ صحیح است

عبارات ت وث

جالب هست بدونید

گونه:	Emf (volt)
Ti/Ti2+ +2e	1.66-
Fe/Fe3++3e	0.4-

تیتانیم از اهن کاهنده تره ! اما یک چیز دیگه ای داره که انسان رو برای استفاده از این ماده ترغیب کرده :
مانند الومینوم اکسید این فلز به صورت Tio چسبنده و تخلخل ندارد ! و مانند چسب رازی میشینه بالا و نمیزاره اکسیژن بیاد تو پارتی بگیره!
از این رو مقاومت تیتانیم در مقابل خوردگی و ترد شدن بیشتر از اهن و فولاد است

اکثر فلزات به غیر از Hg و عناصر گروه 1 و بعضا 2 * در مقابل سایش مقاوم اند . و ساییده نمیشن زیاد ( شاید در حد خش)

*کلسیم نرم است

از این رو ت و ث صحیح اند

جواب تست : گزینه 4

[Mohamad_R]

مفهومی - حفظیات

عبارت الف:
قبل از گفتن کلیشه ای درست یا ناردست بودن ، بیایید یکم فکر کنیم که عبارت چه میگوید !
در عالم رویا بیاین فکر کنیم که یک لیوان داریم به محتوای نیم لیتر محلول ، که در این محلول ما یک قاشق نمک ریخیته ایم و یک قاشق هم شکر ، و این دو باهم واکنش تعادلی میدهند . از طرفی شکر به نمک تبدیل میشود و از طرفی نمک به شکر ،
خب یک بار هم این واکنش خیالی رو در اب شهری و نمک از تعاونی خریده شده و شکر از روی فرش جمع شده انجام میدیم و یکبار هم از اب مقطر و نمک معدنی و شکر صادراتی انجام میدیم ، به نظر شما کدوم یک بهتر انجام میشه؟
خب قطعا واکنش دوم که محیط ایزوله و مواد استاندارد و مرغوب بودن .

پس مورد الف» هرچه بازده درصدی واکنش بیشتر باشد ( واکنش را به حالت استاندارد از هر پارامتری مثل دما و فشار و کاتالیزگر) نزدیک کنیم ، فراورده بیشتری آید ما میشود و باتوجه به فرمول _تعادل Kفراورده روی خط کسری است و افزایش ان = افرایش ثابت تعادل است.
حتی خلوص مواد نیز اینگونه است.

عبارت ب :
امونیاک یکی از مهم ترین شاخص های ساخت ابزار کشتار دسته جمعی و جنگ است . اقای هابر در دوران جنگ جهانی دوم برای ساخت مواد اولیه موشک مثل هیدرازین لازم بود که امونیاک را داشته باشد . از این رو ازمایش های علمی زیادی انجام داد . و با ازمون خظای زیاد سرانجام شرایط ایده ال برای ساخت این ماده را پیدا کرد .

عبارت پ:
صحیح است . اگر در واکنش هر کدام را تغیر دهیم به بهانه رابطه کسری k تعادل تغییر غلظت دیگر مواد غیر جامد را خواهیم داشت تا عدد حاصله بدون تغییر بماند .

عبارت د:
کاملا صحیح . در واکنش تعادلی ساختن امونیاک ، مقصد و خواسته ما امونیاک است پس هر عاملی که بتواند غلظت این ماده را در پروسه ساخت زیاد کند . به منفعت و سود ماست .
از طرفی این واکنش دوطرفه یا برگشت پذیر است . یعنی کاهش یا افزایش غلظت یک ماده در دما و فشار ثابت این شرایط رو ایجاب خواهد کرد که مواد دیگر تغیر غلظت بدهند تا ثابت تعادل هموارده بدون تغیر باشد .
یا به تعریف علمی لوشاتلیه : در واکنش تعادلی تغیر غلظت یک یا چند ماده طوری تعدیل میشود که ثابت تعادل واکنش بدون تغیر باشد .
اگر هم ما به نحوی امونیاک را از واکنش خارج کنیم . ثابت تعادل تعدیل این تغیر را در برخواهد گرفت . و زود نیتروژن و هیدروژن در شرایط بهینه ای که داریم در جهت رفت واکنش خواهند داد تا مقدار کمی ثابت تعادل بدون تغییر بماند .

