انواع طرحهای برنامه ریزی شهری و منطقه ای

[khiyal21]

طرح جامع سرزمين، طرحي است كه شامل استفاده از سرزمين در قالب هدفها و خط مشيهاي ملي و اقتصادي از طريق بررسي امكانات و منابع و مراكز جمعيت شهري و روستايي كشور و حدود و توسعه و گسترش شهرها و شهركهاي فعلي و آينده و قطبهاي صنعتي و كشاورزي و مراكز جهانگردي و خدماتي بوده و در اجراي برنامه هاي عمراني بخشهاي عمومي و خصوصي ايجاد نظم و هماهنگي نمايد.



طرح كالبدي ملي
با هدف مكانيابي براي گسترش آينده شهرهاي موجود و ايجاد شهرها و شهرك*هاي جديد،*پيشنهاد شبكه شهري آينده كشور يعني اندازه شهرها، چگونگي استقرار آنها در پهنه كشور و سلسله مراتب ميان شهرها به منظور تسهيل و مديريت سرزمين و امر خدمت رساني به مردم و پيشنهاد چارچوب مقررات ساخت و ساز در كاربري*هاي مجاز زمين*هاي سراسر كشور

طرح كالبدي منطقه*اي
با هدف مكانيابي براي گسترش آينده شهرهاي موجود و ايجاد شهرها و شهرك*هاي جديد،*پيشنهاد شبكه شهري آينده كشور يعني اندازه شهرها، چگونگي استقرار آنها در پهنه كشور و سلسله مراتب ميان شهرها به منظور تسهيل و مديريت سرزمين و امر خدمت رساني به مردم و پيشنهاد چارچوب مقررات ساخت و ساز در كاربري*هاي مجاز زمين*هاي سراسر كشور

طرح توسعه و عمران (جامع) ناحيه*اي
اين طرح در اجراي وظايف محول شده در قانون تغيير نام وزارت آباداني و مسكن به وزارت مسكن و شهرسازي و تعيين وظايف آن - مصوي 1353- و تصويبنامه شماره 70971/ت407 ه مورخ 5/11/1373 هيات وزيران، به منظور تدوين سياست*ها و ارائه راهبردها در زمينه هدايت و كنترل توسعه و استقرار مطلوب مراكز فعاليت، مناطق حفاظتي و همچنين توزيع متناسب خدمات براي ساكنان شهرها و روستاها در يك يا چند شهرستان كه از نظر ويژگي*هاي طبيعي و جغرافيايي همگن بوده و از نظر اقتصادي، اجتماعي و كالبدي داراي ارتباطات فعال متقابل باشند، تهيه مي*شود.

اين طرح بر اساس مصوبه شماره 9860/ت 15311/ه مورخ 13/8/1374 هيات وزيران براي شهرهاي بزرگ و شهرهاي اطراف آنها تهيه مي*شود.



طرح جامع شهر
طرح جامع شهر عبارت از طرح بلند مدتي است كه در آن نحوه استفاده از اراضي و منطقه*بندي مربوط به حوزه*هاي مسكوني، صنعتي، بازرگاني، اداري و كشاورزي و تأسيسات و تجهيزات و تسهيلات شهري و نيازمنديهاي عمومي شهري، خطوط كلي ارتباطي و محل مراكز انتهايي خط (ترمينال) و فرودگاهها و بنادر و سطح لازم براي ايجاد تأسيسات و تجهيزات و تسهيلات عمومي مناطق نوسازي، بهسازي و اولويتهاي مربوط به آنها تعيين مي*شود و ضوابط و مقررات مربوط به كليه موارد فوق و همچنين ضوابط مربوط به حفظ بنا و نماهاي تاريخي و مناظر طبيعي، تهيه و تنظيم مي*گردد. طرح جامع شهر بر حسب ضرورت قابل تجديدنظر خواهد بود.

