عيد نوروز، آرام آرام در حال رسيدن است و سرمان را که به هر طرف ميچرخانيم حال و هواي عيد را حس ميکنيم: بوي بهار، تکاپوي مردم براي خريد کردن، شکوفهها و …؛ اما در اين ميان، براي بسياري از داوطلبان عزيز، تعطيلات عيد امسال با سالهاي ديگر، تفاوت زيادي دارد؛ زيرا نوروز، زمان تلاش و مطالعه براي کنکوري بهتر است. در مجموع، تعطيلات دو هفتهاي نوروز براي کنکوريها، يکي از حساسترين روزهاي سال است؛ زيرا داوطلبان کنکور پس از تعطيلات عيد، مهلت زيادي براي مرور درسها و تمرين بيشتر تستزني ندارند؛ پس بايد با يک برنامهريزي خوب، هم به مطالعه خود برسند و هم فرصتي براي تمديد انرژي از دست رفتهشان دست و پا کنند.
بارها در اين مقالات به شما عزيزان کنکوري از اهميت تعطيلات عيد براي مطالعه گفتهايم. امروز کمتر داوطلبي وجود دارد که به اين اهميت واقف نباشد؛ به گونهاي که الان، مطالعه در عيد، ديگر به معني پيش افتادن و سبقت جستن از رقبا نيست، بلکه به معني عقب نماندن از داوطلبان ديگر و پياده کردن يک برنامه خوب درسي براي موفقيت بيشتر است. شما عزيزان داوطلب، در هر شرايطي که هستيد، چه از ابتدا مطالعه خوبي داشته و طبق برنامه پيش رفتهايد و چه هنوز دو سه ماهي بيشتر از مطالعه شما نگذشته، و چه تازه، حتي از همين چند روز گذشته تصميم به مطالعه گرفتهايد، بايد تمام تلاش خود را بکنيد تا از اين دو هفته بخوبي استفاده کنيد. ما در اين مقاله، توصيههايي براي شما عزيزان داريم و اميدواريم که با به کار بستن اين توصيهها، از فرصت مطالعه در اين روزها، بخوبي استفاده کنيد.
شايد براي خيلي از شما عزيزان،درس خواندن در عيد به دليل زيباييهاي نوروز (سفره هفت سين و خريد و عيد ديدني و …)، راحتي ساير اعضا خانواده در رفت و آمد و خواب و خوراک، مسافرت، ديد و بازديدها و مانند آن، يک مقدار سختتر از بقيه ايام سال باشد؛ اما به اين نکته توجه داشته باشيد که همين مهلت دو هفتهاي کمک زيادي به شما براي آمادگي بيشتر ميکند. از جمله دلايل اهميت تعطيلات عيد، اين است که اگر در تعطيلات عيد، شما مطالعه را کنار بگذاريد، ممکن است به دليل اينکه در کار شما وقفه افتاده است، برگشت به برنامه درسي و مطالعه منظم تا چند روز بعد ممکن نباشد و با دشواري همراه باشد، و ديگر اينکه با مطالعه در اين ايام، از ساير داوطلبان، عقب نخواهيد ماند و استرس کمتري را پشت سر خواهيد گذاشت. توجه کنيد با اينکه تعطيلات عيد، مدت زمان زيادي را در بر نميگيرد، اما براي تداوم روند آمادگي درسي، مهم است؛ پس با اراده و محکم، خود را براي يک برنامهريزي خوب و قوي آماده کنيد تا راضي و خوشحال از اين تعطيلات بيرون بياييد.
مهمترين کارهايي که در تعطيلات عيد بايد انجام دهيد به شرح زير است:
۱- روي يک کاغذ، اسم درسها را بنويسيد و جلوي آن يادداشت کنيد که از هر درس، چه قسمت هايي را خوانده و چه قدر تست زده و از چه منابعي تست زدهايد. به اين فرم اصطلاحاً «روندنما» گفته ميشود. پر کردن اين فرم به شما کمک ميکند تا ببينيد کجا قرار گرفته، چه کارهايي انجام دادهايد و چه کارهايي را بايد انجام دهيد.
۲- به بودجه بندي سؤالات کنکور توجه کنيد. در فرصت باقي مانده تا کنکور، به وزن درس هايي که مي خوانيد، نيز توجه کامل داشته باشيد؛ مثلاً گراف يک سؤال دارد و احتمال چهار سؤال؛ پس منطقي است که به جاي وقت گذاشتن روي گراف، به احتمال توجه بيشتري داشته باشيد.
۳- وضعيت درس ها در اين موقع از سال، يکي از حالات زير هستند:
الف- همه يا برخي از مباحث درسها را نخواندهايد.
