افرادی که علاقمند به تحصیل در خارج از کشور هستند، ۵ زبان انگلیسی، آلمانی، فرانسوی، ایتالیایی و اسپانیولی را برای ادامه تحصیل انتخاب می کنند. این که برای یادگیری این زبان ها، به چه مراکزی مراجعه کنیم و چه گونه دانشگاه ها در روند اعطای پذیرش تحصیلی مدارک زبانی متقاضیان را بررسی می کنند، در این گفتار به آن اشاره می کنیم.

یادگیری زبان هایی غیر از انگلیسی، برای متقاضیان تحصیل در خارج از کشور، اگر چه کار سختی است، اما دشواری آن به شوق اخذ پذیرش تحصیلی، برای خیلی ها آسان می شود.
در ۱۲ سال دوره مدرسه، نیمی از سال های تحصیلی به آموزش زبان انگلیسی مربوط می شود که همه دانش آموزان سراسر کشور، می بایست این زبان را در کنار زبان عربی فرا بگیرند. شش سال برای یادگیری پایه ای هر زبانی کفایت می کند. اما این که چرا دانش آموزی که در دوران راهنمایی و دبیرستان، حدودا ۶ سال زبان انگلیسی می خواند و دیپلم میگیرد، قادر به ۵ دقیقه صحبت کردن به این زبان یا نوشتن ۱ نامه کوتاه نیست، مساله ای هست که این گفتار نمی خواهد به آن بپردازد. به نظر می رسد، روند آموزش زبان انگلیسی دز وزارت آموزش و پرورش باید به کلی تغییر کند تا کیفیت آموزش این زبان روز دنیا در میان خیلی عظیمی از دانش آموزان افزایش یابد.


زبان انگلیسی
زبان انگلیسی،زبان اول تحصیل در دنیا به شمار می رود و بیش ترین حجم تولیدات علمی به این زبان صورت می گیرد. بنابراین، اگر قصد دارید در خارج از کشور تحصیل کنید و شانس پذیرش شما در طیف های مختلف علمی و در کشورهای گوناگون ۵ قاره زیاد باشد، باید به زبان انگلیسی آشنایی مطلوب داشته و این آشنایی را اثبات کنید.
راه اثبات سواد شما درباره زبان انگلیسی یا English language proficiency از طریق مدارک بین المللی و معیارهای آزمون های مربوطه تعیین و ارزشیابی می شود. مثلا مدرک آزمون آیلتس (IELTS.org) نشان می دهد که شما در ۴ مهارت خواندن (Reading) ، شنیداری (listenging)‌، گفتاری (speaking) و نوشتاری (writing) در چه سطحی هستید. این آزمون از ۰ تا ۹ طبقه بندی می شود و نمره نهایی (overall score) ‌ میانگین نمرات این ۴ مهارت (skill) خواهد بود. اکثر دانشگاه های دنیا برای متقاضیان تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا، حداقل میانگین نمره ۶.۵ از ۹ را درخواست می کنند. داوطلبی که نمره ای که کم تر از این نمره داشته باشد، معمولا در فرآیند پذیرش مردود می شود.
اکثر دانشگاه های دنیا برای کسانی که مدرک آیلتس دارند و قصد اپلای دارند، IELTS ACADEMIC را پیشنهاد می کنند که تفاوت هایش با IELTS GENERAL را پیش تر در پرتال روزیاتو به تفسیر توضیح دادیم. بنابراین، یکی از متداول ترین مدرک های بین المللی جهت نشان دادن سطح زبان شما جهت تحصیل در خارج از کشور، همین مدرک آیلتس است که سالانه ده ها هزار نفر در ایران و صدها هزار نفر در سراسر جهان در این آزمون شرکت می کنند. البته برای کسانی که قصد مهاجرت دارند، آزمون آیلتس جنرال با حداقل نمره ۶ تا ۷ کفایت می کند.
بعضی ها هم علاقه ای به آزمون نوشتاری و مکتوب ندارند و toefl را انتخاب می کنند که امروزه TOEFL IBT یعنی رایانه ای نیز ارائه می شود. تفاوت اصلی آزمون آیلتس و تافل این است که آزمون آیلتس رایانه ای نیست و آزمون تافل به طور کل هر ۴ مهارت قبلی را به صورت رایانه ای برگزار می کند. البته نحوه سوال دهی و شرایط آزمون در آیلتس و تافل به خصوص در قسمت گفتاری و نوشتاری متفاوت است که بعدا اشاره خواهیم کرد. معمولا اکثر دانشگاه های دنیا برای اعطای پذیرش به دانشجویان در مقاطع ارشد و دکترا ، مدرک تافل ۷۹ تا ۸۵ را درخواست می کنند که تقریبا معادل همین آیلتس ۶.۵ تا ۷ خواهد بود.
