سلام
از مبحث آغازیان
قبلا داخل تاپیک های زیست 160 جمله گذاشتم و قول دادم هیچ تستی خارج از اون 160 مورد نیاد امسال
الان هم مبحث مالاریا رو جزوه شو نوشتم که حاوی 11 تیپ سوال هست و خارج از این تیپ ها نمیتونن تستی بهتون بدن داخل کنکور
این 11 تیپ ارزش اینو داشت که تاپیک جدیدی واسش باز کنم به این دلایل:
1)بچه ها اکثرا دیگه سری به تاپیک های عمومی زیست نمیزنن و خیلی درگیرش نیستن
2)این مبحث زیبا 1 تست قطعی داخل کنکورتون داره (نظام قدیم)
3)خیلی عالی و در عین حال خلاصه نوشتم جزوه شو و تیپ بندی تست ها به خوبی انجام شده
تیپ1: محل های مهم:
·محل دیده شدن زیگوت=معده پشه+دیواره لوله گوارش پشه
·محل تشکیل زیگوت=معده پشه
·محل قرار گرفتن گامت=معده پشه
·محل قرار گرفتن گامتوسیت=گلبول قرمز انسان + معده پشه
·محل قرار گرفتن اسپروزوئیت=سلول کبدی+پلاسمای خون+دیواره لوله گوارش پشه+غدد بزاقی پشه+بزاق پشه
·محل قرار گرفتن مروزوئیت=سلول کبدی+گلبول قرمز + پلاسمای خون
تیپ 2: ویژگی پشه ی منتشر کننده مالاریا:
بندپایان - بی مهرگان - اسکلت خارجی کیتینی - تنفس نایی - چشم مرکب - یک عدد طناب عصبی شکمی – مواد دفعی اسیداوریک - سیستم دفاعی غیراختصاصی
تیپ 3: ویژگی های هاگداران:
هتروتروف
دارای دیواره یا پوسته ضخیم
دارای تولید مثل جنسی
تک سلولی و غیرمتحرک
بیماری زا و انگل
فاقد کلروپلاست و رنگیزه و فتوسنتز و کالوین
خود غیرمتحرک اما ساختارهای متحرک تشکیل می دهند زیرا گامتشان تاژکدار و متحرک است.
عامل مالاریا(پلاسمودیوم فالسی پاروم) غیر متحرک و پشه آن را حمل ونقل می کند.
تیپ 4: کشندگی مالاریا:
درمقایسه با دیگر بیماریهای عفونی مانند کرم کدو-انگل سل-مایکوباکتریوم توبرکلوسیز-انگل دیفتری -کرم ها خطرناک تر
وکشنده تر است و قربانیان بیشتری دارد.
تیپ 5: مقایسه انسان با هاگداران:
مانند گامت های انسان گامت ماده بزرگتراست وتاژکدارنیست وگامت نرکوچکتر وتاژکدار است بااین تفاوت که تعداد تاژک در گامت نر هاگداران بیشتر از تاژک نر در انسان است.
تیپ 6: ساختار مقاوم هاگداران چیه؟
گامتهای هاگداران زیگوت را که همان ساختارمقاوم است تشکیل می دهند (مانند ساختار مقاوم در اسپیروژیر وکلامیدوموناس) و در شرایط سخت آنها را حفظ می کنند.
تیپ7: علایم مالاریا:
لرز شدید
تب: پاسخ دوم خط دوم ایمنی غیر اختصاصی که مانع رشد عوامل بیگانه شده ولی کاری با ویروس(بدلیل عدم رشد)ندارد ؛ دمای بدن بالامی رود(تنظیم دمای بدن به عهده ی هیپوتالاموس)
عرق: با بالارفتن دما عرق صورت می گیرد و آب بدن از راه پوست از دست می رود و تشنگی را بدنبال می آورد.
عطش شدید: هیپوتالاموس مرکزتنظیم تشنگی است پس هنگام تشنگی گیرنده های فشار اسمزی درهیپوتالاموس تخریب
می شوند و فرداحساس تشنگی می کند پس هیپوتالاموس دستور ساخت هورمون ضدادراری را صادر می کند.
نتیجه ای که می شود این است که:
هورمون ضدادراری درون جسم سلولی نورون طویلی که پایانه آکسونش درون هیپوفیز پسین است سنتز می شود و بعد درهیپوفیز پسین ذخیره می شود و سپس آزادسازی می شود و بعد وارد رگ خونی می شود و به کلیه می رسد و بر مراکز خود یعنی لوله پیچ خورده نزدیک، نازک نزولی هنله و لوله جمع کننده ادرار در دو ناحیه اثر می گذارد. پس عملا برسلول های مکعبی یک لایه اثر می گذارد و پیک ثانویه را فعال می کند. چون گیرنده ش روی سلول های هدف است. ودر آخر مانع دفع آب می شود و بازجذب آب را بیشتر می کند.
مثال تست مهم:
تست: چند مورد نادرست است؟می توان گفت...
1مالاریا می تواند تولید adp را در قسمتی از بدن افزایش دهد.
