LinkBack URL
About LinkBacksسلام دوستان میخوام هرچی نکته و سوال در مورد این فصل هست بگین فصل مهمیه
این فصل به نظرم همش نکته باشه
اول دو سه دور روخونی کن بعد که کاملا همه چیزشو فهمیدی نکته هاشو و خصوصا شکل هاشو حفظ کن و یادبگیر
از تست های تخته سیاه هم استفاده کن
نكات فصل ششم درس زيست شناسي– سوم تجربي – كروموزوم ها و ميتوز- قسمت 2
نكات فصل پنجم درس زيست شناسي– سوم تجربي – ماده ي ژنتيك
مقدمه
1- عاملي كه باعث انتقال صفات و ويژگي ها از نسلي به نسل ديگر مي شود ، ماده*ي ژنتيك نام دارد.
2- در ماده*ي ژنتيك اطلاعات و دستورالعمل هايي نهفته است كه بسياري از ويژگي هاي جاندار به آن بستگي دارد.
3- براي آنكه مولكولي بتواند نقش ماده*ي ژنتيك را داشته باشد بايد 1- بتواند اطلاعات ژنتيك را در خود ذخيره كند. 2- آنها را از نسلي به نسل ديگر منتقل كند. 3- نسبتاً پايدار باشد تا بتواند در سراسر زندگي فرد ، خود را حفظ كند.
در جستجوي ماده ي ژنتيك
4- در سال 1928، فردريك گريفيت كه باكتري شناس بود ، سعي داشت تا واكسني عليه باكتري مولد ذات الريه بسازد.
5- نام علمي باكتري مولد ذات الريه ، استرپتوكوكوس نومونيا مي باشد.
6- گريفيت روي دو سويه از اين باكتري كار مي كرد كه يكي از آنها كپسولي پلي ساكاريدي دارد كه اطراف باكتري را احاطه كرده ولي ديگري بدون كپسول پلي ساكاريدي است.
7- سويه*ي كپسول دار باعث ايجاد بيماري مي شود ولي سويه*ي بدون كپسول بيماري*زا نيست.
8- آزمايش هاي گريفيت به ترتيب زير است:
a) او باكتري هاي كپسول دار را به موش ها تزريق كرد و ديد كه موش ها بيمار شدند ولي با تزريق باكتري هاي بدون كپسول موش*ها بيمار نشدند.
b) گريفيت براي اينكه بفهمد آيا كپسول باعث بيماري مي شود ، تعدادي باكتري كپسول دار را با گرما كشت و به موش هاي سالم تزريق كرد و ديد كه اين بار موش ها بيمار نشدند. در نتيجه فهميد كه خود كپسول ، عامل بيماري نيست.
c) او سپس باكتري هاي بدون كپسول زنده و باكتري هاي كپسول دار كشته شده را با هم مخلوط و به موش ها تزريق كرد و مشاهده كرد كه همه ي موش ها بيمار شده و مردند.
d) او با كمال تعجب مشاهده كرد كه در خون اين موش ها ، بعضي از باكتري هاي بدون كپسول ، كپسول دار شده*اند.
9- تغيير شكل دادن باكتري هاي بدون كپسول و كپسول دار شدن آنها امروزه ترانسفورماسيون ناميده مي شود.
10- باكتري هاي بدون كپسول با دريافت مواد ژنتيك از محيط خارج ، در خصوصيات ظاهري خود ، تغييراتي به وجود آوردند.
آزمايش ايوري
11- آزمايش ايوري به شناسايي عامل ترانسفورماسيون انجاميد و ماهيت ماده ي ژنتيك را آشكار كرد.
12- ايوري و همكارانش مي دانستند كه در سلول چهار نوع ماده ي شيميايي اصلي وجود دارد كه عبارتند از 1- كربوهيدرات ها 2- ليپيد ها 3- پروتئين ها 4- نوكلئيك اسيدها بنابراين عامل ترانسفورماسيون هر چه باشد ، بايد يكي از اين چهار نوع باشد.
13- در زمان ايوري ، آنزيم هاي تخريب كننده ي اين چهار نوع ماده ي شيميايي در دسترس بود.
14- مراحل آزمايش به اين صورت بود كه :
a) آنان ابتدا عصاره*ي سلولي باكتري هاي كپسول دار كشته شده را استخراج كردند.
b) آنان اين عصاره*ي سلولي را چند قسمت كردند و به هر قسمت آنزيم تخريب كننده ي يكي از مواد شيميايي اصلي را اضافه كردند.
c) آنها كوشيدند كه با هر قسمت به صورت جداگانه ، با وارد كردن باكتري هاي بدون كپسول زنده باعث ترانسفورماسيون بشوند.
15- آنها مشاهده كردند كه فقط زماني ترانسفورماسيون رخ مي دهد كه نوكلئيك اسيد ( DNA ) تخريب نشده باشد. در نتيجه عامل ترانسفورماسيون DNA مي باشد.
16- تا پيش از ايوري دانشمندان به دو دليل فكر مي كردند كه عامل ترانسفورماسيون نوعي پروتئين است 1- پروتئين ها بسيار متنوع هستند 2- پروتئين ها در سلول كارهاي مختلفي انجام مي دهند.
17- ايوري دريافت كه اگر پروتئين ها را با آنزيم تخريب كننده از بين ببريم ، باز هم ترانسفورماسيون انجام مي شود. پس پروتئين نمي تواند عامل ترانسفورماسيون باشد.
