جنگنده قاهر ۳۱۳
قاهر-۳۱۳ پروژهای برای ساخت نوعی جت جنگندهٔ تکسرنشین و پنهانکار در ایران است که اولین پیشنمونه یا ماکت آن در ۱۴ بهمن ۱۳۹۱ توسط رئیس جمهور سابق ایران محمود احمدینژاد رونمایی شد. طبق اظهارات احمد وحیدی وزیر دفاع وقت ایران، این جنگنده دارای سطح مقطع راداری بسیار کم بوده و با تجهیزات پیشرفته ساخته شده و به سامانههای الکترواویونیک مجهز میباشد. به گفتهٔ وی این جنگنده قادر به حمل تسلیحات پیشرفتهٔ بومی بوده و از قدرت تهاجمی بالایی برخوردار است. وحیدی قابلیت نشست و پرواز با طول باند کوتاه(F22 چنین قبلیتی ندارد!!!) توانایی انجام عملیات پروازی در ارتفاع پست و تعمیر و نگهداری آسان و سریع را از دیگر ویژگیهای این جنگنده برشمرد. هرچند برخی از کارشناسان بینالمللی آن را شبیه به یک مدل آزمایشی دانستهاند. و برخی نشریات داخلی، مانند دانستنیها، فیلم پرواز را به نمونه کنترل از راه دور نسبت دادند.
«قاهر» به معنای چیرهشونده و ۳۱۳ برگرفته از ۳۱۳ یار برگزیدهٔ امام مهدی، امام دوازدهم شیعهاست.
مشخصات فنی
قاهر یک جنگندهٔ جت تکموتوره و تکسرنشینه با دو ورودی هوا در دو طرف کابین خلبان است. طول قاهر کمتر از ۱۶ متر و فاصلهٔ دو نوک بال آن کمتر از ۱۱ متر تخمین زده میشود.
امکان تحلیل دقیق مشخصات نمونهای از این هواپیما که به معرض نمایش گذاشته شده وجود ندارد اما برخی از ویژگیهای این طرح در مورد قابل پرواز بودن آن جای سؤال ایجاد میکنند. تصاویری از پرواز این هواپیما پخش شده که به گفته دیوید چنسیوتی بیشتر به پرواز کنترل از راه دور یک مدل هواپیما شباهت دارد تا پرواز یک جت جنگنده مدرن. دیو ماجومدار هم در پایان تحلیلی که از مشخصات این هواپیما ارائه داده با تردید بسیار حدس میزند که این هواپیما یک مدل آزمایشی باشد و به عنوان یک بستر آزمایشی ساخته شده است .
به نوشتهٔ دیوید چنسیوتی کارشناس هوانوردی و خلبان سابق نیروی هوایی ایتالیا قاهر-۳۱۳ از «آئرودینامیک غیر قابل قبول و زیبایی هالیوودی» برخوردار است و به طرز خندهآوری برای ایفای نقش یک جت جنگنده کوچک است. به گفتهٔ وی کابین خلبان بسیار سادهتر از کابین یک جنگنده پیشرفته است و به کابین هواپیماهای کوچک شخصی شباهت دارد. دماغهٔ هواپیما هم کوچکتر از آن است که بتوان راداری در آن قرار داد. ورودیهای هوا بیش از اندازه کوچک هستند و هیچ نوع اگزوز خروجی برای قسمت موتور وجود ندارد و اگر از پسسوز موتور استفاده شود کل جت ذوب خواهد شد. وی هم معتقد است که قاهر-۳۱۳ در مجموع شبیه یک مدل آزمایشی بزرگ است.
دیوید چنسیوتی و رابرت جانسون در گزارشی در بیزینس اینسایدر نوشتهاند که لبههای قاهر-۳۱۳ به لبهها و زاویههای منحصر به فرد اف-۲۲ شباهت دارد و شکل دمهای آن بیشتر شبیه به اف-۳۵ است. قاهر-۳۱۳ دو کانارد بزرگ دارد که به نظر ثابت میرسند. ایران به ساخت ماکتها و سیستمهایی که هیچگاه قرار نیست پرواز کنند معروف است اما اگر قاهر-۳۱۳ اینگونه نباشد و یک پیشنمونهٔ واقعی باشد برای تأمین یک نیاز منحصر به فرد ایرانی ساخته شده است.این دیگه خیلی بی انصافی است!!!!
مجید بکایی جانشین وزیر دفاع ایران هم در مورد این تحلیل گفتهاست: «وقتی جنگنده رونمایی شد دشمن ابتدا میگفت که ماکت و مقوا است و بعد تجزیه و تحلیل کردند و گفتند جمهوری اسلامی آن را برای مقابله با بالگردها طراحی کرده است. زیرا نقاط قوت ما قایقهای تندروست و دشمن برای مقابله با آن از بالگرد استفاده میکند و آنها تحلیل کردند که این جنگنده با تکنولوژی گراند افکت قادر است در یکی دو متری سطح آب پرواز کند و بالگردهایشان را بزند...»