هر اندازه شما بتوانید نمره بالاتری در آزمون های بین المللی زبان کسب کنید، شانس پذیرش شما افزایش خواهد یافت که البته این یک شرط لازم است و شرط کافی برای دریافت پذیرش محسوب نخواهد شد. برای شرکت در آزمون های بین المللی آیلتس و تافل در ایران، می توانید از سایت آلتس و تاقل، EXAM CENTERS را انتخاب کرده و نسبت به ثبت نام و پرداخت وجه مربوطه و تعیین زمان آزمون، اقدام کنید. برای افزایش شانس قبولی، بهتر است در آزمون های آزمایشی (IELTS MOCK) ها شرکت کنید تا با شرایط آزمون و نحوه سوال دهی و مسائل مربوطه آشنا شوید و در روز آزمون، با آگاهی کامل در آزمون شرکت کنید و نمره مورد نظر را کسب کنید.
زبان آلمانی
بسیاری از کسانی که قصد تحصیل در آلمان، سویس، اتریش و بلژیک را دارند، از این زبان برای ادامه تحصیل استفاده می کنند. یادگیری زبان آلمانی برای رسیدن به حداقل های مورد نیاز جهت تحصیل در دانشگاه های این ۴ کشور، بین ۶ ماه تا ۱۲ ماه زمان نیاز دارد. دانشجویان باید بتوانند در آزمون های بین المللی زبان آلمانی که در تهران توسط مراکزی مانند موسسه گوته برگزار می شود، شرکت کرده و حداقل نمرات مورد نیاز را کسب کنند. آزمون های انستیتو گوته با سطوح مرجع مشترک اروپایی (GER) از A1 برای مبتدیان تا C2 برای بالاترین سطح زبانی تطابق دارند. اطلاعات بیشتر را در COE دنبال نمایید که اطلاعات جالبی ارائه می دهد.


برای تحصیل در دانشگاه های آلمانی زبان،معمولا از داوطلبان، مدرک سطح TestDaf، C2:GDS که معادل سطح عمومی B2، C1 و C2 درخواست می شود. درباره این سطوح،توصیه می شود به موارد زیر توجه کنید:
B 1
زبان آموز قادر خواهد بود پس از این دوره در صورت استفاده از زبان استاندارد و صحبت در مورد مسائل آشنا، نکات اصلی را درک نماید و در بیشتر مواردی که در سفر به کشور مربوطه با آن روبرو می شود، مشکلات خود را حل کند و در عین حال قادر خواهد بود با جملات ساده و پیوسته در ارتباط با مطالب آشنا و مورد علاقه، گفتگو نماید.
B 2
زبان آموز قادر خواهد بود پس از این دوره نکات اصلی متون پیچیده در ارتباط با مطالب معین یا انتزاعی را درک نموده و در رشته تخصصی خود بحث های تخصصی را دنبال نماید. وی قادر خواهد بود بدون آمادگی قبلی، روان گفتگو کند. به طوری که یک گفتگوی عادی با شخصی که زبان مادریش است، بدون هیچ مشکلی برای هر دو طرف بخوبی ممکن باشد.
C 1
زبان آموز قادر خواهد بود پس ازاین دوره متون طولانی شامل طیف گسترده ای از واژه های سطح بالا را درک نموده و نکاتی را که مختصرا” مورد اشاره قرار گرفته اند نیز متوجه شود وی قادر خواهد بود بدون آمادگی قبلی، روان گفت گو کند. بدون اینکه مجبور باشد به دفعات و به گونه ای محسوس در جستجوی لغات مورد نظر برآید.
C 2
زبان آموز قادر خواهد بود پس از این دوره عملا” آنچه را می خواند یا می شنود بدون هیچگونه مشکلی درک نماید. وی قادر خواهد بود اطلاعات کتبی یا شفاهی از منابع گوناگون را جمع بندی نموده و در این رابطه دلائل یا توضیحات مربوطه را به شکلی پیوسته عنوان کند.
انستیتو گوته یا مؤسسهٔ گوته که از روی نام شاعر آلمانی، یوهان ولفگانگ گوته نام‌گذاری گردیده‌است، یک سازمان غیرانتفاعی است که وظیفهٔ آن گسترش زبان و فرهنگ آلمانی در بیرون از مرزهاست. ۱۳ مرکز آن در درون آلمان و ۱۲۸ مرکز در بیرون از آلمان است و بین ایرانی های متقاضی تحصیل در کشورهای آلمانی زبان، اعتبار بالایی دارد.