18- ايوري براي تحكيم ادعاي خود ، DNAي باكتري هاي كپسول دار را به صورت خالص تهيه كرد و آن را وارد محيط كشت باكتري هاي بدون كپسول كرد و مشاهده كرد كه ترانسفورماسيون رخ مي دهد. پس بدون ترديد عامل ترانسفورماسيون ، DNA مي باشد.
قسمت دوم – ساختار شيميايي نوكلئيك اسيد ها
19- قبل از ايوري دانشمندان با ساختار شيميايي نوكلئيك اسيدها آشنايي داشتند اما از كار اين مولكول ها اطلاعي نداشتند.
20- در سال 1870 ، فردريك ميشر از هسته ي سلول ، ماده اي استخراج كرد كه خاصيت اسيدي داشت و به همين خاطر آن را نوكلئيك اسيد (اسيد هسته*ي) ناميد.
21- نوكئيك اسيد هاي سلول دو نوع هستند. 1- ريبو نوكلئيك اسيد و 2- دئوكسي ريبونوكلئيك اسيد.
22- ريبو نوكلئيك اسيد كه با اختصار RNA ناميده مي شود در ساختار خود داراي قند ريبوز است. ولي در DNA (دئوكسي ريبونوكلئيك اسيد) قند دئوكسي ريبوز به كار رفته است.
23- نوكلئيك اسيد ها همانند قند ها نوعي پلي مر هستند.و واحد هاي مونومري آنها نوكلئوتيد نام دارد.
24- هر نوكلئوتيد خود از سه بخش تشكيل شده است 1- يك قند 5 كربنه 2- يك تا سه گروه فسفات 3- يك باز آلي نيتروژن دار ( دوحلقه اي = پورين و تك حلقه*اي = پريميدين)
25- قند 5 كربنه در DNA ، دئوكسي ريبوز و در RNA ، ريبوز است.
26- بازهاي آلي نيتروژن دار در DNA چهار نوع هستند 1- آدنين ( A ) 2- تيمين ( T ) 3- سيتوزين ( C ) و 4- گوانين ( G )
27- در RNA به جاي باز آلي تيمين ، باز الي ديگري به نام يوراسيل ( U ) به كار رفته است.
28- تفاوت هاي RNA با DNA در
1- نوع قند ( ريبوز در RNA و دئوكسي ريبوز در DNA )
2- تعداد رشته ( RNA*تك رشته اي و DNA*دو رشته*اي )
3- باز آلي نيتروژن دار ( در DNA تيمين و در RNA يوراسيل )
4- محل قرار گرفتن ( DNA*در هسته و RNA هم در هسته و هم در سيتوپلاسم) است.
29- از اتصال نوكلئوتيد ها با يكديگر ، پليمري خطي به وجود مي آيد كه به آن يك رشته*ي پلي نوكلئوتيدي گفته مي شود.
30- اتصال نوكلئوتيدها با هم از طريق ايجاد پيوند كوالان بين قند از يك نوكلئوتيد با گروه فسفات از نوكلئوتيد ديگر ، صورت مي گيرد.
31- نوكلئوتيد ها به حالت آزاد سه گروه فسفات دارند ولي هنگام برقراري پيوند دو گروه فسفات خود را از دست مي دهند.
32- پيوند بين دو نوكلئوتيد را پيوند فسفو دي استر مي نامند.
33- اگر به دو انتهاي رشته ي پلي نوكلئوتيدي نگاه كنيم ، خواهيم ديد كه دو انتها با هم متفاوت هستند به صورتي كه در يك انتها فسفات داريم و در انتهاي ديگر فسفات نداريم.
34-چون دو انتهاي رشته*ي پلي نوكلئوتيدي مثل هم نيست ، مي گويند كه رشته ي پلي نوكلئوتيدي داراي قطبيت است.
كشف ساختار DNA
35- مشاهدات چارگف كه :
a) در آغاز دهه*ي 1950 ، مقدار باز هاي DNA*را در جانداران مختلف اندازه گيري كرد
b) او مشاهده كرد كه بين نسبت بازهاي DNA رابطه خاصي وجود دارد به اين صورت كه نسبت A به T و نسبت C به G برابر عدد 1 است
c) يعني اينكه مقدار A و T و همچنين مقدار C و G با هم برابر است.
36- داده هاي حاصل از پراش پرتو X :
a) در اين روش ، پرتو X مستقيماً به بلور جسمي كه مي خواهند به ساختار آن پي ببرند ، تابانده مي شود و پرتو ها پس از برخورد به جسم پراكنده مي شوند و روي صفحه ي حساس فيلم كه در پشت بلور قرار دارد ، ثبت مي شود.
b) پژوهشگران با تجزيه و تحليل الگوهاي پيچيده*اي كه روي فيلم ثبت مي شود ، مي توانند ساختار مولكول را تعيين كنند.
c) اين كار براي بررسي ساختار DNA*انجام شد.
37- موريس ويلكينز و روزالين فرانكلين :
اين دو ، با روش پراش اشعه*ي X ، تصاويري از بلور DNA تهيه كردند و با بررسي اين تصاوير روشن كردند كه مولكول DNA به صورت مارپيچي است كه دو يا سه زنجيره دارد.