فقط عبارت دوم غلط بود . گزینه 3 جواب است

[Mohamad_R]

مسئله

خب دوستان قضیه از این قراره که ما انگار دوتا قاشق داریم از یک جنس و یک وزن ، یکیش رو انداختیم که لایه کروم روش بشینه و یکیش هم نقره ! بعد ما به هر کدام یک از سلول های الکترولیتی یک مول الکترون دادیم تا این واکنش را انجام دهند .
و بعداً سوال از ما خواسته ببینیم تفاوتا چقدره از لحاظ جرم!

خب بیاین اول معادله واکنش رو بنویسیم:

خب یک تناسب کافی است تا به جواب برسیم
در واکنش آ به ازای 3 مول الکترون یک مول کروم جامد به دست میاید ، به ازای یک مول الکترون هم 1/3 مول کروم
که این مقدار برابر 17.3 گرم است .

در واکنش ب هم به ازای 1 مول الکترون یک مول نقره جامد داریم . پس یعنی 108 گرم .

انداره دلتای m این دو جسم بدین گونه است
(جرم اولیه + رسوب ابکاری ) - ( جرم اولیه + رسوب ابکاری)

خب میتوانیم از جرم اولیه یا همان 10kg صرف نظر کنیم . پس داریم :

بسیار راحت بود . امیدوارم لذت برده باشید فعلا

[Mohamad_R]

مسئله - 99 ریاضی

خیلی سوال زیباییه از جهت اموزش مبحث رسوب !

بیاین بریم حل کنیم ببینم چیه این چغر بد بدن
دوستان یک لیوان داریم که از این نمک بهش ریختیم در دمای 50 درجه و انقدر حل کردیم تا به حالت سیر شده برسه یعنی دیگه جای خالی برای حل شدنش نیست!
و این لیوان رو انداختیم تو یخچال دوقلو تا به قوام بیاد

و وقتی به دمای 40 رسید میبییم که روسوب تهشه ! و به علاوه اب لیوانم شوره ! پس یه مقداری از کل نمکون رسوب کرده و یه مقدار هم محلول مونده .
خب سوال از ما خواسته اون مقدار رسوب چند موله؟ + چقدر نمک هم به صورت محلوله!

میدانیم در دمای 40 درجه C⁰در 100 گرم محلول 37.5 گرم نمک کامل حل میشود و محلول سیر شده به دست میاید ( طبق تعریف درصد جرمی و اطلاعات سوال)
پس اگر یه محلول 360 گرم باشه چند گرم نمک داریم؟

تناسب ساده:

یعنی زور اخر محلول360 گرم اینه که 135 گرم نمک رو تو خودش داشته باشه

خب سوال که گفته 162 گرم اول تو 50 درجه حل کردیم

اها ! بقیش چون از توان کمر محلول خارجه به صورت رسوب ته نشین میشه!

این مقدار هم مساویه :
162-135 یعنی 27 گرم

سوال خواسته که این مقدار رو به مول بیان کنیم و از طرفی جرم مولی رو هم داده پس نو پرابلم :

طبق ان چیزی که اوردیم باس گزینه 2 جواب باشه

[Mohamad_R]

مسائل + مفهوم

دوستان احتمالا همچین تیپی زیاد ببینید در مسائل سنتیک و سرعت ! که در منابع تستی یه نوع قوی و سخت تلقی میشه! اما برای کسایی که یاد گرفتن موضوع سرعت چیه واقعا چیزی نیست!

ببنید فرض کنید رفتین باتری ماشین پدر گرام رو سولاخ کردین
لیوان رو پر کردین
اوردین توش فویل الومینیوم ریختین

( حالا فکر کنید باتری ماشینتون HCl هست . )

خواهید دید که حباب میزنه بالا از لیوانه!

