LinkBack URL
About LinkBacks
عاقبت قاتل امام حسن مجتبی (ع) چه شد؟ / آیا ایشان عادت به طلاق دادن زنان داشتند؟
به مناسبت ولادت سراسر نور حضرت امام حسن مجتبی (ع) ؛
عاقبت قاتل امام حسن مجتبی (ع) چه شد؟ / آیا ایشان عادت به طلاق دادن زنان داشتند؟
زندگانی امام حسن مجتبی (ع) از دوره حیات ایشان تاکنون همواره همراه با حواشی و شایعات گوناگونی بوده است. از همین رو در سالروز ولادت با سعات امام دوم شیعیان گفتگویی داشتیم با محمد حسین رجبی دوانی، مورخ و پژوهشگر تاریخ اسلام که ماحصل آن را در ادامه می‌خوانید ؛
ــ بعد از حکومت حضرت علی (ع)، حضرت امام حسن (ع) چه مدت زمانی به عنوان خلیفه مسلمین حکومت کردند؟
متاسفانه به دلیل خیانت‌های متعدد اطرافیان آن حضرت، حکومت ایشان شش ماه بیشتر به طول نینجامید.
ــ شاید اغلب مسلمانان اعم از شیعه و سنی امام حسن (ع) را با ماجرای صلح با معاویه بشناسند، لطفا در این مورد توضیحی اجمالی بفرمایید؟
بله همین طور است. با عرض تاسف باید گفت که در این مورد و در نقل های تاریخی به ایشان ظلم‌های فراوانی شده است و حتی برخی تاریخ‌نگاران جریان را به شکلی وارونه روایت کرده‌اند. به عنوان مثال در برخی منابع اهل سنت از جهتی امام حسن (ع) را مورد تکریم قرار می‌دهند و آن هم به دلیل اینکه ایشان با صلح خود با معاویه موجب وحدت میان مسلمانان شد و حتی این منابع آن سال را « عام الجماعه » یعنی سال اتحاد می‌نامند.
این راویان تاریخ بر این باورند که اختلاف در پیروان رسول خدا (ص) در آن سال از بین رفت، حال اینکه به این موضوع توجه نمی‌کنند که جفایی بزرگ در این داستان به خاندان رسول خدا (ص) شد. چرا که به خاطر خیانت مردم زمانه، حکومت اسلامی به دست انسانی فاسد همچون معاویه افتاد کسی که همواره مورد لعن پیامبر عظیم‌الشان اسلام (ص) بود و در حقیقت این مطلب و این سخن بیجا است.
سبط اکبر رسول خدا (ص) قبل از صلح، تکلیف را برای عموم مسلمانان مشخص کرد و با توجه به اصل دین سازش با فرد خبیثی همچون معاویه را حرام میداند و این گونه نبوده است که به هر قیمتی بخواهد در جامعه وحدت ایجاد کند، اما زمانی که مردم حتی نزدیکان امام حسن (ع) به سمت معاویه رفتند راهی جز نوشتن این عهدنامه در مقابل امام نبود.
ــ آیا این مطلب صحیح است که اگر این صلح نامه به درستی انجام می‌شد به نوعی پیروزی برای جامعه اسلامی رقم می‌خورد؟
در آن شرایط که جهالت سراسر امت اسلامی را گرفته و زر و زیور چشمان آن مردمان را پر کرده بود، بله این مطلب درست است. امام حسن(ع) از مظلومان بزرگ تاریخ اسلامند و حتی شیعیان ایشان به درستی به مقام فرزند ارشد حضرت امام علی (ع) وقوف پیدا نکردند.
خیلی از افراد ایشان را به عنوان شخصیتی که اهل صحنه های سخت نبودند و نتوانستند حکومت اسلامی را بچرخانند، می‌شناسند و امام حسین (ع) را برعکس ایشان فردی سازش ناپذیر و جهادگر می‌دانند. حال آنکه شرایط امام حسن (ع) سخت‌تر از سید‌الشهدا (ع) بود، در باب شجاعت امام حسن (ع) فقط به این واقعه تاریخی اشاره دارم که این وجود مقدس در جنگ جمل به فرمان پدر بزرگوارشان به قلب دشمن زدند و با نبردی مثال‌زدنی و جانانه، خود را به شتر عایشه رساندند و آن را سرنگون کردند. در صورتی که قبل از ایشان، محمد حنیفیه (فرزند امیرالمؤمنین) نتوانسته بوده این کار را انجام دهد. حتی در این موضوع این جمله از امام علی (ع) وجود دارد که ایشان برای دلداری محمد حنفیه به این مطلب اشاره می‌کند که حسن (ع) شجاعت را هم از پدر و هم از مادر خود به ارث برده، اما شجاعت تو فقط از وجود من است.