38- مدل واتسون و كريك :
a) اين دو سرانجام در سال 1953 با كمك يافته هاي چارگف و داده هاي حاصل از روش پراش پرتوهاي X توسط ويلكينز و فرانكلين و نيز شناختي كه خود از پيوند هاي شيميايي داشتند ، مدلي براي DNA پيشنهاد دادند.
b) مدل امروزي DNA ، همان مدل واتسون و كريك است.
c) طبق مدل اين دو ، DNA :
i) از دو رشته ي پلي نوكلئوتيدي تشكيل شده است كه حول يك محور فرضي ، به دور يكديگر پيچ خورده اند.(مدل مارپيچ دو رشته*اي )
ii) مارپيچ دو رشته اي شبيه نردباني است كه حول يك محور فرضي پيچ خورده است.
iii) نرده هاي اين نردبان را گروه هاي قند – فسفات تشكيل ميدهند و پله هاي آن را باز هاي آلي كه به صورت جفت در مقابل هم هستند.
iv) بين باز هاي آلي كه در مقابل هم هستند ، پيوند هيدروژني وجود داردكه همين پيوند هاي هيدروژني بين بازها دو رشته را در كنار هم نگه مي*دارد.
v) دو بازي كه در دو رشته در مقابل هم هستند و با هم پيوند هيدروژني دارند را جفت باز مي نامند.
vi) جفت شدن باز ها از قوانين خاصي پيروي مي كندكه مربوط به ساختار بازها است به صورتي كه مكمل هم هستند.
vii) هميشه آدنين از يك رشته در مقابل تيمين از رشته ي ديگر و سيتوزين از يك رشته در مقابل گوانين از رشته ي ديگر قرار مي گيرد.
39- جفت بودن بازها در DNA ، اصل چارگف را را توجيه مي كند.
40- بر اساس جفت بودن باز ها مي توان گفت كه هر رشته مكمل رشته*ي مقابل است.
41- ترتيب باز هاي يك رشته ، ترتيب بازهاي رشته ي مقابل را تعيين مي كند.
42- تحقيقات نشان دهده است كه اطلاعات وراثتي را ترتيب و تعداد بازها ، تشكيل مي دهند.
43- هيچ محدوديتي براي تعداد وترتيب بازها در يك رشته وجود ندارد.اما با مشخص شدن توالي بازهاي يك رشته ، رشته ي مقابل بايد مكمل آن باشد.
همانند سازي DNA
44- واتسون و كريك بيان كردند كه وجود رابطه*ي مكملي بين بازها در DNA مي تواند در فرآيند همانند سازي آن نقش اساسي داشته باشد.
45- در همانند سازي DNA ، دو رشته ي آن به كمك آنزيم هليكاز ، مانند زيپ از يكديگر جدا مي شوند و سپس از روي هر رشته ، رشته ي جديدي ساخته مي شود.
46- در همانند سازي ، با استفاده از نوكلئوتيد هاي آزاد در سيتوپلاسم ، در مقابل A باز T و در مقابل C باز G قرار مي گيرد.
47- چون هر DNA*دختر ، يك رشته ي قديمي و يك رشته ي جديد دارد ، مي گويند كه همانند سازي DNA به طريقه*ي نيمه حفظ شده است.
48- در همانند سازي دو ملكول DNA توليد مي شود كه هر يك داراي يك رشته ي DNA جديد و يك رشته ي DNA قديمي هستند.
49- رديف نوكلئوتيد ها در هر يك از مولكول هاي DNA ي حاصل ، يكسان است.
50- همانند سازي DNA به كمك آنزيم DNA پلي مراز صورت مي گيرد.
51- آنزيم DNA پلي مراز در طول DNA حركت مي كند و نوكلئوتيد هاي آزاد را در مقابل نوكلئوتيد مكمل خود در رشته* قرار مي دهد.
52- آنزيم DNA پلي مراز داراي توانايي ويرايش هم مي باشد يعني در صورتي كه نوكلئوتيدي اشتباهي به DNA اضافه شود ( مكمل نباشد) آنزيم DNA پلي مراز بر مي گردد و آن را جدا كرده و نوكلئوتيد درست را به جاي آن قرار مي دهد.
53- اگر DNA پلي مراز نتواند كار ويرايش را درست انجام دهد ، به اين اشتباه تصحيح نشده جهش مي گويند.
54- اگر جهش مربوط به سلول هاي جنسي باشد ، مي تواند به نسل بعد نيز منتقل شود.
55- در همانند سازي ، دوراهي همانند سازي ايجاد مي شود ، يعني در يك نقطه ي خاص دوراهي باز مي شود و همانند سازي پيش مي رود .
56- در باكتري ها دو ، دو راهي همانندسازي ايجاد مي شود كه همانند سازي در آن ها در دو جهت پيش مي رود تا سرانجام در نقطه*اي مقابل نقطه ي شروع به همديگر برسند.
57- در سلول هاي يوكاريوتي ، به خاطر طويل بودن DNA ، چندين دوراهي همانند سازي ايجاد مي شود تا كار همانند سازي سريعتر صورت گيرد.
58- اگر همانند سازي انسان مانند باكتري با دو دوراهي همانند سازي انجام مي شد، همانند سازي هر كروموزوم 33 روز طول مي كشيد در حالي كه اين كار به خاطر وجود تعداد زياد دوراهي هاي همانند سازي 8 ساعت به طول مي انجامد.
نكات فصل ششم درس زيست شناسي– سوم تجربي – كروموزوم ها و ميتوز
مقدمه
1- توليد مثل فرآيندي است كه در طي آن جاندار، افراد نسل بعد خود را به وجود مي آرود.
2- براي يافتن پاسخ پرسش هاي خود در مورد توليد مثل بايد به سراغ سلول برويم چون هر جاندار يا خود يك سلول است (تك سلولي ) يا زماني يك سلول بوده است.
3- تقسيم سلول در سراسر طول زندگي يك جاندار ، رخ مي دهد.
