افسردگی یكی از مسایل و مشكلات مهم بهداشت جامعه می باشد. اختلالات افسردگی با كاركرد اجتماعی و شخصی تداخل می كند و بیماران افسرده، كسانی هستند كه ذهن، رفتار، جسم و خلق آنان تحت تاثیر قرار گرفته است. افراد افسرده ممكن است كه توانایی انجام فعالیتها و مسئولیتهای معمول و عادی شغلی خود را از دست بدهند. ● افسردگی چیست؟
افسردگی عبارت است از احساس غم، دلسردی و یا ناامیدی كه فردی حداقل به مدت ۲ هفته در اغلب روزها و در اغلب ساعات روز به علاوه علایم همراه، داشته باشد.
افسردگی یكی از مسایل و مشكلات مهم بهداشت جامعه می باشد. اختلالات افسردگی با كاركرد اجتماعی و شخصی تداخل می كند و بیماران افسرده، كسانی هستند كه ذهن، رفتار، جسم و خلق آنان تحت تاثیر قرار گرفته است. افراد افسرده ممكن است كه توانایی انجام فعالیتها و مسئولیتهای معمول و عادی شغلی خود را از دست بدهند.
● علایم بیماران افسرده چیست؟
از دست دادن علاقه، بی حوصلگی، ناتوانی از لذت بردن، احساس ناامیدی، بی حالی و خستگی، بی خوابی، گوشه گیری اجتماعی، احساس پوچی نمودن، كاهش یا از دست دادن میل جنسی، بی اشتهایی و یا پرخوری، عدم تمركز فكری و اختلال درتصمیم گیری فرد، احساس گناه شدید، داشتن افكار خودكشی، شكایات جسمانی مختلف نظیر سردرد یا درد قفسهٔ سینه بدون وجود شواهدی از بیماری جسمی، مضطرب بودن، وحشت زدگی وخیم ترین پیامد دورهٔ افسردگی، اقدام به خودكشی است.
● علل افسردگی چیست؟
برای افسردگی حقیقی، علت واحد و مشخصی را نمی توان مطرح كرد. بعضی از عوامل زیست شناختی نظیر بیماریهای جسمی، اختلالات هورمونی، و نیز مصرف برخی داروها می توانند نقش داشته باشند.
● عوامل افزایش دهنده خطر برای بروز افسردگی چیست؟
عصبانیت یا احساس دیگری كه ابراز نشده باشد، داشتن شخصیتی وسواسی، جدی یا شدیداً وابسته، سابقهٔ خانوادگی افسردگی، وابستگی به الكل، شكست در ازدواج، شغل و یا روابط با دیگران، مرگ یكی از نزدیكان كه برای فرد مهم باشد، انجام برخی از اعمال جراحی نظیر برداشتن ***** به خاطر سرطان، زنانی كه دچار یائسگی می شوند، مصرف برخی داروها، نظیر رزرپین و داروهای مسدود كننده گیرنده بتا آدرنرژیك ( مانند: پروپرانول، آتنولول) و داروهای آرام بخش و خواب آور. همچنین برخی از بیماریهای سیستمیك مزمن، نظیر دیابت، سرطان لوزالمعده و اختلالات هورمونی.
● عواقب مورد انتظار:
در بسیاری از موارد، بیماری به خودی خود بهبود می یابد، اما با مراجعه به پزشك و رعایت توصیه های داده شده توسط پزشك می توان دوره بیماری را كوتاه كرد. همچنین بایستی روش های مقابله با افسردگی را آموخت. نباید فرد نسبت به بهبودی خود دید منفی داشته باشد.
● عوارض احتمالی:
مهمترین عارضه ای كه فرد را تهدید می كند، خطر اقدام به خودكشی در فرد افسرده است كه علایم هشدار دهنده آن عبارتند از:
گوشه گیری از خانواده و دوستان، به زبان آوردن اینكه می خواهد همه چیز را تمام كند، اقدام به نوشتن وصیت نامه و نیز خوشحالی ناگهانی پس از احساس ناامیدی طولانی مدت.
● اصول درمانی در بیماران افسرده به چه نحوی است؟
الف) استفاده از درمانهای دارویی ضد افسردگی :
دارو درمانی برای بیمارانی استفاده می شود كه افسردگی طولانی مدت یا نسبتاً شدید داشته باشد. همچنین به بیماران افسرده باید خاطر نشان كرد كه مصرف هیچ كدام از داروهای ضد افسردگی موجب اعتیاد نمی شود تا با قطع مصرف داروها از طرف بیماران مواجه نشویم.
ب) استفاده از روان درمانی به شكل های مختلف و متناسب با هر كس، مثلاً چاره جویی برای حل مشكلات بیمار و افزودن بر قدرت مقابله بیمار با مسائل به كمك مشاور یا روانشناس
ج) متعادل نمودن شرایط اجتماعی _ اقتصادی زندگی به نحوی مناسب و مقدور، نظیر كاستن از ساعات كار شبانه و تغییر شغل به محیطی كه فشار روحی برای بیمار نداشته باشد.
توصیه به انجام فعالیتهای ورزشی مناسب و منظم، توصیه به ترك الكل و رعایت یك رژیم غذایی متعادل و كم چرب.
همانطور که انسان سر تا پا شاد میشود، دچار اندوه همه جانبه هم میگردد. - چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟
- احساس غم، نگرانی، یا بیهودگی مداوم دارید.
- به خودکشی فکر میکنید.
- روابط و فعالیتهائی که شادیبخش بودند لذت خود را از دست دادهاند.