طرح تفصيلي
طرح تفصيلي عبارت از طرحي است كه بر اساس معيارها و ضوابط كلي طرح جامع شهر نحوه استفاده از زمين*هاي شهري در سطح محلات مختلف شهر و موقعيت و مساحت دقيق زمين براي هر يك از آنها و وضع دقيق و تفصيلي شبكه عبور و مرور و ميزان تراكم جمعيت و تراكم ساختماني در واحدهاي شهري و اولويتهاي مربوط به مناطق بهسازي و نوسازي و توسعه و حل مشكلات شهري و موقعيت كليه عوامل مختلف شهري در آن تعيين مي*شود و نقشه*ها و مشخصات مربوط به مالكيت بر اساس مدارك ثبتي تهيه و تنظيم مي*گردد

طرحهاي بهسازي، نوسازي، بازسازي و مرمت بافت*ها
طرحهاي بهسازي، نوسازي، بازسازي و مرمت بافت*ها طرح*هايي هستند كه براي بهسازي، نوسازي و بازسازي محلات شهر اعم از قديم، جديد و يا مساله*دار به عنوان طرح تفصيلي بخشي از بافت موجود شهر تهيه مي*شوند.

طرح آماده*سازي توسعه*هاي جديد در شهرها
اين طرح*ها شامل مجموعه عمليات لازم براي مهيا نمودن زمين جهت احداث ممكن و تأسيسات لازم مربوط مطابق قانون زمين شهري و آيين نامه*هاي اجرايي آن است و به عنوان طرح تفصيلي توسعه*هاي جديد شهري تهيه مي*گردد.

طراحي شهري
طراحي شهري دانشي است كه ارتقاي كيفيت محيط را بر اساس ادراك و رفتار مردم كارشناسان و مديران ملحوظ دارد. ماخذ: بيانيه پاياني همايش سيما و منظر شهري تجارب جهاني و چشم انداز آينده 28/11/82


طرح تفصيلي موضوعي
طرح موضوعي نيز طرحي است كه براي احياء برخي از مكانهاي متروك و با عملكردهاي قبلي خاص و ناحيه هايي وسيع (مثل معادن) يا حفاظت چند ناحيه با ارزش معماري در محورها حومه ها و سواحل و يا براي فعاليتهاي تفريحي و گردش و نيز فضاي سبز يا كمربند سبز تهيه مي شود و همانطوريكه از معناي لغوي آن برمي آيد معطوف به موضوعات خاص برنامه ريزي و در واقع براي تكميل طرحهاي تفصيلي پايه و موضعي مي باشد و مشخصات عمومي چنين طرحي عبارت است از زمان محدود تغيير در موضوع خاص محدوده هايي خاص در بخشي از شهر يا در سطح تمام شهر و همراه با ويژگيهاي قابل تغيير يا اصلاح بودن از نظر مشخصات اجرايي نيز اين طرح مي تواند توسط بخش عمومي يا خصوصي يا تركيبي از هر دوي آنها صورت گرفته و با همكاري نهادهاي مرتبط با موضوع اجرا شود. وظايف خاص طرح ساماندهي جنبه هاي خاص تقويت ساير طرحهاي شهري و تعيين وظايف نهادهاي ذيربط بوده و اسناد آن نيز شامل نقشه پيشنهادات گزارش مكتوب براي ضرورتها و سياستهاي اجرايي و ساير مطالب توضيحي و تشريحي مي باشد

طرح تفصيلي موضعي
طرح موضعي طرحي است كه هم از نظر زماني و هم از نظر مكاني با محدوديت همراه بوده و شامل طراحي توسعه جديد شهر با تجديد نظر در طرحهاي توسعه قبلي و يا بهسازي مناطقي از شهر و يا تركيبي از اينها خواهد بود. از نظر مشخصات عمومي اين طرح برا يحداكثر مدت ده سال و همراه با قابليت تغييرات عميق در محدوده نسبتا كوچكتر تهيه شده و قابل تغيير و اصلاح مي باشد. اجراي آنها توسط بخش عمومي يا خصوصي يا تركيبي از هر دوي آنها صورت گرفته و با همكاري نهادهاي مختلف به ويژه بخشهاي مركزي يا نواحي بزرگ جديد انجام خواهد شد. وظايف خاص چنين طرح ساماندهي مراكز شهري ساماندهي نواحي مسكوني قديم و يا جديد و ساماندهي نواحي صنعتي تجاري تفريحي گردشگري و غيره بوده اسناد آن نيز شامل نقشه پيشنهادات سند پيشنهادات و سياستهاي اجرايي و ساير مطالب توضيحي و تشريحي همراه با برآوردهاي مالي مي باشد.

