چگونه بهتر و راحت تر درس بخونیم؟

[P e y m @ n . N]

چگونه بهتر و راحت تر درس بخوانیم

2.9

ابتدا مواردی كه باعث درس نخواندن می شود را به اختصار مرور می كنیم و بعد به مبحث اصلی خود(چگونه بهتر و راحت تر درس بخوانیم) باز می گردیم:

1ـ حواس پرتی و به دنبال آن پائین آمدن دقت.(بخش اول مطلب،چگونه بهتر مطالعه كنیم 1)

2ـ كار امروز را به فردا واگذار كردن(اهمال كاری و پشت گوش انداختن)

3ـ انتخاب محیطی نا مناسب با خلق و خوی یاد گیری مان وانتخاب غلط زمان درس خواندن.

4ـ عدم علاقه به درس خواندن و بدنبال آن استفاده از جملات منفی در این زمینه كه باعث شكل گیری تفكر درس گریزی در ذهن ما میشود (هر چه بخوری مزه همان را متوجه می شوی)

5ـ تغذیه نامناسب برای روح و جسم قبل از مطالعه

6ـ بروز تنش های خلقی و روحی

7ـ برنامه ریزی نامناسب و نحوه غلط درس خواندن و اصرار بر اشتباه به علت های مختلف

ـ همیشه علاقه در اثر شناخت خوب به وجود می آید، وقتی ما بر موضوعی اشراف كامل و شناخت داشته باشیم به آن علاقه مند می شویم(وقتی قانون یك بازی ورزشی را بلد هستیم به آن علاقه مند می شویم و پیگیر آن هستیم،یا اگر سریالی را از ابتدای آن تماشا نكرده باشیم وقتی در اواسط پخشش بیننده آن می شویم علاقه ای به دنبال كردن ادامه اش نداریم)

پس شناخت اولیه یكی از اركان بوجود آمدن علاقه است،حال برای علاقمند شدن به یك مطلب یا مبحث بهتر آن است كه ابتدا بدانیم موضوع آن حول چه محوری می چرخد؟ بر چه نكاتی تكیه دارد؟ سبك وسیاق آن چیست؟؟ ما چگونه می خواهیم با آن ارتباط بر قرار كنیم و آن را بیا موزیم!!!به نوعی این كارها قانون و روش مطالعه است.

ـ باید سعی كنیم مطالب را به زبان خودمان ساده و بی آلایش ویرایش كنیم(تا بهتر آنرا درك كنیم)

هیجان +علاقه +تمركز و مطالعه = ورود مطالب به حافظه و باقی ماندن آنها

مطالب هیجانی بهتر و با دوام تر در ذهن رمز گردانی و به حافظه منتقل می شود.

شوخی كردن با مسائل و به صورت خنده دار با آنها برخورد كردن پایداری آنرا در ذهن بیشتر می گرداند

اگر از شما در مورد یك فیلم یا داستان كمدی (مضحك)كه برای چندین سال قبل هم باشد سوال شود شما آنرا به راحتی به خاطر می آورید حتی با جزئیاتش!!!!ولی یك كتاب ،نوشته یا فرمول علمی را سخت به یاد می آورید این به خاطر عدم بار هیجانی و جذابیت در آن است و به همین دلیل خوب در مغز جا ریزی نمی شود

سعی كنید برای مسائل و درسهای خود مثال و نمونه های مهیج و خنده دار پیدا كنید و آن را به مطلب اصلی متصل كنید كه باعث یادآوری و به خاطر سپاری آسان آن می شود این موضوع علاقه شما را به درس زیاد و به دنبال آن به خاطر سپاری شما را تقویت می گرداند.

ببینید خوب می دانم در هر مسیر دشواری و سختی موجود است، اما اینها نباید باعث دلسردی ،افسردگی و نا امیدی شود چون خیلی زود تمركز و دقت خود را از دست می دهیم ما باید دست از تلاش بر نداریم حتی اگر شكست هم خوردیم مهم نیست چون ما تمام تلاش خود را كرده ایم.