زبان ایتالیایی
زبان ایتالیایی برای تحصیل در سوئیس و ایتالیا تنها ارزشمند است و جای دیگری در دنیا به این زبان صحبت نمی کنند. متقاضیان تحصیل در کشور ایتالیا به خصوص در رشته های هنر و معماری، این زبان را در کشور فرا می گیرند تا برای ادامه تحصیل در دانشگاه های ایتالیایی زبان ایتالیا، جلای وطن کنند. مدرسه زبان ایتالیایی تهران موسوم به پیترو دلا واله که سایت آن در نشانی اینترنتی Welcome to Official Site of Pietro Della Valle Italian School قرار دارد،مخاطبان زیادی را به خود جذب کرده است.
دوره های زبان ایتالیایی مدرسه ایتالیایی تهران از ترمهای (QCER ( پیروی می کنند. که به زبان انگلیسی Common European Framework of Reference for Languages (CEFR) – که سیستمی تشریحی است برای ارزشیابی مهارت ها و توانایی افرادی که یک زبان خارجی اروپایی را مطالعه می کنند. لول های ششگانه (A1-A2-B1-B2-C1-C2) در تمام اروپا و در قاره های دیگر بعنوان معیار و مرجع اساتید زبان جهت آماده سازی مواد درسی و تعیین سطح زبان مورد استفاده قرار می گیرند. البته سایت هایی هم برای آموزش زبان ایتالیایی مانند آموزش زبان ایتالیایی وجود دارد که برای تقویت زبان می توان استفاده کرد.
زبان فرانسوی
پس از زبان انگلیسی، پر مخاطب ترین زبانی که مشتاقان تحصیل به خارج از کشور فرا می گیرند، زبان فرانسوی هست که در دانشگاه های بسیاری در دنیا، به این زبان تدریس میکنند. کانادا، سوییس و فرانسه، در صدر مقصددهای تحصیلی افرادی هستند که علاقمند به این زبان تحصیل کنند. سایت کامبوس فرانس، درباره یادگیری زبان فرانسه و فوایدش برای متشاقان تحصیل درخارج از کشور می گوید:
بیش از ۲۶۰ میلیون نفر در پنج قاره به زبان فرانسوی صحبت می کنند. در حدود ۷۰ کشور در جهان زبان فرانسوی زبان رسمی یا یکی از زبان های رسمی است. در عین حال زبان خارجی ای است که پس اززبان انگلیسی بیشترین طرفدار را میان زبان آموزان دارد. فرانسه دارای بزرگترین شبکه موسسات فرهنگی خارج از این کشور است که در آن ها زبان فرانسوی به بیش از ۷۵۰۰۰۰ نفر در سال آموزش داده می شود. زبان دیگر روابط بین الملل زبان فرانسوی در عین حال زبان کار و زبان رسمی در سازمان ملل، اتحادیه اروپا، یونسکو، ناتو، کمیته بین المللی المپیک یا صلیب سرخ بین المللی است.
دانشجویان خارجی (غیر اروپایی)، برای ثبت نام در سال اول یا دوم دانشگاه یا در مدرسه های معماری باید حتما روند « درخواست پذیرش اولیه» (DAP) را دنبال کنند. از این رو باید قادر باشند به نحوی تسلط شان به زبان فرانسوی را ثابت کنند، خواه با شرکت در آزمون خواه با ارائه مدرک زبان..
برای ثبت نام در سال سوم لیسانس یا در مقطع مستر یا دکترا یا در مدرسه های تخصصی، قاعده مشخصی متداول نیست، هر موسسه آموزش عالی آزاد است، آشنایی به زبان فرانسوی دانشجوی پذیرفته شده را با معیارها خود بسنجد. بنا براین ضروری است اطلاعات لازم را از موسسه آموزشی ای که قصد دارید در آن ادامه تحصیل دهید، کسب نمایید.
آزمون های زبان فرانسوی به عنوان زبان خارجی
TCF و TCF-DAP
عبارت اند از آزمون های سنجش سطح زبان فرانسوی عمومی مورد قبول وزارت آموزش عالی فرانسه. این آزمون ها شامل مواد امتحانی اجباری و اختیاری است. آزمون TCF-DAP که مشخصا برای ورود به سال اول دانشگاه طراحی شده، شامل همان مواد امتحانی اجباری TCFاست به اضافه تفسیرمتن. TCF در ۶۲۹ مرکز معتبر در ۱۲۹ کشور برگزار می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر به TCF - Test de connaissance du français | CIEP مراجعه کنید.



