معبد آناهیتا کرمانشاه دومین بنای سنگی ایران
معبد آناهیتا در مرکز شهر کنگاور در مسیر همدان به کرمانشاه قرار دارد. این بنا روی تپه‌ای طبیعی ساخته شده است. در این مقاله شما را با تاریخچه، معماری و ساختار این معبد سنگی آشنا می کنیم.
معبد آناهیتا دومین بنای سنگی ایران پس از تخت جمشید است.
بدون شک معبد آناهیتا از نظر تاریخی از جمله برجسته ترین جاذبه های گردشگری ایران است. همچنین ویژگیهای منحصر به فرد این محوطه تاریخی می تواند در جذب گردشگر داخلی و خارجی و رونق اقتصادی منطقه هم تاثیرگذار باشد.
برای سفر به همدان و بازدید از جاذبه های گردشگری گوناگون این استان پیشنهاد ما پرواز مستقیم همدان است. همچنین جدیدترین تورهای لحظه آخری داخلی را در بخش تور ایرانگردی های هالیدی چک کنید.
تاریخچه معبد آناهیتا
برخی از محققین، این بنا را کاخی ناتمام برای خسرو پرویز معرفی کرده‌اند. عده‌ای نیز زمان ساخت آن را به اواخر سده سوم و آغاز سده دوم قبل از میلاد نسبت داده اند.
این معبد از دوران اشکانی قابل احترام بوده و تیربدات ها ( تیردادها - تعدادی از پادشاهان اشکانی ) در معبد"آناهیتا " تاج گذاری می کرده اند.
معبد آناهیتا در دوره ساسانیان هم مورد استفاده بوده و بازسازی شده است.
کاوش ها نشان داده این معبد در دوران سلجوقی، ایلخانی، صفویه و قاجار به منظورهای دیگر مورد استفاده قرار می گرفته و از هر کدام از این دورانهای تاریخی اثری در معبد به جا مانده است.
معبد آناهیتا متعلق به آناهیتا، الهه پاکی و محلی برای نیایش آب بوده که یکی از چهار عنصر مقدس و مورد احترام ایرانیان باستان است. آناهیتا ایزد بانوی آب‌های روان، زیبایی، فراوانی و برکت در دوران پیش از اسلام می باشد.
معماری معبد آناهیتا
در قسمت جنوبی بنا، پلکان دو طرفه‌ای به درازای 154 متر وجود دارد. هر دو تا پنج پله، در یک بلوک سنگی ایجاد شده است.
جوی‌های سنگی آب رودخانه را میزان کرده و به طرز باشکوهی به آبگیری وسط معبد هدایت می‌شده. نوع تقسیم آب و جریان آب درون معبد یکی از شگفتی‌های مهندسی در آن دوران می‌باشد تا این عنصر مقدس را به زیباترین شکل ممکن به نمایش بگذارند.
در چهار طرف معبد دالان‌هایی تعبیه شده که در کف آن‌ها جوی‌های آب به صورت رفت و برگشت آب را به وسط معبد هدایت می‌کرده. در وسط معبد فضایی وجود دارد که آب از این جوی‌ها در آن جمع شده و استخر کوچکی را پر آب می‌کرده. در دو طرف بالای معبد آناهیتا سر چهار گاو در هر طرف به صورت رو به روی یکدیگر قرار دارد که در زمان آبگیری این معبد عکس سر گاوها روی آب نقش می‌بسته است.
دی‍و‌ار م‍ح‍ی‍ط‍ی که س‍ت‍ون‍‍‌ه‍‍ا بر آن و‌اق‍‍ع شده خ‍ود از دو قسمت ت‍ش‍ک‍ی‍ل شده، قسمت داخلی که با استفاده از س‍ن‍گ‍‍‌ه‍‍ا‌یی به اب‍‍ع‍‍اد و ان‍د‌ازه‌‌‌ه‍‍ا‌ی م‍خ‍ت‍ل‍ف و م‍لاط گ‍چ ساخته شده و قسمت خارجی به وس‍ی‍ل‍ه یک ردی‍ف س‍ن‍گ ن‍م‍‍اس‍‍از‌ی شده است. ارت‍ف‍‍ا‌ع این دی‍و‌ار نیز با ت‍وج‍ه به ش‍ی‍ب ص‍خ‍ره‌‌‌ا‌ی که روی آن قرار گرفته است در ق‍س‍م‍ت‍‍‌ه‍‍ا‌ی م‍خ‍ت‍ل‍ف م‍ت‍‍غ‍ی‍ر بوده و از چهار متر تا 12متر است که ب‍‍ع‍ض‍‍ی محققین با اس‍ت‍ن‍‍اد به برخی م‍ح‍‍اس‍ب‍‍ات این ارت‍ف‍‍ا‌ع را در ضلع ج‍ن‍وب غربی تا 18 متر ت‍خ‍م‍ی‍ن م‍‍ی‌‌زن‍ن‍د.
