اثبات تاثیر موسیقی در درمان «صرع» توسط محققان دانشگاه علوم پزشکی مشهد

**صبوادلا** · 14 مرداد 1392, 21:32

» سرویس: علمي و فناوري - پژوهشي
کد خبر: 92051407643
دوشنبه ۱۴ مرداد ۱۳۹۲ - ۰۹:۴۷

پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی مشهد به تازگی به نتایج جالبی که نشان از تأثیرات مثبت موسیقی در درمان بیماری صرع و افزایش بهره‌هوشی (IQ) دارد، رسیده‌اند.

به گزارش خبرنگار پژوهشی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه خراسان، دکتر سمانه سادات دستغیب، پزشک و پژوهشگر مشهدی در تحقیقاتی که در قالب پایان‌نامه خود جهت اخذ درجه عمومی رشته پزشکی و به روش مرور نظام‌مند و متاآنالیز متون انجام داده، به نتایج جالبی درباره تأثیرات مثبت سبک موسیقی کلاسیک موتزارت (Mozart) در درمان صرع، ترمیم عارضه‌های مغزی، افزایش بهره‌هوشی، افزایش نورون‌ها، فعال شدن نواحی بینایی، شنوایی، حرکتی و غیره رسیده است.

دستغیب به ایسنا گفت: حدود ۸۶ درصد از بیماران صرعی که موسیقی موتزارت برای آن‌ها پخش شده به موسیقی درمانی پاسخ مثبت داده‌اند و همچنین امواج صرعی در نوار مغزی آن‌ها کاهش یافته است، کاهش این امواج تا ۳۸ درصد در حین گوش دادن به موسیقی و تا ۲۳ درصد پس از پایان موسیقی ادامه یافته است.

وب با بیان اینکه «مطالعات نشان داده بیمارانی که برای 6 ماه موسیقی موتزارت را گوش می‌دهند حملات صرعی آنها به مراتب کمتر از ۶ ماهه‌ای است که موسیقی گوش نداده‌اند»، اظهار کرد: کاهش یافتن امواج صرعی در نوار مغزی، ارتباط مستقیمی با کاهش تعداد حملات صرعی دارد، بطوریکه هر چه تعداد این امواج در نوار مغزی بیمار کمتر شود، میزان حملات صرعی نیز کاهش می‌یابد.

وی تصریح کرد: عده‌ای معتقدند که مغز و اعصاب جزو نواحی بی‌درمان بدن است و به سبب پیچیده بودن سیستم عصبی عملا متخصصان نورولوژی نمی‌توانند کمکی به بیمار خود داشته باشند، اما باید توجه داشت که سیستم اعصاب به همان اندازه که پیچیده است، به همان اندازه قابلیت درمان خود را نیز دارد، مغز می‌تواند با توجه به محیط، خود را تغییر دهد که به این خاصیت نوروپلسینگ می‌گویند.

این کارشناس نوروساینس با اشاره به اینکه تا چندی پیش تصور بر این بود که سلول‌های عصبی نمی‌توانند تکثیر شوند، اما این موضوع امروزه نقض شده و نقاطی در مغز که قابلیت تکثیر دارند یافت شده‌اند، تصریح کرد: نوروپلسینگ درباره فاکتورهایی بحث می‌کند که این امکان را به مغز می‌دهند تا خود را تغییر و شرایط تکثیر را بدست آورد.

وی نوروژنزیس (Neurogenesis) را به معنای تولید نورون‌های جدید در سیستم اعصاب دانست و خاطرنشان کرد: هیپوکامپ، لوب بویایی و نواحی اطراف بطن‌های مغزی مناطقی در مغز هستند، که نوروژنزیس و نوروپلسینگ می‌تواند در آنجا رخ دهد.

این محقق علوم اعصاب، ادامه داد: هیپوکامپ مرکز حافظه است، اگر نوروژنزیس و نوروپلسینگ در آن اتفاق نیافتند، انسان این امکان را ندارد تا هر روز مطالب جدید یاد گرفته و به حافظه خود بسپارد.

دستغیب شش عامل ارتباط اجتماعی، ورزش کردن، کاهش استرس، تغذیه، متخصص شدن در یک امر خاص و موسیقی را از عوامل افزایش دهنده نوروپلسینگ دانست و ابراز کرد: در بین فاکتورهایی که موجب افزایش نوروپلسینگ مغز می‌شوند، موسیقی جزو مؤثرترین‌ها است، زیرا سایر عوامل هر یک تنها قسمت خاصی از مغز را تحت تأثیر قرار می‌دهند، اما موسیقی بر تمام قشر مغز تأثیر می‌گذارد.

وی در ادامه به نمونه‌ای عینی از تأثیر موسیقی در درمان عارضه مغزی اشاره کرد و توضیح داد: چندی پیش فردی در کشور تایوان دچار ضربه و خونریزی مغزی می‌شود، شرایط وخیم جسمانی، او را به کما برده، اکثر داروهای ضد صرع برای درمان به بیمار داده، اما نه‌تنها بهبودی حاصل نمی‌شود بلکه عوارض دارویی نیز در بیمار بروز می‌کند، در نهایت ناامیدی، در آخرین گام پزشکان ۵ روز موسیقی با سبک موتزارت برای بیمار پخش می‌کنند، اتفاق شگفت‌انگیزی رخ می‌دهد، پس از گذشت این ۵ روز صرع بیمار متوقف، به هوش آمده و شرایطش روبه بهبود می‌رود.