طرح هادي شهري
طرح هادي شهري عبارت از طرحي است كه در آن جهت گسترش آتي شهر و نحوه استفاده از زمين*هاي شهري براي عملكردهاي مختلف به منظور حل مشكلات حاد و فوري شهر و ارايه راه*حل*هاي كوتاه مدت و مناسب براي شهرهايي كه داراي طرح جامع نمي*باشند، تهيه مي شود

طرح شهرهاي جديد
عبارت است از طرح*هايي كه براي ايجاد شهرهاي جديد طبق تعريف ماده (1) تصويب نامه شماره 2340/ت276هـ مورخ 25/6/1371 در قالب طرح هاي كالبدي ملي و منطقه اي و جامع ناحيه*اي ضرورت و مكان ايجاد آنها با سقف جمعيتي و نوع فعاليت معين به تصويب شوراي عالي شهرسازي و معماري ايران خواهد رسيد و متعاقب آن و مانند ساير شهرها بايستي براي آنها طرح جامع و تفصيلي تهيه شود.


طرح شهرك*هاي مسكوني
طرح شهرك*هاي مسكوني طرحي كه براي ايجاد يك مركز جمعيتي جديد در خارج از محدوده قانوني و حريم شهرها ـ مصوب 1355 ـ تهيه مي شود.


طرح هادي روستا
عبارت از طرحي است كه ضمن ساماندهي و اصلاح بافت موجود ميزان و مكان گسترش آتي و نحوه استفاده از زمين براي عملكردهاي مختلف از قبيل مسكوني، توليدي، تجاري و كشاورزي و تأسيسات و تجهيزات و نيازمندي*هاي عمومي روستايي را حسب مورد در قالب مصوبات طرحهاي ساماندهي فضا و سكونتگاههاي روستايي تعیین میکند.

[kourosh khan]

طرح جامع سرزمين، طرحي است كه شامل استفاده از سرزمين در قالب هدفها و خط مشيهاي ملي و اقتصادي از طريق بررسي امكانات و منابع و مراكز جمعيت شهري و روستايي كشور و حدود و توسعه و گسترش شهرها و شهركهاي فعلي و آينده و قطبهاي صنعتي و كشاورزي و مراكز جهانگردي و خدماتي بوده و در اجراي برنامه هاي عمراني بخشهاي عمومي و خصوصي ايجاد نظم و هماهنگي نمايد.



طرح كالبدي ملي
با هدف مكانيابي براي گسترش آينده شهرهاي موجود و ايجاد شهرها و شهرك*هاي جديد،*پيشنهاد شبكه شهري آينده كشور يعني اندازه شهرها، چگونگي استقرار آنها در پهنه كشور و سلسله مراتب ميان شهرها به منظور تسهيل و مديريت سرزمين و امر خدمت رساني به مردم و پيشنهاد چارچوب مقررات ساخت و ساز در كاربري*هاي مجاز زمين*هاي سراسر كشور

طرح كالبدي منطقه*اي
با هدف مكانيابي براي گسترش آينده شهرهاي موجود و ايجاد شهرها و شهرك*هاي جديد،*پيشنهاد شبكه شهري آينده كشور يعني اندازه شهرها، چگونگي استقرار آنها در پهنه كشور و سلسله مراتب ميان شهرها به منظور تسهيل و مديريت سرزمين و امر خدمت رساني به مردم و پيشنهاد چارچوب مقررات ساخت و ساز در كاربري*هاي مجاز زمين*هاي سراسر كشور

طرح توسعه و عمران (جامع) ناحيه*اي
اين طرح در اجراي وظايف محول شده در قانون تغيير نام وزارت آباداني و مسكن به وزارت مسكن و شهرسازي و تعيين وظايف آن - مصوي 1353- و تصويبنامه شماره 70971/ت407 ه مورخ 5/11/1373 هيات وزيران، به منظور تدوين سياست*ها و ارائه راهبردها در زمينه هدايت و كنترل توسعه و استقرار مطلوب مراكز فعاليت، مناطق حفاظتي و همچنين توزيع متناسب خدمات براي ساكنان شهرها و روستاها در يك يا چند شهرستان كه از نظر ويژگي*هاي طبيعي و جغرافيايي همگن بوده و از نظر اقتصادي، اجتماعي و كالبدي داراي ارتباطات فعال متقابل باشند، تهيه مي*شود.