اين درسها را يا مدرسه يا آموزشگاه درس داده و شما نخواندهايد؛ يعني عقب افتادهايد که بايد در اولين فرصت يا در تعطيلات نوروز بسته به اهميت آن جبران کنيد؛ يا اينکه مدرسه يا آموزشگاه آنها را درس ندادهاند، ولي قرار است که بعداً تدريس شود. لطفاً در اين مورد بدون نگراني با معلمتان پيش برويد، و دسته سوم، درس هايي هستند که قرار نيست مدرسه يا آموزشگاه درس بدهد. شما اين مباحث را شناسايي کنيد، به بودجه بندي آن توجه کرده و سعي کنيد تا اول ارديبهشت يا نيمه اول آن، اين مباحث را هم تمام کنيد تا براي دوران جمع بندي که در خردادماه است، آماده شويد. به خاطر داشته باشيد که شما نميتوانيد و نميشود که تمام درسها را تا قبل از عيد تمام کنيد و در عيد کارهاي فوق العادهاي انجام دهيد؛ پس به جاي نگراني، با آرامش و آسودگي جلو برويد و از خودتان، بيش از اندازه، انتظار نداشته باشيد.
ب-همه يا برخي از مباحث درسها را خواندهايد.
اين درسها يا مباحث، شامل درسهايي است کهآنها را به طور کامل خوانده، خلاصه نويسي کرده، سر کلاس خوب فهميده و تستهايش را زدهايد و کاملاً نسبت به اين مباحث احساس خوبي داريد. اين مباحث نقطه قوت شما هستند و بايد، آخر هر هفته يا دو هفته يک بار، آنها را مرور کنيد تا تثبيت شوند. دسته دوم، درسها يا مباحثي هستند که آنها را خوانده، ولي خوب ياد نگرفتهايد. اين درسها را با تست زدن و رفع اشکال در هنگام تست زدن، فرا بگيريد. در مورد اين درسها لازم نيست که مطالعه کامل مجدد ديگري داشته باشيد؛ بلکه لازم است که در هنگام تست زدن، رفع اشکال انجام دهيد، و در نهايت، براي يادگيري دروس يا مباحثي که خواندهايد، اما آنها را اصلاً ياد نميگيريد يا چند روز بعد فراموش ميشود، به بودجه بندي سؤالات مراجعه کنيد. اگر اهميت کمي دارد، آنها را حدف کنيد و اگر پر اهميت است، حتماً با کمک گرفتن از دوستان، معلم يا تغيير روش مطالعهتان در آن درس، دوباره آن دروس را مطالعه و بررسي کنيد.
بعد از اينکه موقعيت خود را در هر درس مشخص کرديد، طبق نقاط قوت و ضعف خودتان در هر درس، براساس بودجهبندي سؤالات کنکور و همچنين ميزان ساعاتي که براي مطالعه هر درس لازم داريد براي روزهاي تعطيلات عيد خود، يک برنامه خوب بنويسيد و سعي کنيد که حتماً طبق همان برنامه پيش برويد. برنامه، خود نوعي انتخاب است و بايد بهترين، کامل ترين، دقيق ترين و کارآمدترين انتخاب ها باشد. براي انجام اين کار، فهرستي از نقاط ضعف خود (از دروس پيش دانشگاهي و پايه) را تهيه و سپس فرصت هاي موجود را ارزيابي کنيد؛ يعني ببينيد که دقيقاً در چند زنگ مطالعاتي ميتوانيد درس بخوانيد. اگر بيش از فرصت هاي موجود در دوران عيد، نياز به مطالعه داشتيد، اولويت را به دروس اختصاصي بدهيد (البته اين حکم کلي نيست و با توجه به خصوصيات داوطلبان متفاوت است). بهترين محتواي مطالعه در دوران عيد، مطالعه دروس اختصاصي است (در صورتي که در دروس عمومي ضعف خاصي نداريد)؛ زيرا يادگيري اين دروس، نياز به فرصت کافي و آرامش دارد و ايام عيد بهترين فرصت براي انجام اين کار است.
اگر در درس يا دروس خاصي، اشکال زيادي نداريد، ميتوانيد در تعطيلات عيد به درسهاي پايه سوم بپردازيد. با توجه به اينکه در امتحانات ترم اول، دروس را جمع بندي نموده (حتي اگر اين کار را انجام نداده ايد در ارديبهشت ماه، فرصت کافي براي انجام اين کار خواهيد داشت) و نيز در امتحانات ترم دوم هم، دروس را دوره خواهيد کرد، پس، از دوران مطالعاتي نوروز براي جمع بندي و مطالعه دروس پايه سال سوم استفاده کنيد.