از دیگر ب‍خ‍ش‌‌‌ه‍‍ا و ع‍ن‍‍اص‍ر اصلی بنای معبد آن‍‍ا‌ه‍ی‍ت‍‍ا‌ی کنگاور م‍‍ی‌‌ت‍و‌ان به ص‍ف‍ه آن اش‍‍اره ک‍رد. آن‍چ‍ه از این بخش ب‍‍اق‍‍ی مانده و در کاوشهای ب‍‍اس‍ت‍‍ان‌‌ش‍ن‍‍اس ی م‍ش‍خ‍ص شده، دی‍و‌ار‌ی است در ضلع جنوبی ص‍خ‍ره کنگاور که در ب‍خ‍ش‌‌‌ه‍‍ا‌ی شرقی و غربی اطر‌اف ص‍خ‍ره اثری از آن بر ج‍‍ا‌ی ن‍م‍‍ان‍ده است. ضلع ش‍م‍‍ال‍‍ی نیز مورد کاوش قرار ن‍گ‍رف‍ت‍ه و ت‍ن‍‍ه‍‍ا در ضلع جنوبی آن دی‍و‌ار‌ی با ق‍طر 5/9متر و طول 93 به صورت یک س‍ک‍و ب‍‍اق‍‍ی مانده که روی ب‍ق‍‍ای‍‍ا‌ی دی‍و‌ار آث‍‍ار‌م‍رب‍وط به معماری یک ح‍م‍‍ام سلجوقی م‍ش‍خ‍ص است. م‍ص‍‍ال‍ح ع‍م‍ده این دی‍و‌ار را س‍ن‍گ غ‍ی‍ر ح‍ج‍‍ار‌ی شده و ض‍خ‍ی‍م‍‍ی ت‍ش‍ک‍ی‍ل م‍‍ی‌‌د‌ه‍د که با استفاده از م‍لاط گ‍چ، روی هم ت‍ث‍ب‍ی‍ت ش‍ده‌‌‌ان‍د.
آخ‍ری‍ن بخش از معماری بنای کنگاور را ب‍ق‍‍ای‍‍ا‌ی معماری فراز تپه ت‍ش‍ک‍ی‍ل م‍‍ی‌‌د‌ه‍د، این بخش ش‍‍ام‍ل دی‍و‌اره‌‌‌ا‌ی به ق‍طر 6 متر است که م‍ح‍دوده‌‌‌ا‌ی در ح‍دود یک ه‍ز‌ار و 200متر م‍رب‍‍ع را ش‍‍ام‍ل م‍‍ی‌‌ش‍ود که در ج‍‍ه‍ت شرقی غربی ساخته شده است.
به طور کلی در معبد آناهیتا ستون بندی بنا به صورت ردیفی و متوازی در جهار جنب محدوده ی خارجی بناست. در فضای میانی، صحن باز و بسیار بزرگ بر فراز سکویی محصور بین ستون ها و فضای کوچک مستطیل شکلی در راستای شرقی - غربی قرار دارد که ان هم با مجموعه ای از ردیف‌های ستون‌های کوتاه سنگی محصور می شده و به اعتقاد بسیاری از باستان شناسان فضای اصلی معبد بوده است. ستون ها در این معبد بر خلاف آپاداناهای داریوش و پاسارگاد ساده و بدون تزیین، کوتاه و قطورند .
در تابستان سال ۱۳۴۷ برای نخستین‌بار هیئتی در تپه ناهید کنگاور به کاوشهای باستان‌شناسی پرداخت. معبد آناهیتا در سال 1310 توسط وزرات فرهنگ و هنر با شماره 31 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
مطالب مرتبط در تازه های گردشگری های هالیدی