اين طرح بر اساس مصوبه شماره 9860/ت 15311/ه مورخ 13/8/1374 هيات وزيران براي شهرهاي بزرگ و شهرهاي اطراف آنها تهيه مي*شود.



طرح جامع شهر
طرح جامع شهر عبارت از طرح بلند مدتي است كه در آن نحوه استفاده از اراضي و منطقه*بندي مربوط به حوزه*هاي مسكوني، صنعتي، بازرگاني، اداري و كشاورزي و تأسيسات و تجهيزات و تسهيلات شهري و نيازمنديهاي عمومي شهري، خطوط كلي ارتباطي و محل مراكز انتهايي خط (ترمينال) و فرودگاهها و بنادر و سطح لازم براي ايجاد تأسيسات و تجهيزات و تسهيلات عمومي مناطق نوسازي، بهسازي و اولويتهاي مربوط به آنها تعيين مي*شود و ضوابط و مقررات مربوط به كليه موارد فوق و همچنين ضوابط مربوط به حفظ بنا و نماهاي تاريخي و مناظر طبيعي، تهيه و تنظيم مي*گردد. طرح جامع شهر بر حسب ضرورت قابل تجديدنظر خواهد بود.

طرح تفصيلي
طرح تفصيلي عبارت از طرحي است كه بر اساس معيارها و ضوابط كلي طرح جامع شهر نحوه استفاده از زمين*هاي شهري در سطح محلات مختلف شهر و موقعيت و مساحت دقيق زمين براي هر يك از آنها و وضع دقيق و تفصيلي شبكه عبور و مرور و ميزان تراكم جمعيت و تراكم ساختماني در واحدهاي شهري و اولويتهاي مربوط به مناطق بهسازي و نوسازي و توسعه و حل مشكلات شهري و موقعيت كليه عوامل مختلف شهري در آن تعيين مي*شود و نقشه*ها و مشخصات مربوط به مالكيت بر اساس مدارك ثبتي تهيه و تنظيم مي*گردد

طرحهاي بهسازي، نوسازي، بازسازي و مرمت بافت*ها
طرحهاي بهسازي، نوسازي، بازسازي و مرمت بافت*ها طرح*هايي هستند كه براي بهسازي، نوسازي و بازسازي محلات شهر اعم از قديم، جديد و يا مساله*دار به عنوان طرح تفصيلي بخشي از بافت موجود شهر تهيه مي*شوند.

طرح آماده*سازي توسعه*هاي جديد در شهرها
اين طرح*ها شامل مجموعه عمليات لازم براي مهيا نمودن زمين جهت احداث ممكن و تأسيسات لازم مربوط مطابق قانون زمين شهري و آيين نامه*هاي اجرايي آن است و به عنوان طرح تفصيلي توسعه*هاي جديد شهري تهيه مي*گردد.

طراحي شهري
طراحي شهري دانشي است كه ارتقاي كيفيت محيط را بر اساس ادراك و رفتار مردم كارشناسان و مديران ملحوظ دارد. ماخذ: بيانيه پاياني همايش سيما و منظر شهري تجارب جهاني و چشم انداز آينده 28/11/82


