يکي از کارهايي که شما داوطلبان عزيز در روزهاي منتهي به آزمون سراسري مي بايست انجام دهيد، تمرينات تست زني است. اين تست زني بايد به صورت تست زني سرعتي و دقيقاً در شرايطي شبيه کنکور انجام گيرد تا به نتيجهاي که ما از آن انتظار داريم، منتهي شود. تست زني سرعتي شرايط و مقدماتي دارد که حتماً بايد به آنها دقت کنيد. براي اينکه بتوانيد نتايج مطلوبي در آزمونهاي تستي و مخصوصاً کنکور کسب کنيد، بايد سه اصل اساسي را مدنظر قرار دهيد. اين اصول بترتيب عبارتند از: دانش، سرعت و دقت.
همه داوطلبان براي آزمون سراسري از مدتي قبل مطالعه را شروع کرده و بسته به تلاش و جدّيتي که به خرج دادهاند، الان در سطحي از دانش و اطلاعات لازم براي شرکت در کنکور هستند. قبل از ادامه بحث، توصيه ما به همه شما عزيزان داوطلب اين است که بدون نگراني از ميزان مطالعه يا آمادگي خود براي کنکور و بدون استرس، در روزهاي آتي فقط و فقط به ادامه مطالعه و آمادگي خود براي کنکور فکر کنيد و حواشي را دور بريزيد؛ زيرا پرداختن به حواشي و استرس ناشي از آن، تاثير مخربي بر شما ميگذارد و باعث ميشود تا شما نتوانيد بموقع از اطلاعات و مطالبي که خواندهايد، استفاده کنيد؛ پس شاد و پر اميد و قبراق و با توکل به خدا، آخرين قدمها را هم برداريد. اين را هم بدانيد که مرحله تمرين تست زني سرعتي، يکي از مراحل مهم آمادگي براي کنکور است و اگر شما بتوانيد در اين مرحله خوب عمل کنيد، تاثير زيادي بر نتيجه کنکور خود خواهيد گذاشت.
به خاطر داشته باشيد که چهار عامل مؤثر براي افزايش سرعتعمل در تستزني، مطالعه مفهومي و معنيدار کردن مفاهيم، شادابي و سرحال بودن، تمرين و رکوردگيري در تستزني و تمرکز و آرامش است. همانطور که اشاره کرديم، تا الان، بخشي از زمان براي مطالعه به منظور آمادگي در کنکور سپري شده است؛ اما شما ميتوانيد با تمرينات تست زني صحيح و ساير کارهايي که بايد در اين مدت انجام دهيد، تا حدود زيادي پيشرفت کنيد.
به عنوان مقدمه کار به منظور آماده شدن براي تست زني سرعتي، حتماً مروري سريع از خلاصهها يا آنچه که قبلاً زير آن خط کشيدهايد، داشته باشيد. ما خيلي وقتها مطالعه نميکنيم که چيز جديدي را ياد بگيريم، بلکه بسياري اوقات مطالعه ميکنيم تا چيزهايي را که فراموش کردهايم به خاطر بياوريم. مرور سريع به شما اجازه ميدهد تا در مرحله تست زني سرعتي بتوانيد سريعتر به جواب برسيد و تعداد گزينههاي صحيح شما بيشتر باشد.
در زمان برگزاري آزمون سراسري، از هر سؤال به سؤال ديگري رفتن و از يک مطلب به مطلب ديگر فکر کردن، به سرعت عمل و تسلّط زيادي نياز دارد. هدف از حل تست در اين مرحله، تستزني سرعتي و در هفتههاي منتهي به کنکور، افزايش سرعت عمل، تسلط بر کنترل وقت و ايجاد نگاه جامع به دروس است. براي انجام اين کار، بسته به برنامه خود، از دو هفته پاياني مانده به آزمون سراسري، بيشتر يا کمتر از اين مدت، قبل از ظهر در شرايط کاملاً شبيه سازي شده، لباس بپوشيد، پشت ميز بنشينيد، زمان بگيريد و هر بار، بترتيب از آزمونهاي جديد به قديم، از خودتان آزمون بگيريد. پس از تمام شدن مهلت، سؤالهاي حل نشده را بدون در نظر گرفتن وقت، حل کنيد و سپس بعد از ظهر همان روز، آزمون را بررسي کنيد، اشکالات را در بياوريد و براي هر درس، قسمت هايي را که بايد مجدداً مرور و جمع بندي شوند، علامت بزنيد و بر اساس آن، برنامه مطالعه دو روز آيندهتان را مشخص نماييد. براي پاسخ به اولين دسته، زماني براي خود در نظر نگيريد. بعد از زدن تست، اشکالات خود را بر طرف کنيد. همه پاسخ ها، حتي پاسخ تستهايي را که جواب صحيح دادهايد، با دقت مطالعه و بررسي کنيد. شايد پاسخنامه، راه کوتاهتر و مناسبتري ارايه کرده باشد؛ در اين صورت، آن راه حل را جايگزين راه حل خود کنيد. اين نکات به سرعت عمل ما خواهند افزود. با يادگيري تدريجي راه حلهاي کوتاه، بتدريج، الگوريتم تبديل معلومات تشريحي به راه حلهاي کوتاهتر، درذهن ما شکل مي گيرد.