مسلم است که مرور جزوهها و کتابهاي درسي و بهتر از آنها خلاصههاي دروس مختلف، در اولويت است؛ ولي تستزني از فعاليتهايي است که انجام آنها در تعطيلات عيد، مهمتر از قبل از عيد است و بايد جديترين فعاليت مطالعاتي شما باشد. پيشنهاد ميکنيم که در اين زمان به منابع کمکآموزشي و تستزني قبلي خود رجوع کنيد و فقط در مواردي از کتابهاي جديد تستي استفاده نماييد که منابع تستي قبلي خود را بارها دوره کرده و بر مطالب آنها مسلّط باشيد. توجه بيشتر داوطلبان و دانش آموزان در تعطيلات نوروز به درسهاي اختصاصي است؛ اما بايد بدانيد که در آزمونهاي بعد از عيد، که حجم درسها بيشتر ميشود و آزمون به سمت جامع شدن پيش ميرود و حجم درسها بويژه عموميها زياد ميشود، درصد درسهاي عمومي (مانند آزمون سراسري) افت ميکند و تاثير اين درسها بمراتب بيشتر از آزمونهاي مقطعي و مرحلهاي ميگردد؛ به همين سبب، تيوري کنار گذاشتن درسهاي عمومي در تعطيلات عيد، اصلاً صحيح نيست. ادبيات و دين و زندگي مجموعاً شامل حدود دويست درس هستند و مطالعه نکردن آنها به معني آن است که فرد، هفتههاي متوالي در ارديبهشت را بايد صرف مطالعه آنها نمايد، و اين خود، يعني کنار گذاشتن برخي از دروس اختصاصي که در عيد مطالعه شده است؛ پس، علاوه بر تستزني مداوم در عيد، عموميها را هم مثل سابق در برنامه خود بگنجانيد؛ حتي عدهاي بر اين عقيدهاند که به دليل حجم کم درسهايي مثل عربي عمومي و زبان عمومي، بايد آنها را در تعطيلات عيد به اتمام رساند و با زدن تست جامع (مشابه سؤالات کنکور و با همان بودجه بندي) در اين دو درس، نه تنها تسلّط بر آنها را افزايش داد، بلکه فرصت بهتري را براي مطالعه ادبيات و دين و زندگي در ماههاي بعد ايجاد نمود. توجه داشته باشيد که عربي و زبان، جزو معدود درسهايي بودهاند که در چند سال اخير در آزمون سراسري درصد صد در آنها توسط داوطلبان کسب شده است.
در پايان به نکات زير نيز توجه کنيد:
۱- بسته به روحيه و نياز خود، بين دو تا سه روز را به استراحت اختصاص دهيد. گرچه تصميمگيري در اين مورد با شماست، اما پيشنهاد ما اين است که روز سال تحويل و روز دوم و نيز سيزده بدر را به روزهاي استراحت خود اختصاص دهيد. در اين سه روز، به هيچ عنوان مطالعه نکنيد، بازي فکري و بحث و جدل نداشته باشيد و بيشتر به فعاليتهاي فيزيکي و گفتن و خنديدن و ورزش و تحرک سبک و استفاده از هواي بهاري بپردازيد.
۲- در ايام عيد نميتوانيد معجزه کنيد و تمام مشکلات خود را حل کنيد، ولي ميتوانيد از اين دو هفته تعطيلات به بهترين شکل استفاده کنيد.
۳- ترم دوم، ترم تست زدن و ترکيبي درس خواندن است؛ يعني تعداد درسها در طول روز زياد، مدت زمان مطالعه کم و تعداد تستها زياد است؛ پس تنوع درس و تست را تا جايي که ميتوانيد به کنکور نزديک کنيد.
۴- اگر تصميم داريد که در خانه مطالعه کنيد، براي اينکه حضور مهمانان باعث حواس پرتي و مزاحمت براي شما نشود، سعي کنيد که در اتاق خود بمانيد و توجهي به رفت و آمدها نداشته باشيد. از پدر و مادرتان بخواهيد تا با عذرخواهي از حضور نيافتن شما، به آنها بگويند که شما مشغول مطالعه، طبق برنامهريزي هستيد و حتماً بعد از کنکور به ديدن آنها خواهيد رفت.
۵- ممکن است که در ديد و بازديدهاي عيد، به فاميل و دوست و آشناياني که پشت کنکوري هستند، برخورد کنيد. مواظب باشيد که برخورد و صحبتهاي آنها، شما را تحت تاثير قرار ندهد و نااميدتان نکند.
۶- يادتان باشد که تعطيلات عيد،فقط دو هفته است و نبايد انتظار داشته باشيد که تمام کارها و مطالعات عقب افتاده خود را بتوانيد در اين دوره انجام دهيد.
۷- اگر فارغ التحصيل هستيد و تا قبل از عيد، يک دوره همه دروس خود را خواندهايد، بهتر است که در اين ايام تست بزنيد و با تحليل پاسخهاي تشريحي، خودتان را براي مرور کلي بعد از عيد، آماده کنيد.
۸- سعي کنيد که در اين ايام تعطيل، تنظيم خواب خود را به هم نزنيد، شب تا ديروقت بيدار نمانيد و صبحها تا ظهر، خواب نباشيد؛ زيرا بعد از عيد، دوباره برگشت به ساعات خواب قبلي برايتان سخت خواهد شد.
مواظب آفت دوره عيد باشيد. اين آفت مهم، تماشاي بدون برنامه تلويزيون است؛ پس سعي کنيد که به هيچ وجه تلويزيون را بدون هدف روشن نکنيد و بعد از اتمام برنامه مورد نظر خود، بسرعت تلويزيون را خاموش کنيد