تمرینات تمركز در قسمت اول (تمركز بیشتر ،یاد گیری بهتر )را به خاطر می آورید آن تمرینات نیز اگر با تلاش ،پیگیری و علاقه نباشد شما را خسته می كند و برایتان مشكل درست می كند ولی اگر كم كم،با برنامه و ساده جلو برویم برایتان شیرین می شود و كم كم با بار هیجانی و تاثیرش برایتان ایجاد علاقه و در آخر نیز لذت بخش می شود چون تمام دشواری ها به نوعی هموار گردیده است.

هیچ وقت از ابتدای درس خواندن به حجم كتاب توجه نكنید و كتاب را ورق نزنید تا حجم آنرا ارزیابی كنید بیشتر سعی كنید به همان قسمتی كه برای خواندن بر اساس زمانبندی در نظر گرفته اید توجه كنید و حجم كتاب را همانقدر ببینید،بیشتر به لذت پایان یافتن درس طبق برنامه و یاد گیری آن فكر كنید،همیشه سعی كنید هر روز به برنامه همان روز توجه كنید و به كلیت موضوع توجه نكنید، شما باید فقط برنامه همان روز را اجرا كنید و سعی كنید تا موفق شوید (پس لازم نیست كتاب را ورق بزنید و حرص بخورید كه آیا موفق می شوم این كتاب را طبق این برنامه تمام كنم!!)شما توانسته اید بر اساس برنامه امروز موفق باشید. پس می توانید فردا هم موفق شوید همین!!!

هدف خود را تعین كنید یعنی بدانید هدفتان چیست(برای چه چیزی درس می خوانم و چقدر باید بخوانم تا به چه چیزی برسم) این كار تمركز ما را بالا می برد و میزان حواس پرتی را كاهش میدهد.

این را بدانید كه هدف نباید دست نیافتنی و دور باشد، هدف باید واضح و دقیق باشد باید دسترسی به آن منطقی باشد.

همچنین هدف خود را تمام كردن كتاب یا درس قرار ندهید بلكه هدف خود را دریافتن سوالات ذهن خود و فهمیدن مطالب قرار دهید. بیشتر به سوالات ذهنی خود پاسخ دهید. از كتاب برای خود سوالاتی استخراج و هدف را یافتن پاسخ آن قرار دهید.

مثلا: چرا و چگونه سلسله قاجاریه روی كار آمد و از صفحه قدرت محو گردید؟

فهم و درك معنی واقعی سوالات و درس میزان حواس پرتی را كاهش می دهد و باعث رفع آن می شود. (راستی میدانید حداقل 50%جواب درسوالات نهفته است!!!امتحان كنید!!سوال را خوب بخوانید و حلاجی كنید!!!)

روشهای خوب مطالعه كردن :

ـ تند خوانی : یكی از راههای بزرگ تمركزو كاهش حواس پرتی است البته نه طوطی وار خواندن بلكه تند خواندن یعنی سرعت خواندن را بالا بردن در این حالت ما مجبوریم برای سرعتی كه به كار گرفته ایم بیشتر حواس خود را جمع كنیم.

ـ مطالعه اولیه : یعنی قبل از شروع به درس خواندن یا حضور در سر كلاس در مورد آن مطلب اطلاعات جانبی كسب كنیم و به نوعی حس كنجكاوی خود را تحریك كنیم. ذهن كنجكاو تشنه حل مسائل می شود و دقت را بالا می برد و به دنبال آن میزان فهم بالا می رود.

ـ سوال كردن : ذهن خود را قبل از مطالعه و درس خواندن همانطور كه قبلآ هم گفتم با سوالات آماده و هدف دار كنید.همچنین در موقع درس خواندن یا شنیدن سعی كنید ذهن خود را پویا كنید وسوال طرح كنید و پاسخش را حتمآ بیابید و یابگیرید(اما از اصل مطلب دور نشوید)

ـ نوشتن : چقدر جالب است همیشه در حال درس خواندن یا سر كلاس ورق و كاغذ همراه داشته باشیم. این دو ابزار در یادگیری نقش بسیار مهمی را ایفا می كنند و نكته برداریهمیشه باعث پویایی ذهن می شود.

