مطالعه کتاب درسی، مانند مطالعه مجله، روزنامه و یا کتابی که برای سرگرمی می خوانیم، نیست.
مطالعه یک کتاب درسی خیلی عمیق تر و خشک تر است. اگر کتاب درسی را به طور اتفاقی و یا بی دقت بخوانید، چیز زیادی نخواهید فهمید. در واقع شاید اگر یک فصل کتاب درسی را فقط یک بار بخوانید، چیز زیادی متوجه نشوید، برای تسلط بر موضوعی که مطالعه می کنید، باید سه مرتبه آن را مرور کنید.
روش مطالعه ای را که ما مطرح می کنیم، اسامی زیادی دارد و توسط معلمان زیادی مورد استفاده قرار میگیرد ولی ما آن را روش سه اس (3 s) می نامیم.
یعنی 1: نگاه سطحی (skin) ،2- مورد مداقه قرار دادن (scrutinize)، تصحیح یا اصلاح نمودن (sweep up).
اگر از این روش استفاده کنید، متوجه می شوید که نسبت به قبل وقت کمتری را در مطالعه کتب درسی صرف می کنید. همچنین خواهید فهمید که مطالعه برای امتحانات به طور کلی بسیار آسان تر خواهد بود.
1- نگاه سطحی (skin) :
این اولین مرحله مطالعه است، که اغلب "پیش نگاه" previewing نامیده می شود. قبل از این که معلم یک فصل خاص را تدریس کند و یا قبل از که بنشیند و به دقت مطالعه کنید، مطالب مورد نظر را به طور سطحی نگاه کنید. به تصاویر و شکل ها نگاه کنید و زیر نویس ها را بخوانید، پارگراف و یا عبارت های مقدماتی و تمام عناوین موجود در فصل را مطالعه کنید. چنان که مطالب خلاصه و پرسشی در پایان فصل موجود است، آنها را نیز مطالعه کنید. به فهرست موضوعات برگردید و ببینید که این فصل از نظر محتوا چه تناسبی با بقیه کتاب دارد. نگاه سطحی قبل از شروع درس، به شما در درک و فهم بهتر صحبت ها و سخنان معلم کمک می کند.
2- مورد مداقه قرار دادن (scrutinize):
بعد از نگاه سطحی به مطالب، باید وقتی را برای موشکافی و مورد مداقه قرار دادن مطالب مورد نظر اختصاص دهید. تعیین مدت زمان بستگی به روش مطالعه و سلیقه های شخصی شما دارد. به موارد زیر توجه کنید تا آنچه را به نظر شما بهترین پاسخ است مشخص سازید:
چگونه شروع کنیم؟
زمان های زیر را از لحاظ میزان "قدرت مغزی" که فکر می کنید، دارید برآورد و ارزیابی کنید. این زمان ها عبارتند از: اوایل صبح، اواخر صبح، بعد از ظهر، غروب و شب.
خود را آزامایش کنید:
یک ساعت کنار خود بگذارید و مشکل ترین کتاب درسی خود را انتخاب کنید؛ با دقت فصلی را که قبلاً مرور نکرده اید، مطالعه کنید. قبل از اینکه ذهن شما خسته شود، چند صفحه مطالعه کرده اید؟ زمان شروع مرحله دوم یا همان مورد دقت قرار دادن مطلب را انتخاب کنید! برای مطالعه زمان بهتری را انتخاب و برنامه ریزی کنید. لذا باید شناخت دقیقی از وضعیت خود داشته باشید. شما می توانید در وضعیت مناسب، به میزان هشتاد صفحه از یک کتاب درسی پیچیده و مشکل را بدون توقف مطالعه کنید سپس قبل از ادامه آن به مدت چند دقیقه توقف کنید.
حواس پرتی را از خود دور کنید:
شما نمی توانید در اتاقی که تلویزیون و یا اشخاص دیگر در حال صحبت هستند، مطالعه کنید. یک مکان آرام و خلوت را برای مطالعه انتخاب کنید. اگر موسیقی به آرامش شما کمک می کند، بسیار خوب است. اما باید اطمینان داشته باشید که بیشتر به مطالعه خود توجه می کنید، نه به موسیقی.
در صورت امکان در کتاب درسی علامت گذاری کنید:
اگر کتاب درسی برای خودتان است، بهترین تکنیکی که به شما کمک می کند، علامت گذاری مفاهیم مهم به وسیله خودکار یا مداد و یادداشت های حاشیه ای است می توانید دور اصطلاحات جدید خط بکشید، جدولی را برای اسامی افراد مهم انتخاب کنید؛ زیرا مفاهیم و تعاریف جدید خط بکشید. توجه داشته باشید که زیاد علامت گذاری نکنید! علامت گذاری شما را بعداً در مرور فصل مربوط کمک می کند، بنابراین فقط موارد اساسی و مهم را علامت گذاری کنید.
هنگام مطالعه از خودتان سوال کنید:
آنچه را که مطالعه می کنید از خودتان سوال کنید. طوری وانمود کنید که در حال گفت و گو با کسی هستید که کتاب درسی شما را نوشته است. از اطلاعاتی که کسب می کنید، ارزشیابی نمایید. هر قسمت از کتاب را که متوجه نشده اید، یادداشت کنید. سوالات را در حاشیه کتاب درسی و یا دفتر خود بنویسید.
3- تصحیح یا اصلاح نمودن (sweep up) :
این مرحله از مطالعه را به عنوان مرتب نمودن و اصلاح درک و فهم خود از کتاب در نظر بگیرید. بعد از نگاه سطحی و توجه و مداقه نمودن و گوش دادن به درس معلم، فصل یا فصول معین شده را مجدداً بطور سریع مطالعه کنید. موارد اشتباه آمیز و مبهم را جست و جو کنید. هر قسمت از مطالب کتاب را احساس می کنید، در آن ضعف دارید، با دقت مطالعه کنید.
حتی اگر بعد از اصلاح مطالعه، فکر می کنید که مطالب برای شما مبهم و گیج کننده است، این کار را فراموش نکنید. به خودتان اطمینان داشته باشید که بر مطالب درسی مسلط شده اید.