عشق رمانتیک شما تا چه اندازه بر وابستگی و ناایمنی شما موثر است؟
عشق رمانتیک شما تا چه اندازه بر وابستگی و ناایمنی شما موثر است؟
عشق رمانتیک ، یا عشق در نگاه اول، عباراتی هستند که معناهای پس زمینه ای به دنبال خود دارند مانند اینکه: �می دانستم، همان لحظه که او را دیدم، آدم شایسته ای است� یا �دقیقا همان کسی است که همیشه دنبالش می گشتم�. به کاربردن این عبارت ها، یا داشتن چنین تجربیاتی در واقع �ایده آل گرایی� است. ما آن فرد را شخص ایده آلی می بینیم و فقط خصوصیت های خوب او را توصیف می کنیم. وجودش را در خوبی یا خیر مطلق می بینیم و تنها بر اساس مشاهدات و برداشت های ذهنی خود او را در ذهن ایده آلی خود، می گنجانیم. به همین دلیل نظر ما صرفا بر اساس اطلاعات کمی جلو خواهد رفت. به صورتی که فکر می کنیم، عشق دارد هر کاری برای ما انجام می دهد، و تنها طی زمان و تجربه است که متوجه می شویم، که این عشق رمانتیک ، هر کاری را هم برای ما نمی تواند انجام دهد و در این زمان است که آسیب زیادی به ما وارد می شود و به شدت ناامید می شویم.
عشق رمانتیک ، در ادامه رابطه هرگز نمی تواند احساسات اولیه را در ما تداعی کند. زیرا در اثر آن کور شده بودیم. و زمانی که در ادامه زندگی واقعی و رویارویی با مسائل با وجوه دیگر آن که هرگز در نظر نگرفته بودیم، مواجه می شویم، مثل آن است که از اوج قله هیجانی به دره پرت شده باشیم. روانشناسان در سه دهه گذشته تلاش کرده‌اند تا اسرار عشق رمانتیک را فاش سازند. برای رسیدن به این هدف، آنها دهها و شاید صدها آزمون ساختند تا جنبه‌های مختلف عشق رمانتیک را اندازه‌گیری کنند، جنبه‌هایی که ممکن است شما حتی تصورش را هم نکرده باشید. یکی از موفق‌ترین این محققان، اِلن بِرشید(Ellen Bersheid) و همکارانش، مارک آتریج (Mark Attridge) و سوزان اسپرچر (Susan Sprecher)، مقیاس رابطه رمانتیک (The Romantic Relationship Scale) را برای اندازه‌گیری دو مولفه اساسی عشق رمانتیک یعنی وابستگی و ناایمنی، ساختند. برشید با سایر محققان در زمینه عشق هم عقیده بود که وابستگی مولفه تقریبا اساسی عشق رمانتیک است، ولی در مورد نقش ناایمنی مطمئن نبود. هرچند این امکان وجود دارد که فردی به طرف مقابل وابسته باشد و در عین حال درمورد رابطه احساس ناامنی نکند، اما منطقی به نظر می‌رسد که فرد در مورد رابطه‌ای که خوشبختی‌اش به آن وابسته است، نگران باشد.
مقیاس عشق رمانتیک در تعدادی از مطالعات مورد استفاده قرارگرفته است تا مشخص شود این مولفه‌ها چگونه عمل می‌کنند. اول، افرادی که عاشق هستند، در زیرمقیاس وابستگی نمره بالایی کسب می‌کنند. این امر برای هیچ‌کس جای تعجب ندارد. به هر حال طبیعت عشق رمانتیک باعث می‌شود با همکاری کسی که به او عشق می‌ورزیم، از انجام فعالیت‌ها لذت بیشتری ببریم و احساسات عاشقانه، ما را برمی‌انگیزد که تاحد ممکن زمان بیشتری را با طرف مقابل خود سپری کنیم. وقتی عاشق کسی هستیم، حتی وجود ما هم به بودن با آن شخص وابسته است.
توجه داشته باشید که این یک وابستگی شخصی مختص رابطه عاشقانه است نه وابستگی عمومی که همه رابطه‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. حتی افرادی کاملا مستقل که به طور کلی به خودشان متی هستند، احساس می‌کنند که هنگام عاشق شدن خوشبختی آنها به طرف مقابلشان وابسته است. دیگران ممکن است این افراد را کاملا مستقل ببینند و اگر رابطه آنها خوب پیش نرود، ممکن است بتوانند به راحتی به آن خاتمه دهند. با این وجود، وقتی گرفتار عشق می‌شوند، وابستگی به طرف مقابل را با کمال میل می‌پذیرند.
نمره شما در مقیاس وابستگی ، وضعیت رابطه شما را نشان می‌دهد. افراد متاهل در این مقیاس نسبت به زوج‌هایی که فقط با یکدیگر ملاقات می‌کنند [ولی به‌طور مشترک زندگی نمی‌کنند]، نمره بالاتری کسب می‌کنند. درضمن، نمره بالا در زیرمقیاس وابستگی با سطح بالای تعهد رابطه و احساس رضایت بیشتر از رابطه همبستگی دارد. افرادی که در این مقیاس نمره بالا می‌گیرند، به‌طور کلی از طرف مقابل خود احساس رضایت می‌کنند و قصد دارند این رابطه را حفظ کنند.