این پزشک بیمارستان قائم (عج) مشهد در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه چرا در مطالعات انجام شده پیرامون تأثیرات موسیقی بر سیستم اعصاب اغلب سبک موتزارت مورد توجه محققان بوده است؟ اذعان کرد: برای اولین بار در سال ۱۹۸۳ مطالعه‌ای انجام شده که طی آن برای ۵۰ دانشجوی سالم از حیث ذهنی و جسمی به مدت ۱۵ دقیقه موسیقی موتزارت پخش گردید. قبل و بعد از پخش موسیقی از دانشجویان تست هوش به عمل آمد، نتیجه آزمایش این بود که پس از شنیدن موسیقی موتزارت ۱۵ تا ۲۰ شماره نمره آزمون هوش استنفوردبینه دانشجویان، نسبت به قبل از شنیدن این موسیقی افزایش یافت.

وی ابراز کرد: از آن زمان به بعد موسیقی موتزارت مورد توجه قرار گرفت و بیشتر مطالعات بر روی این سبک موسیقی انجام شد، البته بر روی سبک‌های دیگر موسیقی نیز تحقیقاتی انجام شده اما بیشترین حجم کار مقالات بر روی موتزارت بوده است.

دستغیب با تاکید بر اینکه بیشترین مطالعاتی که تاکنون انجام شده روی موسیقی موتزارت بوده و هنوز بر روی سایر سبک‌های موسیقی مطالعه قابل استنادی صورت نگرفته است، متذکر شد: متخصصان، اساتید، دانشجویان و محققان باید به مقوله موسیقی درمانی توجه و بها بیشتری بدهند و پروژه‌های تحقیقاتی گسترده‌تری در ارتباط با این موضوع انجام دهند، به عنوان مثال ما هیچ مطالعه‌ای بر روی تأثیرات موسیقی سنتی ایرانی بر اعصاب نداریم.

این کارشناس نوروساینس در بخش دیگری به تفاوت‌های میان مغز موسیقی‌دانان با افراد عادی اشاره و تصریح کرد: مقایسه مغز موسیقی‌دانان با سایرین نشان می‌دهد، نواحی پاریتال مربوط به تفکرات علمی، مناطق پره‌فرونتال و فرونتال که نواحی حرکتی را تشکیل می‌دهند، ناحیهٔ سینگولیت که مربوط به احساسات است و همچنین ارتباط دونیمکره مغز با یکدیگر در افراد موسیقی‌دان گسترش و توسعه بیشتری یافته و بزرگ‌تر از افراد عادی است.

وی بیان کرد: کودکانی که در سنین حدود چهار سالگی و کمتر از آن، فراگیری موسیقی را آغاز می‌کنند، ناحیه‌ای در فرونتال مغز آن‌ها افزوده می‌شود که اختصاصاً، مربوط به هوش موسیقیایی کامل است و این توانایی را در آن‌ها ایجاد می‌کند تا دقیقاً نوت‌های هفتگانه موسیقی را درک کنند، اما افرادی که پس از ۶ سالگی موسیقی می‌آموزند این ناحیه در فرونتال مغز آن‌ها تشکیل نمی‌شود.

وی در ادامه به بیان توضیحاتی پیرامون روش تحقق خود در این مطالعه پرداخت و متذکر شد: این پروژه تحقیقاتی به روش مرور نظام‌مند یا Systematic review انجام شده و طی آن بیس از بیست هزار مقاله در پایگاه‌های جستجوی مدلاین، گوگل اسکالر، اسکپوس، آی‌اس‌آی و سانیس دایرکت، تا تاریخ ژانویه ۲۰۱۳ بررسی شد، که از این بین ۲۵ مقاله مرتبط با تحقیقات ما بود و ۱۲ مقاله ارزش ورود به Systematic review را داشته است.

این محققان جوان کشورمان در بخش دیگری از سخنان خود به مشکلات پیش روی تولید علم در کشور پرداخت و یاد آورد شد: در کشور ما متأسفانه انجام امور پژوهشی با مشکلات فراوانی دست در گریبان است، پروسهٔ اداری طولانی که باید برای تصویب طرح‌ها طی شود و کمبود امکاناتی که بعضاً ساده‌ترین تجهیزات را در دانشگاه نداریم و غیره، همه و همه انجام پروژه‌های تحقیقاتی را با مشکل مواجه کرده است.

وی ادامه داد: مشکلات مالی و عدم تأمین بودجه کافی برای انجام پروژه‌های تحقیقاتی به ویژه در سال‌های اخیر که با رکود اقتصادی در کشور نیز مواجه بوده‌ایم، به چالشی پیش‌روی محققان کشور در تولید علم مبدل شده است، به عنوان مثال من طرح‌هایی داشته‌ام که به دلیل مشکلات مالی رها شده‌اند، از جمله طرحی با عنوان تأثیر موسیقی بر فاکتورهای حرکتی بیمارانی سکته‌ای، که به دلیل عدم تأمین بودجه نیمه تمام رها شده است.

انتهای پیام