- نمیتوانید بخوابید، زیاد میخوابید، یا صبح خیلی زود قدم میزنید.
- احساس غم میکنید و در تمرکز، یادآوری، و تصمیمگیری دچار اشکال شدهاید.
- دچار گریههای دورهای شدهاید.
- افسردگی نشانهٔ چیست؟
همانطور که انسان سر تا پا شاد میشود، دچار اندوه همه جانبه هم میگردد. غصه و غم از دست دادن عزیزی، و نیز گرفتاریهای فردی مثل طلاق یا بیکار شدن بخشی از زندگی انسان است. افسردگی ناشی از این شرایط (حتی بهمدت چندین ماه) چیزی طبیعی است.
اگر اعتماد به نفس خود را از دست دادهاید یا با هر تنش روانی از پا در میآئید، ممکن است گرفتار افسردگی شوید. افسردگی ممکن است علت جسمانی نیز داشته باشد. محققان دریافتهاند که بسیاری از افراد دچار افسردگی شدید، اغلب دچار عدم تعادل در مواد شیمیائی مغز هستند.
- درمان افسردگی
علت هر چه باشد، راههائی برای کاهش افسردگی وجود دارد.
احساس گناه نکنید. اگر افسردگی شما ناشی از احساس اشتباه است، سرزنش کردن خود کمکی نمیکند. البته به عهده گرفتن اشتباه مهم و ناراحتی با آن همراه است، اما احساس گناه یا شرمندگی شدید خود شخص را عامل اصلی قلمداد میکند.
برنامه منظمی داشته باشید. چرخهٔ خواب - بیداری خود را تنظیم کنید. در طول روز چرت نزنید تا تنظیم برنامهٔ خواب و بیداری آسانتر شود. بیشتر کار کنید، چون اعتماد به نفس شما را زیادتر میکند. اما اگر در آن واحد در سه جا کار میکنید، آن را کم کنید، چون تنش روانی را تشدید میکند.
صبحانهٔ مناسب بخورید. یک فنجان قهوهٔ شیرین ممکن است افسردگی را دو برابر کند. شکر و کافئین کمتر بخورید. کسانی که اینها را کنار گذاشتهاند ظرف چند روز تغییر اثر آن را در خود احساس کردهاند.
الکل نخورید. بر خلاف اثر کوتاه مدت الکل در ایجاد نشاط، در بلند مدت باعث افسردگی میگردد.
ورزش کنید. ورزش اثر ضد افسردگی خوبی دارد. بهطور منظم به ورزشی که برایتان مناسب است بپردازید.
دانشتان را زیاد کنید. کتابهای مناسب دربارهٔ افسردگی و راههای مبارزه با آن بخوانید.
کمتر تلویزیون نگاه کنید. تماشای تلویزیون اثر رخوتزا دارد و افسردگی را تشدید میکند. رخوت و کمبود تحرک یکی از علائم اولیه افسردگی است. تماشای زیاد تلویزیون درمان افسردگی را مشکل میکند.
سیگار نکشید. سیگار کشیدن نیز باعث تشدید افسردگی میشود. بهتر است آن را ترک کنید. اگر نمیتوانید، از پزشک کمک بگیرید. ترک سیگار به درمان افسردگی کمک زیادی میکند.
تصمیمهای مشکل نگیرید. در هنگامی که دچار افسردگی هستید، تصمیمهای سخت نگیرید. تصمیم به تغییر شغل، ازدواج و طلاق را به بعد از دوران افسردگی موکول کنید. بهبود از افسردگی طول میکشد و نباید تغییر سریع را انتظار داشت.
از بوها کمک بگیرید. تحقیقات نشان داده است که رابطهٔ قوی و نزدیکی بین بویائی و هیجان وجود دارد. حتی مقادیر کم عطر میتواند امواج مغزی را تغییر دهد. مثلاً عطر گل یاس عملاً تحرک فرد افسرده را بالا میبرد.
وقتی افسردگی از بین نمیرود. اگر با همهٔ اینها هنوز افسرده هستید، باز کارهای دیگری میتوانید بکنید. برای انجام هر یک از موارد زیر از پزشک خود راهنمائی بخواهید.
داروهایتان را تغییر دهید. برخی داروهای ضد فشار خون، ضد حساسیت، و استروئید که برای آسم تجویز میشود ممکن است افسردگی را تشدید کنند. پرکاری یا کم کاری غدد درون ریز، مثل تیروئید، نیز میتواند باعث افسردگی شود. از پزشک خود دربارهء تغییر این داروها کمک بخواهید.
مشاوره روانی کنید. یک درمانگر متخصص میتواند مشکلات شما را بررسی کند و روابطی را که به کاهش افسردگی کمک میکند برقرار کند. درمانگرهای رفتاری روشهای منفی تفکر و رفتار را که باعث افسردگی میشوند تغییر میدهند.
دارو بخورید. پزشک ممکن است برای شما داروی ضد افسردگی تجویز کند. دو نوع داروی معروف ضد افسردگی سه حلقهایها و مهار کنندههای مونوآمین اکسید از (maoi) هستند. داروهای دیگری نیز وجود دارند که عوارض جانبی اینها را ندارند.
ویتامین b بخورید. تحقیقات اخیر نشان داده است که افزایش ویتامینهای b۲,b۱ و b۶ اثر داروهای ضد افسردگی سه حلقهای را در سالمندان بیشتر میکند. ولی مثل هر داروی دیگر، ویتامینها را نیز باید با نظر پزشک مصرف کرد. خوردن مقادیر زیاد ویتامین b۶ میتواند سمی شود.
موفق باشید