نگران بقيه قسمت ها هم نباشيد؛ اگر مهم باشند در آزمونهاي بعدي از آنها هم تست ميآيد و به اين ترتيب ميتوانيد که مطالعهشان کنيد. در واقع اگر به دليل کمبود وقت نتوانستيد همه تستهاي يک درس را به طور کامل حل کنيد، جاي نگراني نيست؛ چون ميتوان در آينده به مناسبتهاي گوناگون بخشي ديگر از تستهاي باقيمانده را حل و کار قبلي را کاملتر کنيد؛ به همين شکل، هم زمان درس مورد نظر دوره ميشود و يادگيري ما هم به صورت پلکاني افزايش مي يابد.
در واقع اگر براي تعيين نياز خود در دروس اختصاصي، اينگونه عمل نماييد که در هر درس، بخشي از آن درس را بخوانيد که بيشترين تعداد سؤالاتغلط يا «نزده» در آزمون مذکور از آن بخش يا فصل کتاب باشد، حال اگر شما در بازه سه روزهبعدي، تست مجموعه اي ديگري را از خود آزمون بگيريد، اين بار، نياز به مطالعه بخشهايديگري از دروس را خواهيد داشت، و بعد از اينکه چند بار به اين نحو عمل کرديد، خواهيدديد که مهمترين بخشهاي کتابها را که بيشترين ضعف را در آنها داشته ايد، مورد مطالعه قرارداده ايد. اگر هنوز متقاعد نشدهايد که اين روش، بسيار مفيد است، دست کم دو دوره، اين کار را انجام دهيد تا در آزمون سوم (روز هفتم) متوجه شويد که چه تحولي دريادگيري شما ايجاد شده است. داوطلبان عزيز! توجه داشته باشيد که نمي توان تعداد آزمون ها را براي همه داوطلبان يکسان دانست، بلکه بسته به ميزان آمادگي داوطلبان و مباحثي که بعد از آزمون بايد مرور و رفع اشکال شود، اين تعداد متفاوت است. ممکن است که داوطلبي در طي سه هفته بيست آزمون و داوطلب ديگر در همين مدت، هفت آزمون را بررسي کند.
اگر نمره اولين دسته از تست هاي دروسي که قبلاً مطالعه کردهايم کمتر از چهل درصد باشد، تست زدن را متوقف ميکنيم. در اين روش، ادامه حل تست بي فايده است و پيشرفتي در کار نخواهد بود و بايد دوباره برگرديم و مطالب خلاصه شده را به صورت دقيقتر و کاملتر از قبل بخوانيم. کساني که خوب درس نميخوانند و به سراغ تستها مي روند، عملاً وقت بيشتري را از دست ميدهند.
در هنگام تست زني سرعتي پيش از کنکور سعي کنيد که برخي از مهارتهاي مربوط به تست زني را هم حتماً فراگرفته يا تمرين کنيد. اين مهارتها به شما کمک خواهد کرد تا در جلسه امتحان با آرامش و سرعت بيشتري تست زني کنيد. از جمله اين مهارت ها مي توان به موارد زير اشاره کرد:
1- اولويتبندي دروس اختصاصي
بيشتر مشاوران و افرادي که کنکور موفقي را پشت سر گذرانده اند، معتقدند که سؤالات دفترچه را بايد بترتيب پاسخ داد. شما نيز سعي کنيد که اين موضوع را در تمرين هاي تست زني انجام دهيد تا بعداً به صورت راحتتر بتوانيد به تست زني در کنکور مبادرت نماييد. بعد از اينکه تمام سؤالات ساده همه درسها را جواب داديد و مطمين شديد که ديگر سؤال سادهاي براي جواب دادن وجود ندارد، مدت مشخصي را بسته به زمان باقيمانده (مثلاً نيم ساعت) براي درسهاي داراي ضريب بالاتر (مثلاً درس هاي ضريب چهار) کنار بگذاريد و سعي کنيد که سؤالات بيشتري از آن درسها را تا حد امکان جواب دهيد.