خب از انمیشن و توهم بیایم بیرون

واکنش و موازنه شرط ورود به هر مسئله ای هست :

نگاه گذرا به طریفه موازنه : از الومینوم کلرید شروع کنید ، به الومینیوم جامد 1 بدین و به اسید 3 . موازنه گاز هیدروژن 3/2 هست که مجبورید کل واکنش را در 2 ضرب کنید .

خب دوستان جمع الومینیوم و اسید برابر79.2 است . و بعد واکنش در مدت زمان 45 ثانیه به 67.8 رسیده
از انجایی که فراورده های ما یکی گاز هیدروژن و دیگری الومینیوم کلرید محلول ! پس تغیر جرم به خاطر تشکیل گاز و خروج ان از محیط واکنش و اندازه گیری هستش!
پس ما به اندازه تفاوت این جرم ها در 45 ثانیه گاز هیدروژن تولید کرده ایم یعنی :
0.6 گرم هیدروژن !
حالا این مقدار چند موله؟ خب بدیهی است که

سوال واحد سرعت رو به صورت مول بر دیقه خواسته از فرمول سرعت داریم :

سرعت ، سرعت متوسط تولید هیدروژن است برای یافتن سرعت واکنش کافیست فقط در مقدار ضریب واکنش هیدروژن تقسیمش کنیم:

موفق باشیید

[Mohamad_R]

مسئله - کنکور

بسیار تست جالبیه از این نظر که مقدار جوابدهی به خاطر کمی نامفهوم بودن صورت سوال پایین بوده !

در ثانیه 0 واکنش ما 1 مول واکنش دهنده داشتیم و 0 مول فراورده

در ثانیه n هم واکنش ما بدین حالته:

خب ثابت تعادل رو داریم ، برای یافتن x پارامتر ها رو در فرمول ثابت تعادل قرار میدهیم: و معادله درجه 2 رو حل میکنیم:

خب طبیعتا منفی 1 که غلظت نمیشه! اما 1.2 چرا میشه!

خب نکته مهم قضیه اینجاست که ما بازده رو مقدار عملی بر نظری ضرب در 100 میدونیم .
مقدار نظری این واکنش اینطوریه که ما فکر کنیم این واکنش کلا در جهت رفت پیش رفته یعنی 2 مولار قرار بوده ماده B داشته باشیم! اما در حالت عملی 2X یا بهتر بگم 1 مولار تولید ماده B را داشته ایم! پس:

گزینه 1 جوابه

[Mohamad_R]

ترکیبی-شیمی آلی
مهم

قبل از همه چیز :

در کنکور 99 نیز شاهد حضور این تیپ تست در دفترچه بودیم ، گرچه نمیتوان مبحث و فصل دقیقی را برای این بحث نسبت داد اما جای اعتراض هم نمیتوان داشت چرا که طراح تمام اصول و ضوابط کتاب را رعایت و اضافه گویی و خارج از کتاب رفتار نکرده! پس به جای فرار از این تست سعی کنیم یکبار برای همیشه یادبگیریم چرا که شاید 1400 هم رنگ و بوی 99 رو بگیره (وسال های آتی)

قبل از حل تست میبایست به ساختار فضایی شیمی آلی تسلط داشته باشیم !
1- دوستان هر انتها یک کربن است ! مثلا :

هر نقطه قرمزی که میبینید یک عدد کربن است که 4 ظرفیت دارد و میتواند با اتم های دیگر پیوند کوالانسی برقرار کند.

2- تعداد هیدروژن چگونه باید مشخص شود ؟
خب میدانیم که کربن میتواند به هر نوعی 4 پیوند اشتراکی برقرار کنه ! ترکیبات آلی طوری هستند که ظرفیت های خالی کربن با هیدروژن پر میشوند . مثلا یک کربن با 3 تا کربن دیگه پیوند میده و در نهایت چون یدونه الکترون نقطه ایش مونده هیدروژن باهاش پیوند میده !
ببینید:

خب انتهای ترکیبات هیدروکربنی رو میبینید که بدون حضور گونه غیر هیدروکربنی ( کربن - هیدروژن) اجازه 3 پیوند هیدروژن به کربن رو میده