طرح تفصيلي موضوعي
طرح موضوعي نيز طرحي است كه براي احياء برخي از مكانهاي متروك و با عملكردهاي قبلي خاص و ناحيه هايي وسيع (مثل معادن) يا حفاظت چند ناحيه با ارزش معماري در محورها حومه ها و سواحل و يا براي فعاليتهاي تفريحي و گردش و نيز فضاي سبز يا كمربند سبز تهيه مي شود و همانطوريكه از معناي لغوي آن برمي آيد معطوف به موضوعات خاص برنامه ريزي و در واقع براي تكميل طرحهاي تفصيلي پايه و موضعي مي باشد و مشخصات عمومي چنين طرحي عبارت است از زمان محدود تغيير در موضوع خاص محدوده هايي خاص در بخشي از شهر يا در سطح تمام شهر و همراه با ويژگيهاي قابل تغيير يا اصلاح بودن از نظر مشخصات اجرايي نيز اين طرح مي تواند توسط بخش عمومي يا خصوصي يا تركيبي از هر دوي آنها صورت گرفته و با همكاري نهادهاي مرتبط با موضوع اجرا شود. وظايف خاص طرح ساماندهي جنبه هاي خاص تقويت ساير طرحهاي شهري و تعيين وظايف نهادهاي ذيربط بوده و اسناد آن نيز شامل نقشه پيشنهادات گزارش مكتوب براي ضرورتها و سياستهاي اجرايي و ساير مطالب توضيحي و تشريحي مي باشد

طرح تفصيلي موضعي
طرح موضعي طرحي است كه هم از نظر زماني و هم از نظر مكاني با محدوديت همراه بوده و شامل طراحي توسعه جديد شهر با تجديد نظر در طرحهاي توسعه قبلي و يا بهسازي مناطقي از شهر و يا تركيبي از اينها خواهد بود. از نظر مشخصات عمومي اين طرح برا يحداكثر مدت ده سال و همراه با قابليت تغييرات عميق در محدوده نسبتا كوچكتر تهيه شده و قابل تغيير و اصلاح مي باشد. اجراي آنها توسط بخش عمومي يا خصوصي يا تركيبي از هر دوي آنها صورت گرفته و با همكاري نهادهاي مختلف به ويژه بخشهاي مركزي يا نواحي بزرگ جديد انجام خواهد شد. وظايف خاص چنين طرح ساماندهي مراكز شهري ساماندهي نواحي مسكوني قديم و يا جديد و ساماندهي نواحي صنعتي تجاري تفريحي گردشگري و غيره بوده اسناد آن نيز شامل نقشه پيشنهادات سند پيشنهادات و سياستهاي اجرايي و ساير مطالب توضيحي و تشريحي همراه با برآوردهاي مالي مي باشد.

طرح هادي شهري
طرح هادي شهري عبارت از طرحي است كه در آن جهت گسترش آتي شهر و نحوه استفاده از زمين*هاي شهري براي عملكردهاي مختلف به منظور حل مشكلات حاد و فوري شهر و ارايه راه*حل*هاي كوتاه مدت و مناسب براي شهرهايي كه داراي طرح جامع نمي*باشند، تهيه مي شود

طرح شهرهاي جديد
عبارت است از طرح*هايي كه براي ايجاد شهرهاي جديد طبق تعريف ماده (1) تصويب نامه شماره 2340/ت276هـ مورخ 25/6/1371 در قالب طرح هاي كالبدي ملي و منطقه اي و جامع ناحيه*اي ضرورت و مكان ايجاد آنها با سقف جمعيتي و نوع فعاليت معين به تصويب شوراي عالي شهرسازي و معماري ايران خواهد رسيد و متعاقب آن و مانند ساير شهرها بايستي براي آنها طرح جامع و تفصيلي تهيه شود.


طرح شهرك*هاي مسكوني
طرح شهرك*هاي مسكوني طرحي كه براي ايجاد يك مركز جمعيتي جديد در خارج از محدوده قانوني و حريم شهرها ـ مصوب 1355 ـ تهيه مي شود.


طرح هادي روستا
عبارت از طرحي است كه ضمن ساماندهي و اصلاح بافت موجود ميزان و مكان گسترش آتي و نحوه استفاده از زمين براي عملكردهاي مختلف از قبيل مسكوني، توليدي، تجاري و كشاورزي و تأسيسات و تجهيزات و نيازمندي*هاي عمومي روستايي را حسب مورد در قالب مصوبات طرحهاي ساماندهي فضا و سكونتگاههاي روستايي تعیین میکند.

بسیار عالی