ــ آیا این مطلب درست است که امام حسن(ع) عادت به طلاق دادن زنان داشته؟
بعد از آن تکریم وارونه که منابع اهل سنت از امام حسن مجتبی (ع) داشتند و ایشان را به خاطر صلح با معاویه ستایش می‌کنند، یک اتهام بزرگ به ایشان وارد می‌کنند و اصطلاح « مطلاق » را به ایشان نسبت می‌دهند.
« مطلاق » به معنای این است که مردی بسیار زن طلاق میدهد و حتی این اتهام را سنگین تر جلوه می‌دهند که امیرالمومنین (ع) به مردم فرمودند که دخترانتان به فرزندم حسن (ع) ندهید زیرا او به زودی آنها را طلاق می‌دهند! این مطلب با بی‌شرمی تمام در حق آن امام بزرگوار مطرح میشود، در صورتی که اگر این طور بود امام حسن مجتبی (ع) باید فرزندان متعدد و بسیاری می‌داشتند اما این طور نیست.
ــ به طور خاص به « جعده » همسر امام حسن مجتبی (ع) بپردازیم، ازدواج آنها چگونه صورت گرفت؟
اطلاعات دقیق و درستی در مورد « جعده » و یا سایر همسران امام (ع) وجود ندارند، اما می‌توان گفت به دلیل اینکه امام حسن (ع) فضائل فراوانی در وجودشان بود و همچنین سخنان رسول خدا (ص) در شأن ایشان سبب شد بسیاری از سرشناسان آن زمان چه در مدینه و چه در کوفه خواهان آن باشند که دختر خود را به همسری فرزند حضرت علی (ع) دربیاورند و شرافت دامادی همچون ایشان را داشته باشند.
در این میان اشعث بن قیس رئیس قبیله « کنده » یمنی و همچنین سرپرست قبایل یمنی مقیم کوفه بود و دارای قدرت بود.
نقل شده است که قرار بود امیرالمومنین علی (ع)، دختر سعید بن قیس همدانی که از شیعیان آن حضرت و یکی از سران قبایل بود را برای امام حسن مجتبی (ع) برگزیند و سعید نیز از این اتفاق بسیار خوشحال بود ولی زمانی که اشعث بن قیس متوجه این امر شد به سراغ سعید رفت و به او گفت : « تو می‌خواهی دخترت را به کسی بدهی که جایگاه والایی در جامعه دارد و از مقام و مرتبی برخوردار است؟ در حالی که حسن (ع) به خاطر این جایگاه، بعدها دختر تو را با سخنان خود تحقیر خواهد کرد » با این حرف ها، سعید از این کار منصرف کرد.
همچنین اشعث دختر سعید را به عقد پسرش درآورد. سپس اشعث بن قیس به سراغ حضرت علی (ع) رفت و با اصرار فراوان دخترش را به عقد حسن بن علی (ع) درآورد، با انجام این کار زمانی که سعید از ماجرا با خبر شد با اشعث به نزاع برخاست و اشعث او را با ساده لوحی و بی تدبیری متهم کرد.
ــ این سوال پیش می‌آید که چرا امیرالمومنین (ع) دختر این فرد به ظاهر اسلام آورده را برای فرزندش برگزید با آن که وی از فرمانداران عثمان بود و با حضرت دشمنی داشت؟
در نظر داشته باشد اشعث در آن زمان خود را دوستدار حضرت امام علی (ع) معرفی می‌کرد و تمام رفتارش این مطلب را نشان می‌داد. وی فردی بود که بسیار ماهرانه سخن می‌گفت و خود را در میان مردم به عنوان پیرو حضرت علی (ع) شناسانده بود.
این فرد بعد از این داستان شخصیت اصلی خود را بروز داد، به هر حال « جعده » فریب معاویه را خورد و با وعده پول و همسری یزید، دست به انجام عملی فاجعه بار زد و امام دوم شیعیان را مسموم کرد و به شهادت رساند.
در نهایت هم « جعده » به همسری یزید در نیامد و معاویه با سخنانی طعنه آلود به جعده گفت : « نمیخواهد یزید را هم همچون حسن مسموم کنید. » این زن بعد از امام حسن (ع) دو بار دیگر ازدواج کرد که از او نسلی نمانده است.
ــ برای سؤال آخر ؛ به نظر شما کدام قسمت از زندگانی امام حسن مجتبی (ع) مورد غفلت واقع شده است؟
وقتی منابع معتبر تاریخی را رصد می‌کنیم در می‌یابیم که سراسر وجود این حضرت کرامت و لطف و از خود گذشتگی است، ایشان حداقل دو بار تمام زندگی خود را بخشیده‌اند و از نو آن را ساخته‌اند. جا دارد که بیشتر از این امام همام گفته شود.
پاسخ با نقل قول