همانطور که عرض کردم در پیوند فوق کربن از بالا و چپ و راست با کربن های دیگر در تماسه و یک ظرفیتش میمونه که میتونه با هیدروژن متصل بشه

3- پیوند ها
تشخیص پیوند های هیدروکربنی به دو نوع میتونه باشه !
A- شماتیک
B-فضایی

A- شماتیک رو همه دیدیم بدین صورته:

هر هایلایت که میبینید یک ترکیب دوگانه است که در ساختار هم با دو خط مشخص شده

B- ساختار فضایی :

در حالت عادی نقطه خط ترکیبات هیدروکربنی سیرشده ما یک ساختار منظم هفت و هشت میبینیم مثل این:

اما در ساختاری سیر نشده خطی ( غیر اروماتیک) برای نشان دادن پیوند دوگانه زاویه حاده به کار میبریم ببینید:

ببینید بخش هایلایت شده پیوند دوگانه است که به صورت شکسته نشان میدهیم

نکته : پیوند های دوگانه ای چون کربونیل شکسته نشان داده نمیشوند . همچنین باید در تشخیص مان حساس باشیم که سیکلو الکان هارو به اشتباه الکنی نگیریم! به خصوص سیکلوپروپان!

4-شاخه های هیدروکربنی:
در ساختار سه بعدی که در سوال هم بود ما یک مولکول سه بعدی رو در کاغذ دوبعدی متصور شدیم! که باعث میشه یک پارامتر از فضا رو حذف کنیم ! به همین دلیل شاخه ها میتوانند روی خط پیوند دیگری بیوفتند مثل زیر :

در حقیقت این اصلا پیوند نیست فقط خط شاخه مون هستش . که البته در نقطه هایلایت با توجه به شکستگی عادی دو کربن وجود دارند .

---

---

خب بریم سراغ حل تست :

قسمت الف :
گفته ساختار ها ایزومر همدیگر اند !

اصول کار اینه که فرمول مولکولی رو بیابیم :
برای A :
شمار کربن ها 11 عدد است

تعداد هیدروژن ها هم میبایستد 2n+2 عدد باشه یعنی 24 تا
اما در ترکیب با پیوند دوگانه و سایر عوامل میبینیم که از شمار هیدروژن ها کم میکنه :

ما سه عدد باند دوگانه(کتونی هم هست) و یک حلقه داریم به عبارتی بایستی 8 واحد از تعداد هیدروژن ها کم کنیم

برای یافتن تعداد هیدروژن ترکیبات هیدروکربنی به صورت غیر مستقیم به ازای هر پیوند دوگانه و حلقه غیر اروماتیک
2 هیدروژن به ازای اکسیژن صفر هیدروژن و به ازای پیوند سه گانه 4 هیدروژن از 2n+2 کم میکنیم
همچنین به ازای هر نیتروژن 1 واحد به 2n+2 اضاف میکنیم

به عبارتی الان ما 24 منهای 8 عدد هیدروژن داریم : یعنی 18 تا همچنین 3 تا اکسیژن داریم پس فرمول مولکولی ما :

C₁₁H₁₆O₃

برای B:
11 کربن داریم

پس بایستی 24 هیدروژن داشته باشیم که مانند قبل مواردی هست که از هیدروژن کم میکنه:

دوتا باند دوگانه است و یک دانا حلقه به عبارتی باید 6 تا هیدروژن کم کنیم

فرمول مول میشود :

C₁₁H₁₈O₃

خب میبینم که فرمول مولکولیشان یکی نیست ! پس متاسفانه ایزومر نیستند .



عبارت ب :
به ازای سوختن هر کدام چه مقدار اب به وجود میاید ؟
خب دو ترفند دارم که میگم :

مقدار اب تولیدی در سوختن هیدروکربن نصف هیدروژن مولکول است

جرم مولی اب 18 گرم است

خب A به میزان 8 مول اب تولید میکند . و B به میزان 9 مول از جایی هم که اختلاف اینها 1 مول است و هر مول اب 18 گرم است عبارت صحیح است .


