. پیام «هر یک از موجودات جهان دارای ساختار منظم ویژهی خود است» از دقت در آیات شریفهی «الذی خلق فسوی و الذی قدر فهدی»، «صنع الله الذی اتقن کل شیء» و «انا کل شیء خلقناه بقدر» مفهوم میگردد و بیان حضرت علی (ع) که میفرمایند: «خدای متعال همهی مخلوقات را بر اساس مقیاس نظم مشخص و اندازههای مخصوص و متناسب با هر یک از آن مخلوقات آفرید» مبین همین مفهوم است. (درس 1)2. پیام «وقتی به روابط مستحکم و نظم استوار جهان مینگریم درمییابیم که جهان بر حق و درستی استوار است» از دقت در آیهی شریفهی «خلق الله السماوات و الارض بالحق» مفهوم میگردد. (درس 1)
3. پیام «هر یک از مخلوقات در بهترین شکل و ترکیب خلق شدهاند و آنچه را لازمهی رساندن آنها به هدف بوده خداوند در خلقتشان قرار داده است» از دقت در آیهی شریفهی «خلق السماوات و الارض بالحق و صورکم فاحسن صورکم و الیه المصیر» به دست میآید و اینکه «همهی مخلوقات تحت قانونمندی واحد الهی عمل میکنند و به سوی خداوند که مقصد نهایی آنهاست روان هستند» از دقت در آیهی شریفهی «افغیر دین الله یبغون و له اسلم من فی السماوات و الارض طوعاً و کرهاً و الیه یرجعون» مفهوم میگردد. (درس 2)
4. پیام آیهی شریفهی «فبشر عباد الذین یستمعون القول فیتبعون احسنه» در تقابل با آیهی شریفهی «لاتتبعوا خطوات الشیطان انه لکم عدوّ مبین انما یأمرکم بالسّوء و الفحشا و ان تقولوا علی الله مالاتعلمون» است. (لاتتبعوا ≠ فیتبعون) درس 3)
5. درک و دریافت حقایق و دوری از جهل و نادانی مربوط به قدرت عقل و تفکر و مسئول سرنوشت خویش بودن و دوری از شقاوت مربوط به قدرت اختیار و انتخاب از سرمایهها و عوامل رشد انسان است. (درس 3)
6. مراحل خلقت اولیهی انسان: 1- نطفه، 2- علقه، 3- مضغه، 4- عظاماً، 5- لحماً است و عبارت شریفهی «ثم انشأناه خلقاً آخر» به خلقت متفاوت بعد روحانی با بعد جسمانی اشاره دارد. (درس 4)
7. پاسخ به سؤال «آیا خداوند فقط همین دنیا را آفریده است؟» از دقت در آیات شریفهی «ثم الله ینشی النشأه الاخره»، «انّ الدار الآخره لهی الحیوان»، «من امن بالله و الیوم الآخر» و «من اراد الآخره» مفهوم میشود. (درس 5)
8. در آیهی شریفهی «ام نجعل الذین امنوا و عملوا الصالحات کالمفسدین فی الارض» خداوند به صورت استفهام انکاری بیان میکند که مومنان صالح با مفسدان در زمین برابر نیستند و این لازمهی عدل خداوند است. (درس 6)
9. «توفّاهم الملائکه ظالمی انفسهم»، «قالوا فیم کنتم»، «قالوا کنا مستضعفین فی الارض»، «فاولئک مأواهم جهنم»، «ساءت مصیراً»، «حاق بآل فرعون سوء العذاب»، «النار یعرضون علیها غدوا و عشیاً» بیانگر جهنم برزخی و «ادخلوا آل فرعون اشدّ العذاب» بیانگر جهنم اخروی و «تتوفّاهم الملائکه طیبین» و «ادخلوا الجنه بما کنتم تعملون» بیانگر بهشت برزخی است. (درس 7)
10. عبارت «فاذاهم قیامً ینظرون»، «فاذاهم من الاجداث الی ربهم ینسلون» و «و منها نخرجکم تاره اخری» بیانگر زنده شدن همهی انسانها و تعابیر «و قضی بینهم بالحق»، «نضع الموازین القسط یوم القیامه فلاتظلم نفس شیئاً» و «الوزن یومئذٍ الحق» بیانگر قضاوت بر معیار حق از وقایع مرحلهی دوم قیامت است. مخفف 7 حادثهی مرحلهی دوم قیامت «نزن بح قد» است: 1- نفخ صور دوم؛ 2- زنده شدن همهی انسانها؛ 3- نورانی شدن زمین؛ 4- بر پا شدن دادگاه عدل الهی؛ 5- حضور شاهدان و گواهان؛ 6- قضاوت بر معیار حق؛ 7- دادن نامهی اعمال (درس 8)
11. عبارات «سیق الذین کفروا»، «فتحت ابوابها»، «الم یأتکم رسلً منکم»، «لکن حقّت لکم العذاب للکافرین»، «قیل ادخلوا ابواب جهنم فیها» و «فبئس مثوی المتکبرین» بیانگر جهنم اخروی و عبارات «سیق الذین اتقوا»، «و فتحت ابوابها»، «طبتم فادخلوا خالدین»، «قالوا الحمدالله»، «نتبوأ من الجنه» و « فنعم اجر العاملین» بیانگر بهشت اخروی است. (درس 9)