4- تقسيم سلول باعث 1- رشد و نمو بدن ، 2- ترميم بخش هاي آسيب ديده و 3-توليد مثل جاندار مي شود.
5- تقسيم سلول انوع مختلفي دارد كه عبارتند از :
1- تقسيم دوتايي در باكتري ها براي توليد مثل
2- تقسيم ميتوز براي رشد ونمو و ترميم و توليد مثل غير جنسي
3- تقسيم ميوز براي ايجاد گامت به منظور توليد مثل جنسي
1- در همه ي انواع تقسيم ها ، سلول در حال تقسيم ، سلول مادر و سلول هاي حاصل از تقسيم را سلول هاي دختر مي نامند.
2- سلول هاي دختر به سلول مادر شباهت هاي فراوان دارند.
3- هنگام تقسيم ، ماده ي ژنتيك از سلول مادر به سلول هاي دختر منتقل مي شود و خصوصيات سلول مادر را به سلول هاي دختر منتقل مي كند.
توليد مثل باكتري ها
4- ساده ترين نوع تقسيم در باكتري ها ديده مي شود. ( تقسيم دوتايي)
5- DNA ي باكتري ها ، مولكولي بسته يا حلقوي است كه به غشاي پلاسمايي متصل است.
6- تقسيم دوتايي نوعي توليد مثل غير جنسي است كه به توليد زاده هاي يكسان منجر مي شود.
7- توليد مثل غير جنسي ، توليد مثلي است كه درآن فقط يك والد شركت دارد و زاده ها كاملا شبيه والد خود هستند.
8- تقسيم دوتايي به دنبال همانند سازي DNA صورت مي گيرد كه در طي آن با اضافه شدن غشاي سلولي جديد به نقطه*اي از غشا كه بين دو مولكول DNA قرار دارد پيش مي رود ، غشا از وسط به درون سلول فرو مي رود تا سرانجام سلول را به دو نيم مي كند. همزمان با فرورفتگي غشا ، ديواره*ي سلول نيز در محل جدايي اين دو سلول جديد تشكيل مي شود.
9- در تقسيم دوتايي هر يك از دو سلول جديد داراي يكي از دو نسخه*ي DNAيي است كه كاملا يكسان هستند.
10- تكثير سلول باتكثير صفحه*اي از كتاب متفاوت است چون در تكثير صفحه ي كتاب نسخه*ي اصلي تغيير نمي كند ولي در تقسيم سلول مادر دو سلول دختر به وجود مي آيد و سلول مادر ديگر به صورت قبلي وجود ندارد.
توليد مثل در سلول هاي يوكاريوتي
11- سلول هاي يوكاريوتي بر خلاف سلول هاي پروكاريوتي ، هسته*اي سازمان يافته دارند و ماده ي ژنتيك آنها توسط پوشش هسته از سيتوپلاسم جدا مي شود.
12- بخش مهمي از DNAي سلول هاي يوكاريوتي درون هسته و در اجزايي به نام كروموزوم جاي دارد.
13- اطلاعات زياد DNA در واحد هايي به نام ژن ذخيره شده است.
14- هر ژن قسمتي از DNA است كه براي ساختن پروتئين و يا RNA مورد استفاده قرار مي گيرد.
15- يك مولكول DNA هزاران ژن دارد كه همانند واگن هاي قطار به دنبال هم قرار گرفته*اند.
16- ژن ها نقش مهمي در رشد و نمو بدن و تنظيم كاركرد بدن بر عهده دارند.
17- درون هسته*ي سلول هاي يوكاريوتي ، معمولا چندين كروموزوم قرار دارد.
18- هر كروموزوم حاوي DNA و پروتئين است.
19- وقتي سلول در حال تقسيم نيست ، كروموزوم ها به صورت رشته هايي بلند و باريك و در هم تنيده به نام كروماتين قرار دارند.
20- وقتي سلول براي تقسيم آماده مي شود ، هر يك از رشته هاي نامشخص كروماتين ، همانند سازي مي كنند و سرانجام كروموزوم هاي مضاعف شده را به وجود مي آروند.
21- هر رشته*ي كروماتين در اصل يك كروموزوم است.
22- در هنگام تقسيم ، هر رشته ي بلند و باريك كروماتين ، كوتاه و قطور و فشرده مي شود كه در اين حالت به آن كروماتيد گفته مي شود.
23- در كروموزوم مضاعف شده ، دو كروماتيد در ناحيه*اي به نام سانترومر به هم متصل مي شوند.
24- دو كروماتيد متصل به هم در كروموزوم هاي مضاعف شده ، كروماتيد هاي خواهري ناميده مي شوند كه كاملا همانند يكديگر هستند.
25- فشرده شدن DNA به كمك پروتئين هايي به نام هيستون صورت مي گيرد.
26- DNA در محل هايي ، حدود دو دور به دور مجموعه*ي هشت تايي (8) مولكول هاي هيستون مي پيچد و ساختاري به نام نوكلئوزوم به وجود مي آرود.
27- ساختار نوكلئوزوم شبيه گردن بند مرواريد است كه مهره ها معادل نوكلئوزوم و نخ بين مهره ها معادل DNA است.
تعداد و ساختار كروموزوم ها ، بر رشد و نمو تأثير مي گذارد.
28- در سلول ، كروموزوم ها دو به دو از نظر شكل ، اندازه و محتوي به هم شبيه هستند كه به آن ها كروموزوم هاي همتا يا جفت گفته مي شود.
29- از دو كروموزوم همتا در هر سلول يكي از پدر و ديگري از مادر به فرزند رسيده است.