2- توجه به درسهاي با انحراف معيار منفي بالا
درسهايي که خيلي ها از آنها بيزارند و اصلاً در کنکور به آنها اعتنايي نميکنند، ميتوانند براي شما الهه شانس باشند؛ مثلاً در گروه آزمايشي علوم انساني، داوطلبان از تستهاي رياضي بيزارند. در گروه آزمايشي علوم تجربي، درسهاي رياضي و فيزيک کمتر طرفدار دارد. در گروه آزمايشي علوم رياضي و فني نيز، درس شيمي کمتر طرفدار دارد. هنگام تمرين تست زني سرعتي سعي کنيد به اين درس ها توجه کنيد و به هر چند تست که ميتوانيد از اين دروس جواب دهيد، پاسخ دهيد. اين موضوع باعث خواهد شد تا وضعيت شما در ميان ساير داوطلبان بهتر شود. البته اگر اين درسها را اصلا مطالعه نکردهايد، نگران نباشيد و تمرکز خود را روي درسهاي ديگر قرار داده و وقت خود را به آن دروس اختصاص دهيد.
3- لازم نيست که همه مطالب يک تست را بدانيد
براي پاسخ دادن به بعضي از تست ها، نياز به دانستن همه مطالب مورد نظر طراح نيست و فقط با دانستن بخشي از تست ميتوانيد گزينه هاي نادرست را از درست جدا کنيد و خود را به جواب صحيح برسانيد؛ پس، از همين الان سعي کنيد تا اين مهارت را در خود پرورش داده يا بالا ببريد؛ زيرا ميتوانيد با دانستن بخشي از تست و دقت در نکته خواسته شده، جواب را پيدا کنيد.
4- پرهيز از راه حل هاي طولاني
معمولاً در دروس فيزيک و شيمي و رياضي، که سؤالات کنکور به صورت مساله است، جوابها نياز به راه حلهاي طولاني ندارند و عمدتاً يک يا دو نکته خاص مورد نظر طراح هستند؛ بنابراين، هنگام حل اين تستها، اگر ديديد که به محاسبات طولاني و استفاده از فرمولهاي زياد نياز است، بلافاصله متوجه شويد که از نکته مورد نظر طراح دور افتاده يا در جايي اشتباه کردهايد. در بسياري از موارد نيز شکل کشيدن يا عدد گذاري در سؤالات رياضي در رسيدن به جواب صحيح کمک زيادي ميکند؛ پس اين نکات را نيز به خاطر بسپريد و طبق آن به تمرينات تستزني ادامه دهيد.
نکته ديگري که در اينجا ميتوان گفت، اين است کهبسياري از دوستان، وقتي به سؤال دشواري برخورد مي کنند، از اينکه ميتوانند آن را به طور کامل حل کنند، خوشحال ميشوند. آنها بعد از فرمولنويسي و جايگذاري اعداد، به اندازه کافي به محاسبات و عمليات اهميت نميدهند و وقتي به جواب نزديک ميشوند، خوشحال از رسيدن به جواب نهايي، بعضي از محاسبات ساده را دست کم ميگيرند و با يک لحظه غفلت، در پيدا کردن جواب نهايي اشتباه ميکنند. يادتان باشد که در تست، پيدا کردن راه حل کافي نيست؛ بلکه رسيدن به جواب آخر است که مهم است.
5- موکول نکردن جواب به بعد
وقتي روي يک تست انرژي گذاشتيد و براي يافتن جواب آن فکر کرديد و نهايتاً به دو گزينه ترديدي رسيديد، با خود نگوييد که بعداً اگر به سراغ آن بياييد شايد راه بهتري به ذهنتان برسد؛ بلافاصله جواب را همان موقع انتخاب کرده و به احساس اوليه خود در مورد جواب عمل کنيد. رد شدن از تست و بازگشت دوباره به آن، مستلزم صرف وقت اضافي و بررسي دوباره تست است؛ بدون اينکه اطلاعات اضافه تري به شما بدهد يا شک شما را برطرف سازد.
