وقتي مطالعه براي کنکور شروع ميشود، بيشتر داوطلبان، والدين و گاهي حتي مشاوران و معلمان عزيز هم فقط و فقط به اين فکر ميکنند که آزمون، يعني مطالعه، و براي مطالعه بايد پيوسته درس خواند و درس خواند و هيچ کار ديگري نيز نبايد انجام داد. اين در حالي است که مطالعه براي کنکور هم مانند هر کار ديگري (و شايد براي برخي از داوطلبان، بيشتر از کار ديگري) باعث خستگي داوطلبان گردد، و اگر اين خستگي ادامه پيدا کند، حتي اگر داوطلب مايل باشد که پيوسته به مطالعه ادامه دهد، بالاخره اين خستگي باعث دلزدگي و افسردگي او شده و توان و انرژي او را براي ادامه راه کاهش داده يا از بين خواهد برد.
تفريح در زمان کنکور، يکي از بحثهاي مهمي است که مشاوران و فعالان کنکور در مورد آن نظرات متفاوتي دارند؛ برخي آن را لازم و برخي ديگر، چندان بر انجام آن تاکيد نميکنند. به همين دليل، در اين مقاله درصدد هستيم تا با ارايه راهکارها و شيوههايي براي تفريحي از جنس کنکور، شما را براي مطالعهاي موفق و جدي تا پايان اين آزمون هدايت کنيم. براي اينکه کنکوري بدون خستگي و دلزدگي را تجربه نماييد، به اين نکات توجه کنيد:
1- به کنکور هم مثل يک تفريح نگاه کنيد
هر کاري، حتي کارهايي که مورد علاقه و پسند شما هستند، وقتي به عنوان يک تکليف تلقي ميشوند، کم کم آزار دهنده و خسته کننده ميشوند. اگر به کنکور هم به عنوان يک تکليف و وظيفه نگاه کنيد، يا به عنوان کاري که مجبور هستيد آن را انجام دهيد توجه کنيد، مطمين باشيد که بعد از مدتي، حتي اگر دانش آموز زرنگ و کارداني هم باشيد و تمام مباحث را هم بخوبي بدانيد، ادامه مطالعه برايتان خسته کننده و آزار دهنده ميشود؛ پس سعي کنيد به خود و آزموني که در پيش رو داريد هم به عنوان يک تفريح نگاه کنيد. شايد در ابتدا اين موضوع برايتان سخت باشد، اما اگر بخواهيد ميتوانيد بمرور فکرتان را نسبت به کنکور تغيير دهيد.
با دروس شوخي کنيد و اصلاً سعي نکنيد که يک مطلب را به هر قيمتي ياد بگيريد. اين را هم مطمين باشيد که حتي رتبه هاي برتر کنکور ، همه دروس را کاملاً بلد نيستند؛ پس براي دانستن تمام مطالب، خود را خسته نکنيد. اتفاق خاصي نمي افتد اگر گاهي طبق برنامه پيش نرويد. اگر ديديد درسي بيش از حد از شما انرژي
ميگيرد و شما را خسته مي کند براي ساعاتي يا حتي چند روز، آن درس را رها کنيد تا دوباره توان و انرژي لازم براي مطالعه آن درس را پيدا کنيد. در مجموع يادتان باشد که براي کنکور، خود را بيش از حد در زمان مطالعه خسته نکنيد و مطمين باشيد در زماني که در اختيار داريد، ميتوانيد همه مطالب را بخوبي فرابگيريد.
