فصل چهارم سال دوم دبیرستان : تغذیه و گوارش نکاتی در مورد وال ها : 1 – بزرگترین جانوران روی کره زمین وال ها هستند [*]توجه : بزرگترین جانوران روی کره زمین وال ها هستند در حالی که بزرگترین جاندار روی کره زمین درخت سکویا میباشد که 100 متر طول و 7 متر قطر دارد . (به تفاوت جاندار و جانور دقت کنید)
2 – اندازه متوسطی دارند ، طولشان 16 متر و وزنشان 72 تن میباشد پس برای تامین انرژی این وزن نیاز به غذای فراوانی دارند .
3- غذای والها ، ماهی های کوچک و خرچنگ های ریز ساکن دریا هستند . [*]ترکیب : پس رابطه ی بین والها و ماهی های کوچک و خرچنگهای ریز رابطه ی صیادی است . همچنین پایان پاراگراف کتاب درسی میخونید که " غذای بزرگترین جانور روی کره زمین از جانوران ریز تامین میشود " که این جمله از همان نکته 3 قابل برداشت است .
4 – والها دندان ندارند . به جای دندان دو آرواره دارند : آرواره بالایی و پایینی . در دوطرف آرواره بالایی چند ردیف اندام های شانه مانندی وجود دارند که صید ها به آن گیر میکنند . [*]توجه : از دو آرواره والها فقط آرواره بالایی اندام های شانه مانند دارد و آرواره پایینی فاقد این اندام ها میباشد . نقش اندام های شانه مانند فیلتر کردن آب و به دام انداختن ذرات غذایی آب است .
5 – وال زمانی که دهان و گلوی خود را باز میکند آب به همراه جانوران شناور در آن وارد دهان وال میشوند و زمانی که دهان و گلوی خود را میبندد فقط آب از دهانش خارج میشود . اما موجودات همراه آب لای اندام های شانه مانند گیر کرده اند و وال این جانوران را میبلعد و وارد معده ی خود میکند . [*]ترکیب : گوارش مکانیکی (در ادامه توضیح میدم) وال در دهان و گوارش شیمیایی آن در معده صورت میگیرد و سپس غذا وارد روده میشود . مولکولهای کوچکی که طی واکنش شیمیایی در معده از تجزیه پلیمرها به وجود آمده اند در روده جذب خون میشوند و مابقی مواد غذایی گوارش نیافته از مخرج وال دفع میشود .
6 – غذای روزانه وال 2 تن میباشد . وال در روز 4 بار تغذیه میکند و در هر وعده معده آن گنجایش 5/0 تن غذا را دارد .
نکات ترکیبی پیرامون وال : وال جزء مهره داران میباشد پس هم دفاع اختصاصی و هم دفاع غیر اختصاصی دارد .
وال از شاخه پستانداران است که تنفس ششی دارد ( با شش نفس میکشد) ، دستگاه گردش خون بسته دارد ، قلب 4 حفره ای دارد (2 بطن و 2 دهلیز) و ماده دفعی نیتروژن دار آن اوره میباشد .
وال از پستانداران جفت دار است پس لقاح داخلی داشته و بچه زا میباشد . هم چنین وال دیافراگم دارد که قفسه سینه آن را از پایین محدود میکند .
از نظر چین خوردگی قشر مخ انسانها و سپس پریمات ها(لمور – میمون و آدمیان) و بعد والها بیشترین چین خوردگی را دارند . والها با ایجاد صدا باهم ارتباط برقرار میکنند . بیشتر قشر مخ والها احتمالا مربوط به پردازش این صداها میباشد .
والها هم اندام همولوگ دارند و هم اندام وستیجیال به طوریکه : اندام های جلویی والها به باله تبدیل شده اند که از نظر ساختاری شباهت زیادی به اندام های جلویی سایر مهره داران مانند دست انسانها ، بال پرندگان و خفاش ها و ... دارند . بنابراین باله های جلویی وال همولوگ اندام های جلویی مهره داران محسوب میشود . اندام های عقبی (پاها) والها به تدریج تحلیل رفته و از بین رفته اند پس بنابراین اندام های عقبیشان را میتوان اندام وستیجیال درنظر گرفت .
والها گوشتخوارند .
چهار مرحله اصلی تغذیه و گوارش در جانوران :
1 – بلع : فرو بردن غذا از دهان تا معده
2 – گوارش که بر دو نوع است : گوارش مکانیکی : خرد کردن ذرات غذا به تکه های کوچک
گوارش شیمیایی : تجزیه پلیمرها به مونومر ها
چون پلیمرها مولکولهای درشتی هستند بنابراین از غشای سلول نمیتوانند عبور کنند ازطرفی سلولها برای تشکیل پلیمر نیازمند مونومر میباشند پس پلیمرها به مونومرشان تجزیه میشوند .
3 – جذب : ورود مولکولهای کوچک به سلولهای پوشاننده سطح روده و سپس ورودشان به خون
4 – دفع : یعنی خروج مواد گوارش نیافته و ترشحات لوله گوارش از بدن
جمله ی کاملا ترکیبی کتاب درسی :
جمله کتاب : " کرم کدو نواری شکل است و به صورت انگل در روده ی انسان زندگی میکند ، دهان و لوله گوارشی ندارد و از پوست بدن خود مواد گوارش یافته را که درون روده وجود دارد جذب میکند . "
ترکیب اول : کرم کدو جزء کرم های پهن میباشد و شکلش نواری شکل میباشد .
ترکیب دوم : کرم کدو یک انگل ساده هست که با روده ی انسان رابطه ی انگلی دارد . به طوریکه کرم کدو صیاد و روده انسان (خود انسان) صید است . کرم کدو انگل داخلی تخصص یافته است .
ترکیب سوم : در روده انسان علاوه بر اینکه ممکن است کرم کدو به صورت انگلی زندگی کند ، اشیریشیا کلای و برخی باکتریهای دیگر نیز به صورت همزیست زندگی میکنند . که این باکتریها برخی از مواد مانند سلولز را تجزیه کرده و از گلوکز حاصل استفاده میکنند و مقدار کمی ویتامین b و k تولید میکنند .
ترکیب چهارم : ترکیب مهمی است دقت کنید : چون کرم کدو دهان ندارد پس ، از مرحله اصلی تغذیه و گوارش مراحل بلع و گوارش را ندارد و چون لوله گوارشی ندارد پس مرحله دفع را نیز نخواهد داشت بنابراین کرم کدو از 4 مرحله تغذیه و گوارش تنها مرحله جذب را داراست .
ترکیب پنجم : کرم کدو از طریق پوست بدن خود تنفس میکند بنابراین پوست کرم کدو دو نقش مهم را داراست : 1) تنفس – 2) جذب مواد غذایی از روده انسان
ترکیب مهم دیگر : آنزیم های گوارشی روده و معده بر کرم کدو بی تاثیرند . در واقع سلوهای بدن کرم کدو در برابر این آنزیم ها از خود مقاومت نشان میدهند بنابراین نوعی تکامل همراه در اینجا دیده میشود .
امیدوارم همه دوستان توی این طرح شرکت کننو نکات ترکیبیشونو برای استفاده دوستان دیگه اینجا بزارن . موفق باشیییممم همگی ایشاا...