12. نامهی اعمال در دنیا تصویر یا گزارشی از عمل است ولی در آخرت «عین عمل»، «خود عمل»، حقیقت عمل»، تجسم عمل»، «جنبهی باطنی و غیبی عمل» و «حضور عمل» است. (درس 9)
13. سؤالات «آیا توکل سبب تنبلی میشود یا تحرک؟» و «برای رسیدن به تصمیم صحیح بهتر است چه کار کنیم؟» از دقت در آیهی «فبما رحمه من الله... و شاورهم فیالامر فاذا عزمت فتوکل علی الله» مفهوم میگردد و پاسخ به سؤال «چرا باید بر خدا توکل کرد؟» از دقت در آیات «و توکل علی الحیّ الذی لایموت» و «لئن سألتهم من خلق... ان ارادنی الله بضرٍ هل هنّ کاشفات ضرّه...» مفهوم میگردد و پاسخ به سؤال «چرا بر غیر خدا نمیتوان توکل کرد؟» و علت اختصاص توکل بر خداوند از دقت در آیهی «و لئن سألتهم من خلق..... ان اراده فی الله بضرّ هل هن کاشفات ضرّه.....» مفهوم میگردد. (درس 10)
14. آیهی شریفهی «قل ان کنتم تحبّون الله فاتبعونی یحببکم الله و یغفر لکم ذنوبکم و الله غفور رحیم» و شعر منسوب به امام صادق (ع) «خدا را نافرمانی کنی و اظهار دوستی با او نمایی؟ به جان خودم این رفتاری شگفتانگیز است» و حدیث «ما احب الله من عصاه» از امام صادق (ع) و عبارت «دوستی هر کاری که مرا به تو نزدیک میکند» از امام سجاد (ع) بیانگر این است که پیروی از خداوند از آثار محبت به خداست. (درس 11)
15. عبارات «ظاهر هر کس تجلی اندیشه و باور اوست» و «اندیشهها اخلاق و روحیات اعمال و ظواهر را میسازند» و «از کوزه همان برون تراود که در اوست» و «حقیقت این است که دل به هر جا رود عمل هم همانجا میرود» به «تقدم باطن بر ظاهر» و «رفتارهای ظاهری به تدریج بر باطن انسان تأثیر میگذارد و روحیهی فرد را تغییر میدهد» بیانگر تأثیر ظاهر بر باطن است. (درس 12)
16. عبارت شریفهی «ذلک ادنی ان یعرفن فلایؤذین» بیانگر علت پوشش و عبارت شریفهی «و لیضربن بخمرهنّ علی جیوبهن» بیانگر «کیفیت رعایت حجاب زنان» و «حدود حجاب و پوشش» است و از عبارت شریفهی «لایبدین زینتهن الا ما ظهر منها» مفهوم میگردد که «پوشاندن چهره و دست تا مچ برای زنان لازم نیست. (درس 13)
17. دعوت به خیر و نیکی (یدعون الی الخیر) و امر به معروف و نهی از منکر (یأمرون بالمعروف و ینهون علی المنکر) سبب رسیدن به فلاح و رستگاری میشود (اولئک هم المفلحون) و امر به معروف و نهی از منکر (یأمرون بالمعروف و ینهون عن المنکر) و به پا داشتن نماز (یقیمون الصلاه) و پرداخت زکات (یؤتون الزکاه) و اطاعت از خدا و رسول او (یطیعون الله و رسوله) سبب میشود افراد مشمول رحمت الهی قرار گیرند (سیرحمهم الله). (درس 14)
18. خداوند از انسانهای روی زمین عمران و آبادانی زمین را خواسته است (هو انشأکم من الارض و استعمرکم فیها) و زکات طلا و نقره در صورتی واجب است که به صورت سکهای باشد که معامله با آن رواج دارد؛ بنابراین زیورآلات خانمها زکات ندارد اما زیورآلات خانمها اگر بیش از مقدار مصرفی متداول آنها باشد و جنبهی ذخیره به خود بگیرد قسمت اضافی آن دارای خمس است و خمس آن باید پرداخت شود. (درس 15)
19. قرضالحسنه + انفاق اجر و مزد با کرامت + مضاعف شدن اموال
قرضالحسنه پوشاندن گناهان + ورود به بهشت
قرضالحسنه مضاعف شدن اموال + آمرزش گناهان (درس 15)
20. «خشم» به پدر و مادر و «غیبت» خاصیت نماز را از بین میبرند. اگر مسافر بعدازظهر به وطن یا به جایی که میخواهد ده روز بماند برسد، نمیتواند در آن روز روزه بگیرد و اگر کسی که روزه است بعدازظهر مسافرت کند باید روزهی خود را ادامه دهد و اگر کسی که روزه گرفته پیش از ظهر مسافرت کند و بخواهد به بیش از چهار فرسخ برود باید وقتی به چهار فرسخ (حد ترخص) برسد، باید روزهی خود را افطار کند. (درس 16)
منبع:کانون