2- شما مستثني نيستيد
داوطلبان بسياري هستند که وقتي تصميم ميگيرند براي کنکور مطالعه کنند ديگر به هيچ چيز فکر نميکنند. اين دسته، معمولاً جزو داوطلبان زرنگ يا گروهي هستند که سال يا سالهاي قبل، رتبه خوبي کسب نکرده و الان به اين نتيجه رسيدهاند که بايد پيوسته مطالعه کنند و زمانشان را براي هيچ مساله ديگري صرف نکنند. بايد به اين دسته از داوطلبان بگوييم که به صورت پيوسته و مداوم درس خواندن و استراحت و تفريح نداشتن، اصلاً خوب نيست و نه تنها باعث خستگي و دلزدگيشان ميگردد، بلکه ممکن است که باعث بيماري روحي و جسمي آنها نيز بشود. ممکن است فردي که به اين صورت مطالعه مي کند تا مدتها از مشکلات خود بياطلاع باشد، اما در نهايت در ماهها يا هفتههاي پاياني و حساس کنکور، اين خستگي و دلزدگي باعث شود تا وي براي مدتي دست از مطالعه بکشد يا نتواند از آنچه خوانده است بخوبي استفاده کند.
3- افراط و تفريط ممنوع
مانند همه کارهاي ديگر، افراط و تفريط در مطالعه يا تفريح در دوره کنکور نيز نتيجه خوبي نخواهد داشت. به عنوان يک داوطلب بايد سعي کنيد تا در تمام کارهاي خود از جمله در مطالعه و تفريحتان تعادل داشته باشيد. بعضي از داوطلبان، برخلاف گروهي که قبلاً اشاره کرديم، چندان به مطالعه کردن علاقه و رغبتي ندارند و سعي
ميکنند که با فريب خود و ديگران و فرار از درس خواندن، زمان زيادي را به تفريح و استراحت اختصاص دهند. هر دو، هم افراط و هم تفريط، ميتواند ضررهاي جبران ناپذير و مؤثري به شما بزند؛ پس افراط و تفريط در تفريح کردن هم ممنوع است.
4- تفريحي به سبک کنکوري
وقتي در مورد تفريح و استراحت در دوره کنکور صحبت ميکنيم بايد حتماً به خاطر داشته باشيد که تفريح شما با تفريح يک فرد معمولي و حتي دانشآموزي که آزمون سراسري را پيش رو ندارد، فرق ميکند. درواقع، منظور از تفريح، مسافرتهاي طولاني يا اختصاص ساعات متمادي به برنامههاي مورد علاقه نيست؛ بلکه اين تفريح بايد در حدي باشد که به مغز و جسم خود استراحتي داده، توان خود را مجدداً افزايش داده و دوباره شروع به مطالعه کنيد. البته بسته به شرايط و زمان، نوع تفريح و استراحت شما متفاوت است که حتماً بايد به اين موضوع در
برنامهريزي خود توجه داشته باشيد.
5- تفريح يک کنکوري در ايام هفته
به عنوان يک داوطلب کنکور، که کار اصلي شما تا روز برگزاري آزمون، مطالعه و آمادگي براي امتحان است، چند تفريح و وقت استراحت داريد که علاوه بر نياز مغز به استراحت به دوره هاي مهم کنکور و گذرگاههاي طلايي آزمون نيز باز ميگردد. نکته اولي که بايد به آن توجه داشته باشيد اين است که در برنامه مطالعاتي هفتگي خود، حتماً بايد بعد از هر چهل و پنج دقيقه براي درسهاي سخت و هر يک ساعت براي درسهاي آسان يا حداکثر يک ساعت و نيم، يک زمان استراحت يک ربعه در نظر بگيريد. اين کار باعث ميشود تا مغز فرصت پيدا کند که مطالب را در حافظه کوتاه مدت شما وارد سازد و براي يادگيري بعدي بخوبي آماده شود.
در برنامه ريزي هفتگي خود براي روزهاي جمعه خودتان نيز حتماً يک زمان استراحت پيوسته چهار- پنج ساعته دربر بگيريد. حال در اين زمان هاي يک ربعه يا چهار – پنج ساعته پايان هفته به کارهاي کوچک مورد علاقه خود بپردازيد؛ حتي ميتوانيد در طول روزهاي هفته به جز جمعه هم ساعتهايي را بخصوص بعد از مطالعه درسهاي سخت به انجام کارهاي مورد علاقه خود اختصاص دهيد. اين کار يعني يک تفريح کنکوري کوتاه، اما دلچسب!
