مبنی و معرب

**sajjad93** · 04 اردیبهشت 1393, 09:48

مبنی و معرب

مبنی :

مبنی کلمه ای است که حرکت حرف آخر آن در شرایط و موقعیت های مختلف هیچ تغییری نمی کند و در اصل اعراب محلی است.

مثال :

هُوَ عاقلٌ

« هو » فاعل و مرفوع محلی

کلمات مبنی از نظر حرکت حرف آخر خود به چهار حالت زیر تقسیم می شوند .

مبنی از نظر حرکت حرف آخر :

1.مبنی بر ضم _ُ :

نَحنُ - تُ - ذَهَبُوا ( در فعل ، ملاک حرف سوم ریشه کلمه است) و . . .

2.مبنی بر فتح _َ:

أنتَ - أولئکَ - ذلِک - ذهَبتَ - وَ - تلکَ و . . .

3.مبنی بر سکون:

مِن - هُم - اِجلِس - الذی - فی - هذا و . . . (کلمات مبنی که به الف و یا ما قبل مکسور ( ما - فی) ختم می شوند)

4.مبنی بر کسر _ِ:

هولإ - لِ - بِ - أنتِ و . . .

انواع مبنی :

1.ازاسم :

- ضمایر متصل و منفصل

- موصولات خاص وعام (بجز مثنی)

- اشاره ها :

هذا –هذی –ذلکَ - تلکَ –هولاء –اولائکَ - هنا - هناکَ

-استفهام:

کیف - أینَ - متی - مَن - ما و . . .

2.از فعل :

- همه ماضی ها

- همه امر ها

- دو صیغه جمع مونث مضارع ( 6 و 12) :

یَذهَبنَ - تَذهَبنَ

3. از حرف :

همه حروف مبنی هستند

معرب :

معرب کلمه ای است که حرف آخر آن در شرایط و موقعیت های مختلف با گرفتن نقش های مختلف تغییر می کند .

بهترین راه شناخت معرب رجوع کردن به انواع مبنی هاست . اگر کلمه ای جز مبنی ها نبود حتما معرب است .

معرب از نظر اعراب حرکت آخر به چهار حالت زیر تقسیم می شود :

معرب از نظر اعراب حرکت آخر :

مرفوع :

علامت آن ضمه _ُ است : الطالبُ – نخرجُ – رجلُ و . . .

منصوب :

علامت آن فتحه _َ است : المحبوبهَ – الانسانَ و . . .

مجزور :

علامت آن کسره _ِ است: مدرسهٍ – الناسِ و . . .

مجزوم :

علام آن سکون است : لم نخرج - لا تذهَب – اِذهب و . . .

نکته : هر اسم دارای « ال » و تنوین باشد حتما معرب است .

نمونه سوال:

میّز المعرب و المبنی و علامتها

معرب و مبنی و علامت آن را مشخص کنید)

الذینَ : مبنی بر فتح (موصول) هذا : مبنی بر سکون ( اشاره) تلکَ : مبنی بر فتح ( اشاره)

یُجاهِدُ: معرب و مرفوع ( مضارع) أینَ : مبنی بر فتح (استفهام) العاطفهُ:معرب و مرفوع

شاهِداً: معرب و مرفوع یَجتَهِدنَ:مبنی بر سکون أنتم :مبنی برسکون(ضمیر)

الَّتی:مبنی بر سکون (استفهام) القرآن: معرب و جرور (اسم) نَملهٌ:معرب و مرفوع(اسم)

هَل: مبنی بر سکون (حرف) عَلَی: مبنی بر سکون الأشجار: معرب و منصوب

مسلمون : معرب اُنصُر: مبنی بر سکون (امر) جَلَسنَ :مبنی بر سکون(ماضی)