30- 46 كروموزوم سلول هاي پيكري انسان دو مجموعه ي 23 كروموزومي تشكيل شده است كه يك مجموعه از پدر و مجموعه ي ديگر از مادر به فرزند رسيده است.
31- وقتي يك سلول مثل سلول پيكري انسان ، دو مجموعه كروموزوم دارد ، مي گويند آن سلول ديپلوئيد است.
32- وقتي يك سلول مثل سلول جنسي (گامت ) انسان ، فقط يك مجموعه كروموزوم دارد ، مي گويند آن سلول هاپلوئيد است.
33- براي نشان دادن يك مجموعه كروموزوم از نماد n استفاده مي شود و به آن عدد هاپلوئيد گفته مي شود.
34- براي نشان دادن دو مجموعه كروموزوم از نماد n2 استفاده مي شود و به آن عدد ديپلوئيد گفته مي شود.
35- عدد ديپلوئيد در سلول هاي پيكري انسان به صورت 46 = n2 نشان داده مي شود.
36- ادغام دو گامت هاپلوئيد ( n ) لقاح نام دارد كه در طي آن سلول تخم (زيگوت ) كه ديپلوئيد (n2 ) است پديد مي آيد.
37- زيگوت اولين سلول جانداري است كه به تازگي تشكيل شده است.
38- زيگوت با تقسيم هاي پي در پي ، سلول هاي بدن يك جاندار پر سلولي را پديد مي آورد كه انواع مختلفي دارند و از نظر شكل و وظفه با هم متفاوت*اند.
تعداد كروموزوم ها
39- تعداد كروموزوم هاي هر جاندار مشخص است.
40- كروموزوم هاي سلول هاي جانداراني كه از يك گونه هستند ، عموماً يكسان است.
41- مگس سركه در هر سلول 8 كروموزم دارد ، بعضي سرخس ها بيش از 500 كروموزوم و قارچ ها پني سليوم 1 جفت ( دو عدد ) كروموزوم دارد.
42- تعداد كروموزوم هاي بعضي گونه ها با يكديگر يكسان است ، مثل سيب زميني ، آلو و شامپانزه كه هر سه 48 كروموزوم در سلول پيكري خود دارند.
43- مساوي بودن تعداد كروموزوم هاي چند گونه دليل بر شباهت نيست ، چون چيزي كه مهم است ، محتواي كروموزوم ها است.
44- شكل ، اندازه و ساختار كروموزوم ها ، حتي در گونه هايي كه عدد كروموزومي آنها يكسان است ، با هم تفاوت دارد.
كروموزوم ها و تعيين جنسيت
45- از 23 جفت كروموزوم سلول هاي پيكري انسان ، 22 جفت اتوزوم ، غير جنسي و يك جفت جنسي هستند.
46- كروموزوم هاي غير جنسي در تعيين جنسيت مستقيماً نقش ندارند ولي كروموزوم هاي جنسي ، ژن هاي مسئول تعيين جنسيت را در بر دارند.
47- در انسان و بسياري از جانداران ، دو كروموزوم جنسي مسئول تعيين جنسيت را X و Y مي نامند.
48- در انسان ژن هايي كه سبب مي شوند تخمك لقاح يافته به نوزاد پسر نمو يابد در كروموزوم Y واقع هستند.
49- هر فردي كروموزوم Y داشته باشد ، پسر و اگر آن را نداشته باشد ، دختر است.
50- در مرد ها كروموزوم هاي جنسي XY و در زن ها XX هستند.
51- در بعضي حشرات مثل ملخ ها ، كروموزوم Y وجود ندارد و كروموزوم هاي جنسي در ماده ها XX و در نر ها XO مي باشد.
52- در XO ، حرف O نشان دهنده ي نبودن كروموزوم مي باشد. ( O به معني تهي يا خالي )
53- در پرنده ها و پروانه ها ، نرها دو كروموزوم X و ماده ها فقط يك كروموزوم X* دارند .
54- در پروانه ها و پرنده ها ، كروموزوم هاي X و Y را به ترتيب به صورت Z و W نشان مي دهند.
55- در پرنده ها و پروانه ها نر ها داراي كروموزوم هاي جنسي ZZ و ماده ها داراي كروموزوم هاي جنسي ZW هستند.
تغيير در ساختار كروموزوم ها
56- تغيير در ساختمان كروموزوم ها را جهش مي نامند.
57- شكسته شدن كروموزوم ها منجر به ايجاد 4 نوع جهش مي شود.
a. حذف : قطعه اي از كروموزوم در اثر شكسته شدن كاملاً از آن جدا و حذف مي شود.
b. مضاعف شدن : قطعه اي از كروموزوم در اثر شكسته شدن ، از آن جدا و به كروموزوم همتاي آن اضافه مي شود.
c. واژگوني : قطعه اي از كروموزوم بر اثر شكسته شدن ، جدا و در جهت معكوس به جاي اول خود متصل مي شود.
d. جابجايي : قطعه*اي ازكروموزوم بر اثر شكسته شدن ، جدا و به كروموزومي غير همتا متصل مي شود.
58- در بسياري از موارد ، جهش هاي حذفي باعث مرگ سلول تخم مي شوند.
نكات فصل ششم درس زيست شناسي– سوم تجربي – كروموزوم ها و ميتوز- قسمت 2
چرخه ی سلول
6- تقسیم سلول های یوکاریوتی نسبت به سلول های پروکاریوتی پیچیده تر است چون در این تقسیم هم سیتوپلاسم و هم هسته هر دو تقسیم می شوند. همچنین قبل از تقسیم لازم است اندامک های مختلف به درستی در فضای سلول بازآرایی شوند تا بتوانند به گونه ای مناسب بین سلول های دختر توزیع شوند.