یادداشت برداری یا نوشتن باعث و بوجود آمدن موارد زیر می شود:

· ایجاد فضای خالی در ذهن(خالی كردن فضا هایی از ذهن با نوشتن و آماده شدن جهت پر نمودن فضا های بوجود آمده)

· تحریك حافظه(تحریك و كنجكاو نمودن ذهن به واسطه یاداشت برداری و بوجود آمدن انواع سوالات جهت پیدا كردن پاسخهای آن)

· از بین رفتن وسواس ذهنی(وقتی مطلب جدیدی را فرا می گیریم ذهن خودكار وسواس پیدا می كند مطالب قبلی را فراموش نكند و همچنین چون خودمان نكته ها رامی نویسیم دیگر ایراد و وسواس به آن وارد نمی كنیم،چون به نوعی به زبان خودمان می نویسیم)

· تاكید بر درك و فهم مطلب(ما وقتی چیزی را می بینیم و می شنویم با نوشتن آن یك مرور دوباره روی انجام می دهیم و همچنین با تاكید بر روی نكته های سخت باعث می شویم ذهنمان تسهیل آن مطلب باشد.)

· تداعی نوشته ها(وقت خواندن نوشته ها برای ما دوباره تداعی می شود)

كه این آخری در پی خواندن، سوال كردن و نوشتن حادث می شود.

خوب مرور كردن – تند خواندن – سوال كردن – نوشتن موارد مهم در نهایت تداعی آنچه نكته برداری شده است را در بر دارد!!!

حال در این بین حواس پرتی همیشه با ما همراه است ما می توانیم آنرا كاهش دهیم اما نمی توانیم آنرا از بین ببریم خیلی از موارد آنرا كاهش می دهد كه به پاره ای از آن می پردازیم.

مكانهای درس خواندن ( كه بسته به خلق و خوی و نوع یادگیری افراد متفاوت است) :

* سكوت

* مطالعه در پارك و فضای سبز

*مطالعه به همراه موسیقی

* مطالعه در حال حركت و قدم زدن، نشستن و دراز كشیدن

*مطالعه با صدای بلند

*مطالعه به صورت كنفرانس صوری

(ما باید خوب بفهمیم كه بهترین راه برای یادگیری مان چگونه است و چگونه می توانیم راحت تر مطالعه كنیم باید آنرا بیابیم).

نقش زمان:

زمان نقش قابل انكاری در یادگیری دارد قبل از بحث زمان به یك نكته اشاره می كنم و آن مغز انسان است كه فرمانده غیرقابل انكار بدن است پس باید این فرمانده را خوب بشناسیم و درك كنیم تا بتوانیم دقیق از آن بهره برداری كنیم وبه خا طر بسپاریم. ما باید بفهمیم چه تغذیه ای مناسب و چه لحظه هایی این فرمانده میزان پذیرنده گیش بیشتراست

تغذیه های مهم برای مغز آب، اكسیژن، قند است اگر این 3 به میزان لازم و در وقت خوب مصرف شود بهترین میزان آمادگی را برای ذهن فراهم می كند ساعاتی كه مغز فعالیتهای روزمره اش را انجام داده و فقط مشغول فعالیتهای عادی روزمره خود است و دغدغه ای دیگر مثل خواب، هضم غذا، گرسنگی یا تشنگی را ندارد این زمانمغز انسانبیشترین میزان پذیرندگی را برای فرا گیری دارد( بهترین ساعات برای مطالعه و درس خواندن دست كم یك ساعت بعد از غذا خوردن است)

بهترین ساعات برای مطالعه 8 الی 11 صبح15:30 الی18:30 بعدازظهر و20:30 الی22:30 شب است.