2عامل دیفتری نمی تواند در خروج ادرار و مدفوع اخلالی ایجاد کند.
3عامل کشنده ترین مسمویت غذایی می تواند تولید اپی نفرین را افزایش دهد.
4باکتری هایی که اندوتوکسین ترشح می کنند نمی توانند باعث پرکاری لحظه ای تیروئید شوند.
1-1
2-2
3-3
4-4
پاسخ تست:
1مالاریا به 2 طریق تولید adp رو کاهش میده: مالاریا باعث نارسایی کلیه و کبد میشه.تو کلیه واکنش های انرژی خواه زیادی انجام میشه مثل ترشح یا بعضی از بازجذب ها که نیاز به انرژی دارن.در صورت نارسایی کلیه این اعمال یا انجام نمیشه یا با سرعت کمتری انجام میشه پس مصرف atp و در نتیجه تولید ادنوزین دی فسفات کمتر میشه.کبد درشت ملوکول های زیادی مثل اریتروپویتین پروترومبین و فیبرینوژن میسازه که برای ازاد شدنش باید اگزوسیتوز انجام بشه.ازاد سازی صفرا هم با اگزوسیتوزه.وقتی نارسایی کبد باشه تولید این مواد کم میشه در نتیجه اگزوسیتوز کم میشه و بازم در نتیجه مصرف atp کم و تولید adp کم میشه.
2دیفتری روی اعصاب تاثیر داره.از اونجایی که کتاب نگفته فقط رو اعصاب مرکزی تاثیز داره یعنی هم روی اعصاب مرکزی و هم روی اعصاب محیطی تاثیر داره.خروج ادرار با کمک اسفنگتر خارجی میزراه و خروج مدفوع با کمک اسفنگتر خارجی راست روده انجام میشه که هر دو ارادی و تحت تاثیر اعصاب پیکری هستن.خوب وقتی اعصاب پیکری کارش رو درست انجام نده مطمئنا اخلال به وجود میاد.کلیه و روده هیچ نقشی تو خروج ادرار و مدفوع ندارن بلکه تو تولید اونا نقش دارن.سوال گفته خروج نه ساخت!
3اپی نفرین هم از فوق کلیه هم از سلول های عصبی ازاد میشه.کلستریدیوم بوتولینم روی فوق کلیه اثری نداره اما رو اعصاب که تاثیر داره! اپی نفرین از اعصاب سمپاتیک هم ترشح میشه که خوب بازم وقتی اعصاب توسط توکسین کلستریدیوم بوتولینم تحت تاثیر قرار بگیره ترشح اپی نفرین نسبت به قبل کم میشه.
4باکتری های اندوتوکسین دار باعث تب میشن.یعنی با تولید سمشون روی هیپوتالاموس که مرکز دمای بدنه اثر میزارن.هیپوتالاموس هورمون ازادکننده میسازه و به هیپوفیز پیشین میفرسته.اونم هورمون محرک تیروکسین رو به تیروئید میرسونه.در نتیجه تیروکسین بیشتری ازاد میشه.افزایش تیروکسین باعث افزایش سرعت چرخه های تنفس سلولی مثل کربس میشه.همونطور که میدونید تو تنفس سلولی گرما هم تولید میشه.این افزایش سرعت و تولید گرما باعث تب میشه.پس پرکاری لحظه ای تیروئید و افزایش تیروکسین باعث تب هستش
تیپ 8: علل مرگ چیه!؟
کم خونی: هماتوکریت فرد پایین میاد و بدن درجواب به این کم خونی مغز استخوان خود را فعال تر می کند در نتیجه نیاز به ترشح بیشتر هورمون اریتروپویتین می شود، مصرف فولیک اسید و ویتامین ب12 زیاد شده وحمل اکسیژن ضعیف می شود. و اکسیژن رسانی به ماهیچه ها کم می شود و متابولیسم تنفس سلولی کم می شود.
نارسایی کبد وکلیه: نارسایی به کلیه ممکن است بر اختلال در ترشح اریتروپویتین و ایجاد مشکل دربازجذب ها و ترشحات تاثیر بگذارد.
درنارسایی کبد ممکن است دفع سموم،صفراسازی(باعث تغییررنگ مدفوع وادرار)،امکان جذب چربی ها و گوارش
مکانیکی دچارمشکل شوند و درجذب چربی ها و ویتامین های د و کا که درروند انعقاذ خون نقش دارند اختلال ایجاد شود.
بیماری های مربوط به کبد وکلیه: شامل دیفتری - هپاتیت - یرقان
آسیب های مغزی: بیماری هایی که باعث آسیب به اعصاب می شوند و در عملکردنورون ها اختلال ایجاد می کنند شامل:
بیماری ام اس که به غلاف میلین نورون ها اسیب می رساند - بیماری های هانتینگتون - آلزایمر - مالاریا – دیفتری و ...
تیپ 9: چرخه مالاریا:
چرخه ی زندگی Plasmodium Falciparum:
1. زمانی که پشه ی آنوفلِ ماده که آلوده به پلاسمودیوم انسانی است کسی را نیش می زند تا از خون او تغذیه کند، ابتدا کمی بزاق به داخل خون تزریق می کند تا ماده ی ضد انعقاد درون آن از انعقاد خون پیشگیری کند.