7- مراحل زندگی یک سلول یوکاریوتی به صورت یک چرخه نشان داده می شود که به آن چرخه ی سلول گفته می شود.
8- چرخه ی سلول ، از پایان یک تقسیم شروع می شود و تا پایان تقسیم بعدی ادامه می یابد.
9- چرخه ی سلول خود شامل 5 مرحله است 1-G1 2- S 3- G2 4- میتوز 5- سیتوکینز
10- حدود 90% زندگی یک سلول در سه مرحله ی اول آن می گذرد که به آن اینتر فاز گفته می شود.
11- در مرحله ی G1 سلول به سرعت رشد می کند و بزرگ می شود.
12- در مرحله ی سنتز( S ) ، DNA همانند سازی می کند و هر کروموزوم از دو کروماتید یکسان که در محل سانترومر به هم متصل هستند تشکیل شده است ؛ ولی کروماتید هنوز فشرده و ضخیم نشده اند.
13- در مرحله ی G2 ، تمهیدات لازم برای تقسیم هسته فراهم می شود و همانند سازی میتوکندری و سایر اندامک ها صورت میگیرد.
14- میتوز فرآیندی است که طی آن هسته ی سلول بدون کاهش تعداد کروموزوم ها به دو هسته تقسیم می شود.
15- بعد از میتوز ، هسته های جدید همان تعداد کروموزوم سلول مادر را دارند ولی در این زمان ، کروموزوم ها تک کروماتیدی هستند.
16- سیتوکینز فرآیندی است که طی آن سیتوپلاسم سلول تقسیم می شود.
17- گاهی هسته ی سلول چند بار تقسیم می شود ولی سیتوکینز انجام نمی شود ، در این حالت سلول چند هسته ای به وجود می آید.
18- نمونه ی سلول های چند هسته ای ، سلول های ماهیچه ای مخطط می باشند.
19- میتوز و سیتوکینز به منظور رشد ، ترمیم و تولید مثل غیر جنسی انجام می شوند.
تنظیم چرخه ی سلول
20- نقاط وارسی ، زمان های حساسی در چرخه ی سلولی هستند که در این زمان ها ، عبور سلول از یک مرحله به مرحله ی دیگر کنترل می شود.
21- در نقاط وارسی تا هنگامی که مرحله ی قبل تکمیل نشده باشد ، از ورود سلول به مرحله ی بعد جلوگیری می شود.
22- نقاط وارسی در سه نقطه ی چرخه ی سلولی قرار دارند 1- پایان G1 2- پایان G2 3- پایان میتوز
23- سرطان ، تقسیم و رشد غیر عادی سلول ها است .
24- دلیل اصلی سرطان ها ، تغییر ناگهانی ژنی در سلول (جهش ) می باشد.
25- جهش های سرطان زا دو دسته اند 1- دسته ای که سبب تولید بیش از حد مولکول های محرک رشد و تقسیم سلول ها می شوند.2- جهش هایی که پروتئین های مسئول کند و یا متوقف کردن چرخه ی سلول را غیر فعال می کنند.
26- بسیاری از جهش های سرطان زا نتیجه ی تأثیر عوامل محیطی هستند بنابراین شیوه ی زندگی در ابتلا به سرطان اثر دارد.
27- مصرف مواد مخدر و دخانیات ، اشعه ها و پرتو ها ، مصرف غذا ها و هوای آلوده به ترکیبات شیمیایی ، احتمال سرطان را زیاد می کنند.
میتوز و سیتو کینز
1- در هنگام میتوز کروماتید های هر کروموزوم از هم جدا می شوند و به سوی دو قطب سلول حرکت می کنند.
2- دوک تقسیم ، ساختاری است متشکل از سانتریول ها و گروهی از میکروتوبول ها که در حرکت دادن کروموزوم ها هنگام تقسیم ، نقش دارند.
3- هر سلول جانوری و سلول های بدون دیواره ، به طور معمول یک جفت سانتریول در نزدیکی هسته دارد.
4- هر سانتریول یک جسم کوچک استوانه ای است و دو سانتریول با زاویه ای 90 درجه ای نسبت به یکدیگر قرار می گیرند. ( عمود بر هم )
5- سانتریول ها در مرحله ی G2 از چرخه ی سلول همانند سازی می کنند .
6- هر سلول جانوری در هنگام ورود به میتوز 2 جفت سانتریول ( 4 عدد سانتریول ) دارد.
7- در هنگام میتوز ، جفت سانتریول ها ، شروع به جدا شدن از هم می کنند و به سوی دو قطب سلول حرکت می کنند.
8- هنگام دور شدن جفت ساتریول ها از هم ، بین آنها رشته هایی پروتئینی شکل می گیرد و ساختار دوک پدید می آید.
9- سانتریول ها و رشته های دوک هردو از لوله هایی توخالی از جنس پروتئین ساخته شده اند که میکروتوبول نامیده می شود.
10- هر رشته ی دوک از یک میکروتوبول ساخته شده است.
11- هر سانتریول از 9 دسته ی سه تایی ( 27 رشته ) میکروتوبول ساخته شده است.
12- سلول های بسیاری از گیاهان اگر چه سانتریول ندارند ، اما دوک می سازند. ( دوک بدون سانتریول )
مراحل میتوز
13- میتوز فرآیندی به هم پیوسته است که برای آسانی مطالعه آن را به 4 مرحله ، تقسیم کرده اند.