ما باید سعی كنیم خود را به مطالعه كردن در زمانهای خاص و مناسب شرطی كنیم. ببینید اگر بدن به ساعات مشخصی برای مطالعه عادت كند خودكار در آن ساعات عطش ورزی به یادگیری را نشان می دهد.

ببینید تمركز فقط ریلكس شدن و بالا بردن دقت نیست. ما باید یادمان باشد برای انجام هر كاری قبل از آن باید گارد آنرا بگیریم تا آمادگی آنرا پیدا كنیم ( ما اگر می خواهیم فوتبال بازی كنیم باید از قبل در جلسه توجیهی تیم و تمرینات گروهی شركت كنیم تا برای بازی آماده شویم)

هیجانهای عصبی، ترس، خشم، اضطراب، كینه و ناراحتی به میزان قابل توجهی دقت و تمركز را پائین می آورد، وقتی هیجانی می شوید سعی كنید نیم ساعت بعد از آن به مطالعه بپردازید چون بدن تحت تاثیر آن هیجان است و نمی تواند بر روی مسئله خاص زوم كند ( بعد از ورزش سنگین اصلا درس نخوانید اول استراحت و ریلكس شدن لازم است)

همچنین خستگی و بی خوابی نیز تمركز را به شدت كاهش می دهد.

از خود انتظار بی جا و بزرگ نداشته باشید چون نمی توانید انجام دهید و سرخورده می شوید.

اگر كاری داریم كه برایمان اولویت دارد و باعث حواس پرتی ما میشود ابتدا بهتر است آن را انجام دهیم تا فكرمان از بند آن رها شود و حواس مان جمع شود بعد از آن وقتی حواسمان جمع شد مطالعه را انجام دهیم در غیر اینصورت میزان دقت ما پایین است و مطالعه غیر ممكن.

وقتی اضطراب داشته باشیم نمی توانیم درست درس بخوانیم و در این صورت درس هایمان انباشته می شود برای شب امتحان، ضرب الاجل و فشار وارده باعث عصبی شدن ما می شود.

ما باید برای خودمان تصویر ذهنی مثبتی ایجاد كنیم و با گفتن جملات مثبت تصویر ذهنی مثبت را خلق كنیم و تاكید بر آن باعث به عینیت پیوستن تصاویر مثبت ذهن شویم( باید منفی حرف نزنیم)

ـ تكنیكهای بودن در سر كلاس:

* همراه شدن با معلم و حركت كردن با او، باید خوب بشنویم، اجازه ندهیم حواسمان پرت شود، اگر متوجه درس نشدیم شجاعانه از معلم بخواهیم گفته هایش را تكرار كند و از این كار خجالت نكشیم و از گفتن نهراسیم، شهامت خود را با این كارها بالا ببریم.

* شنونده ای فعال باشیم: حتما خوب بشنویم و دقیق یادداشت برداری كنیم؛

بهترین شیوه یادداشت برداری :

الف : نكات مهم را یادداشت كنیم ( سرفصل ها )

ب : سوالاتی كه در ذهن داریم یادداشت كنیم.

ج : مواردی كه باعث حواس پرتی ما می شود را یادداشت كنیم تا سعی كنیم آنها را برطرف كنیم.

د : سعی كنیم هر چقدر كه ممكن است در كلاس جلوتر بنشینیم تا بیشتر احساس در كلاس بودن را بكنیم.

ـ تعین هدف:

* چرا به كلاس می رویم؟!!!

* هدفمان از مدرسه رفتن چیست؟!!!

* آیا بخاطر ترس از غیبت خوردن و به دنبال آن مطلع شدن والدین مان است؟

* آیا برای خندیدن و جمع شدن دوستان دور همدیگر است؟

* آیا جهت چرت زدن و استراحت كردن به مدرسه میرویم؟

* شاید هم برای یادگیری و فهم مطالب بیشتر؟

ـ تمرینی برای پرورش حواس:

حس شنوایی:

خوب شنیدن در یادگیری بسیار مهم است و یكی از اركان تاثیرگذار در فهم آموختنی هاست،برای خوب شنیدن بهتر است بهتر است آستانه تحریكمان را تا آنجا كه ممكن است پائین بیاوریم و عادت كنیم كوچكترین صداها را نیز بشنویم،این تمرین را با صدای تلوزیون می توان تمرین كرد سعی كنید هر چند ساعت یكبار صدای تلویزیون را كم و كمتر كنیم وسعی كنیم به آن عادت كنیم و این كار را تا آنجایی تكرار كنیم كه واقعا شنیدن صفر است اما هر چقدر سعی خود را انجام دهیم آستانه تحریك حس شنوایی ما پائین می آید و قدرت درك و دقت ما بالا تر می رود.

حس بویایی :

بویایی نیز آستانه تحریك دارد و جهت درك بوها سعی كنیم از منبع تولید بو دور شویم و سعی كنیم آنرا استشمام كنیم و تشخیص بدهیم به این ترتیب آستانه بویایی را تا حد ممكن تقویت كنیم و تقویت نماییم.

حس چشایی :

سعی كنیم غذایمان را زیاد شور یا شیرین مصرف نكنیم و اجازه بدهیم مزه را درك كنیم و با افزودن زیاد ادویه جات حس جشایی خود را شرطی نكنیم بلكه اجازه بدهیم سعی كند مزه را با پردازش تشخیص دهد.

حس بسوایی :

آیا سعی می كنیم احساس خود را بالا ببریم همین الان می توانید بگویید كدام قسمت پاهای شما با شلوارتان درگیر نیست یا پیراهن شما در كدام قسمت ها به بدنتان چسبیده است ما باید تمركز خود را بالا ببریم تا حس بسوایی ( لامسه ) خود را دقیق تر كنیم تا بهتر لمس كنیم یادمان باشد لمس كردن تنها با انگشتان نیست!!!

و این نوع درك . . . آستانه خوبی از بسوایی است.

حس بینایی :

در این حس كاری به آستانه نداریم و تنها باید سعی كنیم بهتر و دقیق تر ببینیم ما باید سعی كنیم به سوی اشیاء یا تصاویر زوم كرده و جزئیات آن را به چشم ببینیم و اجزاء آنرا پردازش دیداری كنیم در این حس تنها دقیق تر شدن بهترین شیوه برای تقویت است.

ـ حسادت والدین به معلم:

این احساس به خاطر وابستگی تدریجی است كه دانش آموزان نسبت به معلمین خود پیدا می كند احساسی در آنها شكل می گیرد كه معلم را بهترین فرد روی زمین می بینند(البته تقریبا حق با كودكان است چون آنها با معلمین خود زندگی نمی كنند و نمی دانند آنها نیز همانند والدین خودشان هستند وتنها تفاوت شان با هم بر سر شغل و ... است و آنها نیز بی حوصله میشوند وبا كودكان خودشان همانطور رفتار می كنند كه والدین آنها رفتار می كنند و شاید هم بدتر،آنها به واسطه شغل خود كودكانشان را تنها می گذارند!!!جالب است اگر از فرزندان آنها نیز سوال شود معلمان خود را بهترین معرفی می كنند!!!!!!!)واین نكته ای است كه در پاره ای از موارد باعث دوری والدین از معلمین فرزندانشان می شود و شاید هم گرفتن نوعی گارد در مقابل آنها و نتیجه افت تحصیلی فرزند!!!

در آخر به این جمع بندی می رسیم كه باید با كاهش موارد بالا برنده حواس پرتی ضمن ایجاد دقت،انگیزه و شناخت سعی در پیدا كردن بهترین راه حل و روش مطالعه باشیم (متناسب با خلق وخوی خودمان) تا با تغذیه عالی در محیط و زمان مناسب بتوانیم تكنیكهای خوب درس خواندن خود را به اجرا گذاشته و از نتیجه حاصله بهترین لذت را ببریم.
منبع:مجتمع مدارس هوشمند قرآنی حضرت خاتم الانبیاء(ص)

[HaMeD.DeljoO]

مفید بود !

[Zero_Horizon]

Up