2. به همراه بزاق ، پلاسمودیوم ها وارد خون انسان می شود . در این مرحله به پلاسمودیوم ها ، اسپوروزوئیت (n) می گویند .
3. اسپوروزوئیت ها تک سلولی هاپلوئید بوده و طی چند دقیقه به کبد می رسند و با میتوز (تولید مثل غیرجنسی) تکثیر پیدا می کنند . در این مرحله به پلاسمودیوم ها ، مروزوئیت (n) می گویند .
4. مروزوئیت ها ، سلول های کبدی را متلاشی کرده و پس از ورود به جریان خون ، اریتروسیت ها را آلوده می کنند .
5. مروزوئیت های درون اریتروسیت ها ، با میتوز (تولید مثل غیرجنسی) تکثیر پیدا می کنند و پس از متلاشی شدن اریتروسیت ها، مروزوئیت ها ، مواد سمی و هموگلوبین آن به پلاسمای خون رها می شود و در این مرحله است که فرد تب و لرز پیدا می کند.(هیپوتالاموس مرکز تنظیم دمای بدن)
6. مروزوئیت ها وارد اریتروسیت های دیگر شده و این چرخه هر ۴۸ تا ۷۲ ساعت تکرار می شود .
7. بعضی از مروزئیت های درون اریتروسیت ها ، به سلول هایی نمو پیدا می کنند که گامتوسیت (n) نامیده می شود
8.اگر پشه ی آنوفلِ ماده ، انسان آلوده ای را نیش بزند گامتوسیت ها در معده پشه تبدیل به گامت نر و یا ماده شده و سپس گامت نر (کوچک و تاژکدار) و گامت ماده (بزرگ و بدون تاژک) لقاح می دهند و زیگوت 2n می سازند.
9.زیگوت ها ازطریق روده ی باریک جذب خون شده و طی میوز تعداد زیادی اسپوروزوئیت (n) بوجود می آورند .
10. اسپوروزوئیت ها در غدد بزاقی پشه انباشته می شوند و طی نیش آن به فرد سالم منتقل می شود.
تیپ10: درمان مالاریا:
درمان مالاریا:با مشتقات کینین درمان دارد اما برای پیشگیری واکسن ندارد.
تولید مشتقات کینین از:
پوست گیاه علفی: پارانشیم-کلانشیم-کلرانشیم-اسکلرانشیم
پوست گیاه چندساله چوبی: آبکش پسین-آبکش نخستین-پوست-کامبیوم چوب پنبه ساز-چوب پنبه(اما آوند چوبی ندارد!)
تیپ 11:نکات پراکنده:
پلاسمودیوم فالسیپاروم ( یکی از عوامل مالاریا ) : انگل و هتروتروف - فاقد توانایی حرکت - گامت نر تاژگدار - زیگوت مقاوم دارند.
ناقل این بیماری نوعی پشه است. انسان نیز میتواند میزبان بیماری باشد.
عامل مولد بیماری حالتهای مختلفی در بدن انسان پیدا میکند تا از دست سیستم ایمنی فرار کند.
افرادی که ناقل بیماری آنمی داسی شکل هستند مبتلا میشوند ولی چون پس از ورود عامل بیماریزا به گلبول قرمز، این سلول حالت داسی پیدا میکند، بیماری کشنده نمیباشد و توسط سلولهای ایمنی کنترل میگردد.
تنها سلول دیپلوئید در چرخهی زندگی آن زیگوت است.
تولید مثل جنسی در بدن پشه و تولید مثل غیر جنسی آن در بدن انسان رخ میدهد.
اسپوروزوئیتها با نیش پشه، از غدد بزاقی به خون انسان منتقل میگردد.
با ورود اسپوروزوئیت در سلولهای کبد تغییر پیدا میکند و به مروزوئیت تبدیل میگردد.
مروزوئیتها با ورود به گلبول قرمز بصورت غیر جنسی تکثیر میشوند و با نابودی گلبول قرمز علائمی چون تب و لرز را به صورت تناوبی ایجاد میکنند.
بعضی از مروزوئیتها در گلبول قرمز تغییر میکنند و ساختار حلقهمانندی در گلبول قرمز شکل میدهند که گامتوسیت نام دارد.
در صورت نیش پشهی همان گونه که سالم است گامتوسیتها وارد معدهی پشه شده و با تبدیل به گامتها تولید مثل جنسی مالاریا رخ میدهد.
پس از لقاح، با میوز سلول زیگوت اسپوزوئیت شکل میگیرد.
اسپوروزوئیتها به غدد بزاقی پشه منتقل میشوند.
محل تولید مروزوئیت و گامتوسیت بدن انسان و محل تولید اسپوروزوئیت، گامت و زیگوت در بدن پشه است.
اسپوروزوئیت و گامتوسیت در بدن پشه و انسان یافت میشوند. زیگوت و گامت تنها در بدن پشه و مروزوئیت تنها در بدن انسان وجود دارد.
پایان