6- تکنيکي تست بزنيد
سعي کنيد که به تکنيک هاي شناسايي گزينه هاي متضاد و مشابه و نيز تکنيک هاي شناسايي گزينه هاي انحرافي مسلّط باشيد. در عين حال بايد سعي کنيد که به جاي صرف وقت براي علامت زني بي هدف گزينهها فقط بر مبناي احتمال و حدس، ابتدا به صورت يورشي و تهاجمي به شکار گزينه هاي ساده در کل سؤالات برويد و اين شکارهاي پر ارزش و در عين حال ساده و سهلالوصول را بيجهت از دست ندهيد. بعد از اينکه به سؤالات ساده جواب داديد، ديگر سؤالات را با علامتهاي ضربدر، به علاوه و منفي علامت گذاري کرده و در دور بعدي، روي برخي از سؤالات بيشتر فکر کرده و از بعضي از آنها بگذريد. اين کار باعث مي شود تا زمان شما به آساني از بين نرود.
بعضي اوقات از شما خواسته ميشود که درستي يک جواب را در چهار فرمول داده شده، بررسي کنيد. يکي از تکنيکهاي تستزني اين است که به جاي حل کامل محاسبه جواب، جوابهاي داده شده را در فرمول قرار دهيد و ببينيد که آيا تساوي داده شده برقرار ميشود يا خير.
7- امان از بي دقتي
يکي از مشکلات بسيار شايعي که داوطلبان در تست زني دچار آن ميشوند بي دقتي است. بيدقتي، يک مشکل مهارتي است و با کمي تمرين ميتوانيد آن را برطرف کنيد. بهتر است که موارد مربوط به دقتي خود را در دوره تستزني تمريني يادداشت کرده و با تمرين در رفع آن تا زمان برگزاري کنکور تلاش کنيد. از جمله شايعترين بي دقتيها ميتوان به تمرکز نداشتن، نخواندن تمام گزينه ها، اشتباه در محاسبات ساده مانند ضرب و تقسيم، انتخاب گزينه غلط به جاي جواب (مثلاً زماني که پاسخ سؤال عدد 3 باشد، به جاي انتخاب گزينه 2 که جواب 3دارد، گزينه 3 انتخاب ميشود)، تطبيق ندادن شماره پرسشنامه با دفترچه سؤالات و ... اشاره کرد.
8- هيچ وقت دير نيست
اگر فقط يک روز به آزمون سراسري باقي مانده است، هرگز نگوييد که مطالعه ديگر بي فايده است و شما شانسي براي قبولي در اين آزمون نداريد. در حقيقت، بايد زمان ارايه شده در کنکور بسيار کمتر از زمان لازم براي پاسخگويي به همه سؤالات باشد و سختي و مشکل بودن برخي از سؤالات، بسيار بيشتر از حدي باشد که بتوان همه آنها را در مدت تعيين شده جواب داد. در اين حالت، ديگر استفاده از واژه "بي فايده" براي مطالعه بيمعناست؛ زيرا حتي يک نيم نگاه به يک صفحه کتاب ميتواند در رساندن شما به جواب يک تست، تعيين کننده باشد.
9- اعتماد به نفستان را تقويت کنيد
ميزان اعتماد به نفس مي تواند بر در صد پاسخدهي به تستهاي کنکور نيز مؤثر باشد. افرادي که از اعتماد به نفس بالايي برخوردارند احتمال بيشتري دارد تا به تستهايي که در جواب آنها دچار شک هستند بيشتر پاسخ درست دهند؛ از طرف ديگر، افراد داراي اعتماد به نفس پايين، احتمال بيشتري دارد که در هنگام مرور پاسخ ها به درستي آنها شک کنند و اين پاسخها را عوض کنند؛ پس سعي کنيد که بدون استرس و اضطراب و با تکرار اين موضوع که تلاش خود را کرده و ميتوانيد از همه آنچه که قبلاً مطالعه کردهايد بهره ببريد، به مطالعه تستها و جواب دادن به آنها بپردازيد. اين مهارت را نيز بايد از همين الان تمرين کنيد تا اگر در جلسه آزمون مسالهاي باعث اتلاف وقت شما شد يا هر مشکل ديگري پيش آمد، شما بدون اينکه دچار استرس شويد به آزمون خود ادامه دهيد. براي اينکه اعتماد به نفستان را بالا ببريد، خودتان را تصور کنيد که در جلسه امتحان هستيد و همه سؤالات براي شما آسان است و يا اينکه با سؤالات سختي مواجه شدهايد و در حالي که ديگر داوطلبان نميتوانند به آنها پاسخ بگويند، شما براحتي به آن سؤالات جواب ميدهيد.