دیوید ماجومبار در Flight Global نوشته که قاهر-۳۱۳ شباهت مبهمی با هواپیمای آزمایشی بوئینگ برد آو پری (Boeing Bird of Prey) دارد که برای تستهای پنهانکاری ساخته شده بود. اما برخلاف برد آو پری از طراحی منشوری استفاده میکند که یادآور اولین پروژههای هواپیماهای پنهانکار آمریکا مثل پیشنمونهٔ لاکهید هو بلو (Lockheed Have Blue) در دههٔ ۱۹۷۰ است که بعداً به تولید اف-۱۱۷ نایتهاوک منجر شد. همچنین نوشت «با توجه به اندازهٔ بسیار کوچک هواگرد و تکموتوره بودن آن، قاهر-۳۱۳ احتمالاً از مدل مهندسی معکوس شدهٔ موتور توربوجت جنرال الکتریک جی-۸۵ – موتور جنگنده اف-۵ – استفاده میکند.»
تال اینبار کارشناس هوانوردی اسرائیلی در گفتگو با معاریو قاهر-۳۱۳ را بیشتر شبیه به یک ماکت فایبرگلاس یا مقوایی توصیف کرده تا یک جنگنده بمبافکن رادارگریز چندمنظوره که رسانههای ایران آن را معرفی کردهاند. وی گفته: «این یک هواپیما نیست چون یک هواپیمای واقعی این گونه نیست». اما یک مهندس هوافضای دیگر که به طور ناشناس با تایمز اسرائیل گفتگو کرده گفته هر چند مشخص است که این هواپیما یک نمونهٔ قابل استفاده نیست اما طرح پیشرفتهٔ پنهانکاری به همراه مانورپذیری فوقالعاده در آن به کار رفته و هرچند از توانایی بمباران برخوردار نیست اما پتانسیل این را دارد که به یک هواپیمای رهگیر تبدیل شود. به گفتهٔ وی ایران به یک رهگیر دفاعی با قدرت غافلگیری نیاز دارد و اندازه قاهر-۳۱۳ در حدی هست که بتواند موشکهای هوابههوای واقعی را حمل کند.
شبکهٔ خبری بی بی سی در گزارشی نوشته که به نظر میرسد این هواپیما یک کپی بیارزش از اف ۲۲ رپتور و تواناییهای آن باشد. روزنامهٔ اسرائیلی هاآرتص نیز طی گزارشی نوشت که فیلم نشان داده شده از پرواز هواپیما، مبهم و به نظر فقط یک پهپاد بود.
خبرگزاری مهر در پاسخ به تردیدهایی که در مورد ویژگیهای غیرعادی این هواپیما مطرح شده و دلایلی که در مورد ناتوانی آن برای پرواز آورده شده، در گزارشی ده ویژگی برتر «قاهر» را بر شمرده است. از جمله ویژگیهای این هواپیما در این گزارش ذکر شدهاست میتوان به این موارد اشاره کرد؛
از دو ورودی و مکنده هوا برای رساندن اکسیژن به موتور استفاده شده است؛ با توجه به زاویه غیر مستقیم ورودی هوا نسبت به موتور، بازتاب راداری آن کاهش یافته، و آن را زاویهدار ساختهاند تا بتواند انرژی موجی رادار را جذب کند، همانند آن چیزی که در F35 دیده میشود.
گازهای داغ خروجی موتور قبل از خروج با هوای خنک مخلوط میشوند، تا تأثیر گرمایی بر سطح هواپیما کاهش یابد.
از مواد جاذب-راداری در بدنه استفاده شده است، تا انرژی موجی را جذب و بازتاب راداری آن کاهش یابد.
با توجه به طول و ارتفاع کم ۱۶ و ۴ متری که برآورد شده است، هواپیما دارای دو محفظه با ظرفیت دو بمب ۲۰۰۰ پوندی، یا تعداد بیشتری موشک هوابهسطح، یا حداقل ۶ موشک هوابههوا در رستهٔ آر-۱۷ یا پیال-۱۲ میباشد.
دیوید چنسیوتی نیز در گزارشی به نقل این ده ویژگی پرداخته و پاسخ داده که هیچکدام از این ویژگیها تغییری در مسائلی که او در مورد این هواپیمای عجیب و غریب اشاره کرده است ایجاد نمیکنند.
احمد وحيدی، وزير دفاع پيشين ايران، مدتی بعداز رونمایی به صدا و سيما آمد و اذعان کرد که قاهر ۳۱۳ تست پروازی خود را انجام نداده است؛ به عبارت ساده يعنی هنوز پرواز نکرده است.
![]()
![]()
زحمت تست پروازیش با خود شما