14- چهار مرحله ی میتوز به ترتیب عبارتند از 1- پروفاز 2- متافاز 3- آنافاز 4- تلوفاز
15- در پروفاز :
a. رشته های دراز و در هم تنیده ی کروماتین به تدریج کوتاه و ضخیم می شوند و کروموزوم های مضاعف قابل دیدن می شوند.
b. پوشش هسته ناپدید می شود.
c. با دور شدن سانتریول ها از همدیگر ، دوک تشکیل می شود.
16- در متافاز :
a. کروموزوم های مضاعف به سمت وسط سلول حرکت کرده و در سطح استوایی سلول ردیف می شوند.
b. هر رشته های دوک از یک سو به قطب سلول و از سوی دیگر به سانترومر کروموزوم متصل می شود.
c. در متافاز ، کروماتید ها بیشترین فشردگی را پیدا کرده اند.
17- در آنافاز دو کروماتید خواهری هرکروموزوم ، از محل سانترومر ازیکدیگر جدا می شوند و بر اثر کوتاه شدن رشته های دوک متصل به سانتریول ها به سوی قطب ها کشیده می شوند.
18- در تلوفاز :
a. در هریک از دو قطب ، پوشش هسته در اطراف کروماتید ها ( که هم اکنون کروموزوم نام دارند) تشکیل می شوند.
b. کروموزوم ها از حالت فشردگی خارج می شوند و دوباره حالت باریک و دراز پیدا کرده و رشته ی کروماتینی را به وجود می آورند.
c. در این مرحله دوک تقسیم از بین می رود.
19- سیتوکینز : در بسیاری از موارد بعد از میتوز رخ می دهد و در طی آن سیتوپلاسم سلول به دو نیم می شود.
a. در سیتوکینز سلول های جانوری ، کمربندی از رشته های پروتئینی درمیانه ی سلول ایجاد می شود که با تنگ شدن آن سلول به دو نیم می شود.
b. در سلول های گیاهی ، وزیکول هایی توسط دستگاه گلژی ساخته می شود که در میانه ی سلول به هم می پیوندند و صفحه ای را پدید می آروند که طرح اولیه ی دیواره ی اسکلتی سلول است.
نكات فصل ششم درس زيست شناسي– سوم تجربي – كروموزوم ها و ميتوز- قسمت 2
چرخه ی سلول
1- تقسیم سلول های یوکاریوتی نسبت به سلول های پروکاریوتی پیچیده تر است چون در این تقسیم هم سیتوپلاسم و هم هسته هر دو تقسیم می شوند. همچنین قبل از تقسیم لازم است اندامک های مختلف به درستی در فضای سلول بازآرایی شوند تا بتوانند به گونه ای مناسب بین سلول های دختر توزیع شوند.
2- مراحل زندگی یک سلول یوکاریوتی به صورت یک چرخه نشان داده می شود که به آن چرخه ی سلول گفته می شود.
3- چرخه ی سلول ، از پایان یک تقسیم شروع می شود و تا پایان تقسیم بعدی ادامه می یابد.
4- چرخه ی سلول خود شامل 5 مرحله است 1-G1 2- S 3- G2 4- میتوز 5- سیتوکینز
5- حدود 90% زندگی یک سلول در سه مرحله ی اول آن می گذرد که به آن اینتر فاز گفته می شود.
6- در مرحله ی G1 سلول به سرعت رشد می کند و بزرگ می شود.
7- در مرحله ی سنتز( S ) ، DNA همانند سازی می کند و هر کروموزوم از دو کروماتید یکسان که در محل سانترومر به هم متصل هستند تشکیل شده است ؛ ولی کروماتید هنوز فشرده و ضخیم نشده اند.
8- در مرحله ی G2 ، تمهیدات لازم برای تقسیم هسته فراهم می شود و همانند سازی میتوکندری و سایر اندامک ها صورت میگیرد.
9- میتوز فرآیندی است که طی آن هسته ی سلول بدون کاهش تعداد کروموزوم ها به دو هسته تقسیم می شود.
10- بعد از میتوز ، هسته های جدید همان تعداد کروموزوم سلول مادر را دارند ولی در این زمان ، کروموزوم ها تک کروماتیدی هستند.
11- سیتوکینز فرآیندی است که طی آن سیتوپلاسم سلول تقسیم می شود.
12- گاهی هسته ی سلول چند بار تقسیم می شود ولی سیتوکینز انجام نمی شود ، در این حالت سلول چند هسته ای به وجود می آید.
13- نمونه ی سلول های چند هسته ای ، سلول های ماهیچه ای مخطط می باشند.
14- میتوز و سیتوکینز به منظور رشد ، ترمیم و تولید مثل غیر جنسی انجام می شوند.
تنظیم چرخه ی سلول
15- نقاط وارسی ، زمان های حساسی در چرخه ی سلولی هستند که در این زمان ها ، عبور سلول از یک مرحله به مرحله ی دیگر کنترل می شود.
16- در نقاط وارسی تا هنگامی که مرحله ی قبل تکمیل نشده باشد ، از ورود سلول به مرحله ی بعد جلوگیری می شود.
17- نقاط وارسی در سه نقطه ی چرخه ی سلولی قرار دارند 1- پایان G1 2- پایان G2 3- پایان میتوز
18- سرطان ، تقسیم و رشد غیر عادی سلول ها است .
19- دلیل اصلی سرطان ها ، تغییر ناگهانی ژنی در سلول (جهش ) می باشد.