عبارت پ در A به خاطر 3 اکسیژن ما 6 جفت ناپیوندی داریم! و مقدار پیوند اشتراکی مان در ترکیب B مساوی است با :

خب 6 تقسیم بر 34 میشه تقریبا 0/17 که عبارت غلطه


عبارت اخر:
یک استوکیومتری راحته :

عبارت ب و ت درست بود یعنی باس گزینه 2 رو بزنیم .

موفق باشید

[Mohamad_R]

[Mahdi_plus]

گزینه ۲ ، ۱۴ تا هیدروژن
حیف این تاپیکه که نمیاد بالا، حالا یکی بپرسه کلاس این بهتره یا اون هزار نفر میان جواب بدن

[Mohamad_R]

تحلیلی - مسئله

فایل پیوست 97448
همانطور که مستحضرید این تیپ تست اکثرا در ازمون های سنجش طرح میشه

پتاسیم هیدروژن کربنات شاید در نگاه اول بگین در کتاب نیست اما ترکیب سدیم هیدروژن کربنات ( جوش شیرین) در ترکیباتی که کتاب به ما در اسید باز معرفی کرده هست .
خب پتاسیم همگروه سدیم هست و فقط کاتیون فرق میکنه .

KHCO3

جالبه بدونین دوستانی که علاقه به داروسازی دارند انشاالله بعد سال دوم علناً این ماده حکم نمکدون ازمایشگاه داروسازی رو براشون داره
محلول رقیق این ماده رو در تهیه بافر استفاده میکنن

خب پیشنهاد من اینه جرم یون های چند اتمی رو بدونین ! مثلا دونستن اینکه کربنات 60 هستش کمک شایانی میکنه در سیو کردن زمان .

جرم گونه ما مساوی است با : 100! درصد جرمی اکسیژن هم میشه :

فایل پیوست 97450 پ.ن : تازه یادگرفتم فونت عوض کنم

_{خب بریم سراغ گزینه ها ! دوستان کار احمقانه ای هست که شکل رسم کنید! یکم زور بزنین از قید بند پیشوند ها استفاده کنین و فرمول مولکولی بنویسید!
برای راحتی در یک برگه من گزینه هارو نوشتم و برای شفافیت موضوع مولکول هارو هم کشیدم اما عرض میکنم رسم ساختار ایده احمقانه و وقت تلف کنیه ! در این سوال :}

فایل پیوست 97451 لازم نیست نسبت ببندید . ایا 48 سه برابر 16 است؟ بله جواب گزینه 1 هستش ولی بقیه گزینه ها رو هم داشته باشیم

فایل پیوست 97452 همینطور در این سوال میبینیم که 48 سه برابر عددی که اوردیم نیست

فایل پیوست 97453 همچنان باز هم این گزینه اینطور نیست

و گزینه اخرفایل پیوست 97454

_{امیدوارم حال کرده باشین ، سوال در نوع خودش وقت گیر هست ، نمیخوام روشی رو پیشنهاد بدم ولی با کمی تامل روش تستی تری میابید برا این سوال که واقعا کار ایکی ثانیه س ! ( جرم مولی ها رو دقت فوکولین})

[Mohamad_R]

تحلیل طراح سوال (اقای فرشاد شیدایی):

[Mohamad_R]

تحلیل خودم:








روش ، روش ابداعی نیست ، فقط ترکیب چنتا نکته ترکیبات الی هستش! که اگر خوب متوجه بشین پایه هیدروکربن هارو ، این روش ذهنتون میاد

رفع اسپم: نگین چجور روش کوتاهیه که 5 دیقس !!! ، بعد دیدن برین مشابه هارو بزنین ببینید کوتاهِ یا نه!

موفق باشین

[Mohamad_R]

سلام

بعد از چند مدت مشغولیت ذهنی ، امیدوارم بتونم با تاپیک در این درس کمک کار تون باشم.

برنامه دارم چند جلسه در حد بیس شیمی اپلود کنم مثل اموزش موازنه و استوکیومتری که راه بیانداز باشه برا دوستان و از مهر بتونن کلاس کنکور یا کتاب کمک درسی رو بهتر مطالعه کنن

به امید دیدار

[Mohamad_R]