ناایمنی، کمی پیچیده‌تر به نظر می‌رسد. برشید و همکارانش نشان دادند که درکل هیچ رابطه‌ای میان وابستگی و ناایمنی وجود ندارد. این یافته بدان معنی است که برخی از افراد کاملا وابسته، نسبت به طرف مقابل خود ناایمن هستند و برخی دیگر از افراد وابسته، نسبت به طرف مقابل خود کاملا ایمن هستند.
به نظر می‌رسد ناایمنی با تعدادی از عوامل شامل وضعیت رابطه ( عشق رمانتیک )، احساس طرف مقابل نسبت به رابطه، همان‌طور که انتظار می‌رفت، زوج‌های متاهل از همه ایمن‌تر بودند و افرادی که گهگاه یکدیگر را ملاقات می‌کردند، از کمترین میزان احساس ایمنی برخوردار بودند. درضمن، افرادی که عاشق طرف مقابل خود هستند و افرادی که عاشق فردی که با او ملاقات می‌کنند، نیستند ایمن‌تر از افرادی هستند که نمی‌دانند عاشق هستند یانه. به نظر می‌رسد هر چه طرفین نسبت به رابطه متعهدتر می‌شوند، نسبت به هم احساس امنیت بیشتری می‌کنند. البته، عوامل دیگر هم تاثیرگذار هستند.
احساس ایمنی به احساس طرف مقابل در مورد رابطه نیز بستگی دارد. برشید و همکارانش برای بررسی این که آیا ناایمنی به تجربه‌های واقعی رابطه بستگی دارد یا نه، دامنه نمره‌های افرادی را درنظر گرفتند که طرف مقابل آنها نسبت به رابطه احساس ناامنی می‌کردند. همان‌طور که انتظار می‌رفت، یافته‌ها نشان داد که تعهد طرف مقابل این افراد نسبت به رابطه ضعیف بود و فکر می‌کردند که موارد بهتری را پیدا خواهند کرد. به عبارت دیگر، اگر در زیرمقیاس ناایمنی نمره بالایی کسب کردید، شاید به این دلیل باشد که می‌دانید یا حس می‌کنید که طرف مقابلتان به اندازه شما به این رابطه پایبند نیست. متاسفانه، ممکن است نگرانی شما به جا باشد.
نکته آخر این که برشید نشان داد افراد با نمره بالا در زیرمقیاس ناایمنی، ممکن است به طور کلی نسبت به رابطه‌های خود احساس ناایمنی داشته باشند. این یافته با آن چه روانشناسان نظریه دلبستگی (Attchment theory) می‌نامند، مطابقت می‌کند. طبق این نظریه، روابط ما در بزرگسالی تحت تاثیر کیفیت پیوند دلبستگی ما با والدین، قرار دارد. اگر ما در روابط محبت‌آمیز با والدین خود هرگز احساس امنیت نکرده باشیم، موقع برقراری روابط در بزرگسالی در زمینه احساس ایمنی با مشکل مواجه خواهیم شد.
بر اساس یافته‌های برشید، افرادی که در زیرمقیاس ناایمنی نمره بالایی کسب می‌کنند، یا دارای سبک دلبستگی ناایمن- اجتنابی (Insecure-Avoidant attachment style) هستند یا سبک دلبستگی‌شان ناایمن-اضطرابی (Insecure-Anxious) [دوسوگرا] است. نکته مهم این است که این افراد در بیشتر روابطی که بر پایه عشق رمانتیک است، خودشان مستعد تجربه احساس ناایمنی هستند. خلاصه این که اگر در زیرمقیاس ناایمنی نمره بالا کسب کردید، این امر می‌تواند به یکی از سه معنی زیر باشد.
اول، می‌تواند به این معنی باشد که شما دارید یک رابطه تازه‌ای را تجربه می‌کنید و می‌خواهید این رابطه را به یک مرحله خصوصی‌تر برسانید. در این مرحله، ناایمنی یک احساس کاملا طبیعی است؛ احساسی که کمابیش هر کس وقتی کسی را پیدا می‌کند و به او علاقمند می‌شود اما هنوز مطمئن نیست که این احساسات دوطرفه است یا نه، خواهد داشت.
دوم، احساس ناایمنی شما ممکن است نشان‌دهنده تردید طرف مقابلتان نسبت به این رابطه باشد. هیچ راه چاره آسانی برای این امر وجود ندارد، ولی شما می‌توانید از طریق صحبت صریح با طرف مقابل پی ببرید که آیا مشکل شما این است یا نه. به خاطر داشته باشیدکه همیشه، حقیقت بیش از هر چیز دیگر مشکل شما را حل می‌کند. بنابراین بدون اشک ریختن، تهدید کردن یا متهم کردن طرف مقابل، کارهایی که به هیچ وجه رابطه شما را بهبود نخواهد بخشید، احساسات او را جویا شوید.
احتمال سوم این است که احساس ناایمنی شما ناشی از تجربه‌های پیشین شما باشد. مخصوصا اگر در تعداد قابل توجهی از روابط رمانتیک خود دارای چنین احساسی باشید، این مورد می‌تواند صادق باشد. اگر موقعیت شما مشابه این حالت است، می‌توانید با درمیان گذاشتن احساسات خود با طرف مقابل، در مورد رابطه خود به احساس اطمینان بیشتری دست پیدا کنید. درمیان گذاشتن نگرانی‌هایتان با یک درمانگر نیز مفید خواهد بود.