آزمون TEF
TEF آزمونی است که از سوی اتاق بازرگانی و صنعت پاریس ابداع شده است. این آزمون مهارت ها و سطح زبان فرانسوی عمومی داوطلبان را در قالب QCM (۱۰۰ سئوال) و دو امتحان تکمیلی (یکی کتبی و دیگری شفاهی) مورد سنجش قرار می دهد.
TEF در ۴۰۰ مرکز معتبر در حدود ۱۰۰ کشور برگزار می شود.
مدرک های فرانسوی به عنوان زبان خارجی
DELF و DALF
DELF (دیپلم مقدماتی زبان فرانسوی) وDALF (دیپلم پیشرفته زبان فرانسوی) مدرک های هستند که از سوی وزارت آموزش و پرورش فرانسه صادر می شوند. این دیپلم ها از ۶ مدرک مستقل تشکیل شده اند که هر کدام به یک سطح اختصاص دارد. پس از گذراندن چهار سطح می توان مدرک DELF را به دست اورد و با گذراندن دو سطح تکمیلی می توان به مدرک DALF دست یافت. برای اطلاعات بیشتر به DELF - DALF | CIEP مراجعه کنید.
به هر حال، تسلط به زبان فرانسه حهت تحصیل در خارج به خصوص در کشورهای فرانسه و سویس که تحصیل هزینه زیادی ندارد، به متقاضیان تحصیل در چنین کشورهایی توصیه می شود. دریافت مدارک فوق الذکر،شانس شما را برای پذیرش افزایش خواهد داد.
زبان اسپانیولی
یکی از مهم ترین زبان های دنیا که مردم کشورهای زیادی به این زبان سخن می گویند. اسپانیولی به اندازه انگلیسی و فرانسه تاثیر زیادی در دنیای علمی امروز ندارد، اما خیل مشتاقان ایرانی برای تحصیل در اسپانیا، پرتغال، برزیل، امریکای لاتین و آمریکای جنوبی، نشان دهنده میزان اهمیت این زبان برای ایرانیان دارد. موسسه سروانتس در این زمینه بسیار فعال هست.
همه ساله موسسه سروانتس، بالاترین مرجع آموزش زبان اسپانیایی در دنیا، اقدام به برگزاری امتحانات بین‌المللی دیپلم زبان اسپانیایی در دو مرحله می‌نماید که این امتحانات به صورت همزمان در ۸۶ کشور دنیا برگزار می‌شود. نزدیک به دو سال است این امتحانات با همکاری سفارت اسپانیا در ایران، در دانشکده زبان‌ها و ادبیات خارجی دانشگاه تهران برگزار می‌گردد. طی امتحان فوق، ۴ مهارت زبانی داوطلب از جهت ارزیابی میزان تسلط وی به این زبان سنجیده شده و در صورت کسب امتیاز ۷۵ از ۱۰۰، مدرک بین‌المللی زبان اسپانیایی DELE از طرف موسسه سروانتس به وی اعطا می‌گردد. این مدرک در کلیه کشورهای ایالات متحده، کانادا و اروپا دارای اعتبار است. افرادی که جهت ادامه تحصیل و یا کار به کشورهای فوق سفر می‌کنند باید حتماً مدرک فوق را کسب کرده باشند. سفارت اسپانیا در تهران همه ساله تعدادی بورسیه کوتاه‌مدت و یا در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا به فارغ‌التحصیلان این رشته و یا فارغ‌التحصیلان رشته‌های دیگر که دارای مدرک DELE باشند، اعطا می‌نماید.


سیستم آموزشی و آزمون‌ها در چارچوب دستورالعمل مشترک شورای اروپا به منظور تضمین راهبرد عملی برای ایجاد استاندارد بین المللی طراحی شده است. از همین رو مدرک داده شده با عنوان دله (DELE) Los Diplomas de Español como Lengua Extranjera به عنوان مدرکی بین المللی برای موسسات دولتی، خصوصی و آموزشی و تجاری در جهان دارای اعتبار است.

اگر قصد تحصیل به زبان های ۵ گانه فوق الاشاره را دارید، پیش از هر گونه اقدامی از مشاوران زبده و دانش اموختگن مطلع و خبره که به زبان مورد نظر شما در دانشگاه های غربی تحصیل کرده اند، پرس و جو کنید. یادگیری زبان، فرآیندی مستمر هست و نمی توان برایش مدت خاصی تعیین کرد. با توجه به اینکه مدارک بین المللی زبان، برای مدت مشخصی معتبر هست، حتما در مدت اعتیار مدرک، در فرآیند اپلای شرکت کنید تا مدرک شما باطل نشود.