ممکن است که برخي از شما داوطلبان عزيز با خود بگوييد در اين مدت چه تفريحي ميتوانيم داشته باشيم. همان گونه که قبلاً هم اشاره کرديم، به خاطر موقعيت خاص شما، تفريح شما نيز بايد خاص باشد؛ مثلاً در يک ربعي که در اختيار داريد به پيامکهايتان سري بزنيد. يک کارتن ببينيد يا يک موسيقي دلچسب گوش کنيد. ضمناً ميتوانيد در پايان هفته با اتفاق دوستان يا خانواده به خارج از شهر، به پارک يا سينما برويد يا ورزش کنيد؛ مثلاً شنا از آن دسته از ورزشهايي است که ميتواند حسابي روحيه شما را براي شروع مطالعه تقويت کند. شايد با خود بگوييد که زمانتان براي يک تفريح درست و حسابي کوتاه است، اما اين موضوع آن قدر مهم نيست که صرف نياز بدن به استراحت اهميت دارد. در مدت يک ربع، حتي ميتوانيد خيال پردازي کنيد. خودتان را در دانشگاه، رشته، شغل يا جايگاه اجتماعي مورد نظرتان تجسم کنيد. اين هم يک تفريح است؛ زيرا
هورمون هايي در مغز ترشح ميشود که هم دقايق را براي شما لذت بخشتر و يادگيري را به دليل انگيزه بالاي شما بهتر مي سازد و هم سبب ميشود تا انرژياي از مغز شما به اطراف ساطع شود و تمام کاينات در راستاي علايق و هدف شما حرکت کنند.
علاوه بر اين برنامه هفتگي، کاري که شما ميتوانيد، انجام دهيد اين است که اگر در پايان ماه متوجه شديد که مطالعه خوبي داشتيد به خودتان پاداش داده و مدت زماني را به تفريح و انجام کارهاي مورد علاقهتان بپردازيد. نگران هيچ چيز نباشيد. بعضي از وقتها براي موفقيت بايد افکار خود را از آن موضوع رها کنيد. به خودتان شادي هديه دهيد. آن وقت متوجه خواهيد شد که چگونه همه کاميابيها با انرژي مثبتي که از شما مي گيرند به طرف شما حرکت ميکنند؛ پس در پايان ماه هم حسابي از خجالت خودتان در بياييد. به خودتان پاداش دهيد و بعد با انرژي و انگيزه بيشتر دوباره وارد ميدان گرديد.
6- تفريح در گذرگاههاي طلايي
امان از اين گذرگاههاي طلايي و استرسي که به برخي از داوطلبان منتقل ميکنند! وقتي صحبت ايام مهم کنکور به ميان ميآيد، طبق معمول، همه داوطلبان فکر ميکنند که ديگر حتماً بايد درس بخوانند و در غير اين صورت، از قافله عقب خواهند ماند. اتفاقاً بايد بگوييم که اگر در اين دوره هم کمي استراحت و تفريح به خودتان هديه بدهيد کار بسيار خوبي انجام دادهايد؛ زيرا اين عمل باعث ميشود تا شما در روزهاي باقي مانده دورههاي مهم با انگيزه و تلاش بيشتري درس بخوانيد و البته يادگيري بهتري نيز داشته باشيد.