20- جهش های سرطان زا دو دسته اند 1- دسته ای که سبب تولید بیش از حد مولکول های محرک رشد و تقسیم سلول ها می شوند.2- جهش هایی که پروتئین های مسئول کند و یا متوقف کردن چرخه ی سلول را غیر فعال می کنند.
21- بسیاری از جهش های سرطان زا نتیجه ی تأثیر عوامل محیطی هستند بنابراین شیوه ی زندگی در ابتلا به سرطان اثر دارد.
22- مصرف مواد مخدر و دخانیات ، اشعه ها و پرتو ها ، مصرف غذا ها و هوای آلوده به ترکیبات شیمیایی ، احتمال سرطان را زیاد می کنند.
میتوز و سیتو کینز
1- در هنگام میتوز کروماتید های هر کروموزوم از هم جدا می شوند و به سوی دو قطب سلول حرکت می کنند.
2- دوک تقسیم ، ساختاری است متشکل از سانتریول ها و گروهی از میکروتوبول ها که در حرکت دادن کروموزوم ها هنگام تقسیم ، نقش دارند.
3- هر سلول جانوری و سلول های بدون دیواره ، به طور معمول یک جفت سانتریول در نزدیکی هسته دارد.
4- هر سانتریول یک جسم کوچک استوانه ای است و دو سانتریول با زاویه ای 90 درجه ای نسبت به یکدیگر قرار می گیرند. ( عمود بر هم )
5- سانتریول ها در مرحله ی G2 از چرخه ی سلول همانند سازی می کنند .
6- هر سلول جانوری در هنگام ورود به میتوز 2 جفت سانتریول ( 4 عدد سانتریول ) دارد.
7- در هنگام میتوز ، جفت سانتریول ها ، شروع به جدا شدن از هم میکنند و به سوی دو قطب سلول حرکت می کنند.
8- هنگام دور شدن جفت ساتریول ها از هم ، بین آنها رشته هایی پروتئینی شکل می گیرد و ساختار دوک پدید می آید.
9- سانتریول ها و رشته های دوک هردو از لوله هایی توخالی از جنس پروتئین ساخته شده اند که میکروتوبول نامیده می شود.
10- هر رشته ی دوک از یک میکروتوبول ساخته شده است.
11- هر سانتریول از 9 دسته ی سه تایی ( 27 رشته ) میکروتوبول ساخته شده است.
12- سلول های بسیاری از گیاهان اگر چه سانتریول ندارند ، اما دوک می سازند. ( دوک بدون سانتریول )
مراحل میتوز
13- میتوز فرآیندی به هم پیوسته است که برای آسانی مطالعه آن را به 4 مرحله ، تقسیم کرده اند.
14- چهار مرحله ی میتوز به ترتیب عبارتند از 1- پروفاز 2- متافاز 3- آنافاز 4- تلوفاز
15- در پروفاز :
a. رشته های دراز و در هم تنیده ی کروماتین به تدریج کوتاه و ضخیم می شوند و کروموزوم های مضاعف قابل دیدن می شوند.
b. پوشش هسته ناپدید می شود.
c. با دور شدن سانتریول ها از همدیگر ، دوک تشکیل می شود.
16- در متافاز :
a. کروموزوم های مضاعف به سمت وسط سلول حرکت کرده و در سطح استوایی سلول ردیف می شوند.
b. هر رشته های دوک از یک سو به قطب سلول و از سوی دیگر به سانترومر کروموزوم متصل می شود.
c. در متافاز کروماتید ها بیشترین فشردگی را پیدا کرده اند.
17- در آنافاز دو کروماتید خواهری هرکروموزوم ، از محل سانترومر ازیکدیگر جدا می شوند و بر اثر کوتاه شدن رشته های دوک متصل به سانتریول ها به سوی قطب ها کشیده می شوند.
18- در تلوفاز :
a. در هریک از دو قطب ، پوشش هسته در اطراف کروماتید ها ( که هم اکنون کروموزوم نام دارند) تشکیل می شوند.
b. کروموزوم ها از حالت فشردگی خارج می شوند و دوباره حالت باریک و دراز پیدا کرده و رشته ی کروماتینی را به وجود می آورند.
c. در این مرحله دوک تقسیم از بین می رود.
19- سیتوکینز که در بسیاری از موارد بعد از میتوز رخ می دهد و در طی آن سیتوپلاسم سلول به دو نیم می شود.
a. در سیتوکینز سلول های جانوری ، کمربندی از رشته های پروتئینی درمیانه ی سلول ایجاد می شود که با تنگ شدن آن سلول به دو نیم می شود.
b. در سلول های گیاهی ، وزیکول هایی توسط دستگاه گلژی ساخته می شود که در میانه ی سلول به هم می پیوندند و صفحه ای را پدید می آروند که طرح اولیه ی دیواره ی اسکلتی سلول است.
منبع وبلاگ خودم!
سلام
بهتون پیشنهادمیکنم یه سربه سایت صنعتی شریف بزنیدقسمت فیلمای همایش زیست دکترپوریارحیمی ایشون درقسمت ژنتیک (فصل ۵و۶و۷سوم )عالی عالی عالی کارکردندیعنی مهفومی درحدی که هرمشکلی داشته باشیددراین فصل برطرف میشه.
حتما حتما حتمادان کنید.
میگم شما اصن نخون
نوشته اصلی توسط ah.at
این چند ماهی اینقد اینجا کار خیر کردی دعای یه ملت پشتته
قبولی آقا نخون
.gif "Yahoo (20)")
پاسخ با نقل قول