حتماً همه شما عزيزان، گذرگاههاي طلايي يا همان دوره هاي مهم کنکور را ميشناسيد. بايد اشاره کنيم که اين دورهها عبارتند از: تابستان منتهي به کنکور، دوره عيد نوروز و خرداد ماه قبل از کنکور. به دليل اهميت مطالعه در اين دوره ها به آنها دورههاي طلايي کنکور اطلاق ميشود. ما قبلاً اشاره کرديم که تابستان منتهي به کنکور، به دليل اينکه بيشتر داوطلبان مطالعه چنداني انجام نميدهند، بسيار مهم است و باعث پيشرفت و جلو افتادن افرادي ميشود که مطالعه کافي در اين دوره داشته باشند. البته بايد به خاطر داشته باشيد که نبايد در اين زمان با مطالعه زياد خودتان را خسته کنيد. سعي کنيد که در تابستان در صورت امکان در برنامه خود حتماً يک سفر چند روزه را بگنجانيد. اگر از نظر مالي يا به دلايل ديگر، امکان سفر چند روزه برايتان مقدور نيست چند سفر به مکان هاي زيباي خارج از شهر در مدت زمانهاي معين داشته باشيد.
در ايام عيد نيز مشاوران بر اين عقيدهاند که داوطلب ميتواند دو تا سه روز اول را به تفريح و مسافرت اختصاص دهد. به نظر ما نيز حتماً اين کار را انجام دهيد؛ زيرا بعداً ميتوانيد با انرژي و توان بيشتري درس بخوانيد. اين دو تا سه روز را ميتوانيد به ديد و بازديد، ديدن برنامههاي تلويزيوني يا مسافرت و ... اختصاص دهيد. انتخاب با خود شماست؛ نکته مهم اين است که استراحت و تفريح را فراموش نکنيد.
در خرداد ماه نيز حتماً زماني را براي تفريح و استراحت در نظر بگيريد. ميتوانيد در اين دوره، که دوره مرور و جمع بندي است، در اواسط دوره جمع بندي، مثلاً بعد از خواندن دروس اختصاصي و اصلي، زماني را به تفريح و استراحت روزانه اختصاص دهيد. پيشنهاد ما اين است که مسافرت را به زمان ديگري موکول کنيد تا با خيال راحت و بعد از کنکور، حسابي از آن لذت ببريد. براي اين دوره استراحت کوتاه ميتوانيد به ديدن دوستان يا اقوامتان برويد، بازارگردي کنيد، به سينما برويد يا از نقاط ديدني اطراف شهرتان بازديد کنيد و خلاصه با اين تفريحاتي که زمان و انرژي کمي از شما ميگيرند، خود را براي يک کنکور خوب و عالي آماده کنيد.
7- خودتان مشخص کنيد
به اين نکته توجه داشته باشيد که علايق هر فردي با افراد و داوطلبان ديگر متفاوت است؛ پس براي زمان تفريح خودتان، حتماً خودتان برنامه ريزي کنيد؛ زيرا اين شما هستيد که نياز به استراحت و تجديد قوا داريد و نه ديگران. شايد تفريح شما براي بسياري از داوطلبان جذاب نباشد، اما مهم اين است که براي شما لذت بخش و دوست داشتني باشد.
8- ورزش را فراموش نکنيد
ورزش، يکي از بهترين تفريحاتي است که به عنوان يک کنکوري ميتوانيد آن را انجام دهيد؛ زيرا، علاوه بر اينکه زمان زيادي از وقت شما را نميگيرد، ميتواند بر بهبود يادگيري شما تاثير گذاشته و روند يادگيري را کوتاهتر و مدت ماندگاري مطالب را طولانيتر کند؛ علاوه بر آن، ورزش کردن باعث سلامت جسمي و تقويت روحيه شما در طول دوره آمادگي براي کنکور گردد. براي ورزش کردن لازم نيست که حتماً به ورزشهاي حرفه اي و سنگين روي بياوريد؛ بلکه يک پياده روي سبک و کوتاه هم ميتواند باعث نشاط و شادابي شما گردد؛ پس تا جايي که ميتوانيد و علاقه مند هستيد حتماً به عنوان يک تفريح در طول زمان آمادگي براي کنکور ورزش کنيد.
منبع:پیک سنجش 94.6.9