20 نکته‌ی کلیدی دین و زندگی پیش‌دانشگاهی 1
1. از دقت در عبارت شریفه‌ی «یا ایها الناس انتم الفقرا» مفهوم می‌گردد که همه‌ی مخلوقات از جمله انسان در وجود و هستی خود نیاز خدا هستند. (درس 1)
2. پیام «چون وجود خداوند وابسته به چیزی نیست کسی نمی‌تواند وجود او را بگیرد و نابودش کند. او در ذات خود غنی و بی‌نیاز است» از دقت در عبارت شریفه‌ی «الله هو الغنی الحمید» مفهوم می‌شود. (درس 1)
3. عبارت «ما و مجموعه‌ی پدیده‌های جهان، در پدید آمدن و هستی یافتن به آفریننده‌ای نیازمندیم که سرچشمه‌ی هستی است و هستی از او جدا نمی‌شود. این وجود برتر و متعالی خداست» مربوط است به نتیجه‌ی «استدلال نیازمندی جهان در پیدایش خود به خدا». (درس 1)
4. توحید خالقیت علت توحید مالکیت و توحید ربوبیت است و توحید مالکیت علت توحید در ولایت است. (درس 2)
5. اگر خداوند به کسی اذن در ولایت دهد آن شخص نیز می‌تواند در محدوده‌ی اجازه‌ی خداوند در اشیایی تصرف کند. چنین اذنی به معنای واگذاری ولایت خداوند به دیگری نیست بلکه بدین معنی است که آن شخص در میسر و مجرای ولایت الهی قرار گرفته و از خودش استقلالی ندارد. (درس 2)
6. برخی انسانها توحید در خالقیت را قبول دارند اما گرفتار شرک در ربوبیت می‌شوند؛ یعنی در کنار ربوبیت الهی برای انسان‌های دیگر یا سایر مخلوقات حساب جداگانه‌ای بازمی‌کنند و فکر می‌کنند که آن انسانها یا آن مخلوقات مستقل از خداوند می‌توانند در امور جهان دخالت کنند. (درس 2)
7. اگر افراد جامعه بکوشند در روابط خود با یکدیگر به جای خواست‌ها و تمایلات خود فرمان الهی را حاکم کنند و از پذیرش طاغوت‌ها سر باز زنند مناسبات سیاسی و اقتصادی و روابط فرهنگی را منطبق بر احکام الهی و در جهت رضای او تنظیم کنند بعد اجتماعی توحید عبادی تحقق می‌یابد. (درس 3)
8. اگر هر یک از افراد جامعه، خواست‌ها و تمایلات دنیایی خود را دنبال کنند و فقط منافع خود را محور فعالیت‌های اجتماعی قرار دهند و اهل ایثار و تعاون و خیر رساندن به دیگران نباشند شرک اجتماعی تحقق می‌یابد. (درس 3)
9. معرفت به خداوند زمانی میوه‌ی خود را می‌دهد که از مرحله‌ی شناخت ذهنی به مرحله‌ی ایمان قلبی برسد و در قلب تثبیت شود؛ یعنی انسان به چشم قلب ببیند که خداوند در کوچک‌ترین حوادث عالم نیز حضور دارد و چرخ خلقت با تدبیر خداوند می‌گردد و این بت‌ها مانع رسیدن انسان به ایمان است. (درس 3)
10. قرآن کریم معیار ثابت شرک و بت‌پرستی را به ما ارائه کرده و تطبیق این معیارها بر زندگی فردی و اجتماعی را بر عهده‌ی خودمان قرار داده است. این معیارها عبارت‌اند از: 1- اطاعت از ارباب‌هایی جز خداوند، 2- بندگی کسانی جز او، 3- خارج کردن دین خداوند از برنامه‌های زندگی، 4- تقلید از کسانی که در جهت مخالف دین حرکت می‌کنند. (درس 3)
11. ریشه‌ی بت‌پرستی و شرک جدید آن است که برخی انسانها در عین قبول داشتن خداوند دین و دستورات آن را در متن زندگی خود وارد نمی‌کنند و تمایلات دنیایی و نفسانی خود را اصل قرار می‌دهند. (درس 3)
12. اخلاص در بندگی به این معناست که تمام جهت‌گیری‌های زندگی، سمت و سویی الهی پیدا می‌کند و همه‌ی کارها فقط برای رضای او و تقرب به او انجام می‌گیرد و هوای نفس و شیطان در آن‌ها راه نداشته باشد؛ بنابراین اخلاص در بندگی معنای دیگری از توحید عبادی است. (درس 4)
13. به آسانی وارد مسیر بندگی شدن و به سرعت راه موفقیت را پیمودن و تابع دلیل بودن ویژگی افراد حق‌پذیر است. تقویت محبت خداوند در قلب و کنار زدن غفلت و بهره‌مندی انسان از امدادهای غیبی مرتبط با راز و نیاز با خداوند است و پرورش انسان و اخلاص وجود و نشان دادن ادامه‌ی مسیر و هدایت، مربوط به انجام عمل صالح است. (درس 4)
14. خصوصیات انسانی که اختیار خود را باور کرده و به آن معتقد است عبارت است از 1- احساس هویت می‌کند. 2- از خودباوری بالایی برخوردار است. 3- در قبال کارهای خود احساس مسئولیت می‌کند. 4- تصمیم‌های اشتباه خود را می‌پذیرد و درصدد جبران برمی‌آید. (درس 5)
15. از دقت در آیه‌ی شریفه‌ی «ان الله یمسک السماوات و الارض ان تزولا و لئن زالتا ان امسکهما من احد من بعده» درمی‌یابیم که ایمان به خداوند و نظام حکیمانه‌ی او این اطمینان را به انسان می‌بخشد که جهان دارای حافظ و نگهبانی است که اشتباه در کار او راه ندارد و کشتی جهان ناخدایی دارد که به علت علم و قدرت بی‌پایان آن ناخدا، به هیچ وجه احتمال غرق شدن و نابودی آن نمی‌رود و هیچ کس جز او نیز نمی‌تواند آن را از نابودی نجات دهد. (درس 5)
16. پاسخ به سؤال «آیا چیزی در جهان هست که دارای خصوصیات و ویژگی معین نباشد؟» از دقت در آیه‌ی شریفه‌ی «انا کل شیء خلقناه بقدرٍ» مفهوم می‌شود. (درس 5)
17. نتایج شناخت قوانین جهان خلقت: 1- آشنایی ما با نشانه‌های الهی. 2- درک عظمت خالق آن‌ها و بهره‌مندی از طبیعت است و نتایج شناخت قوانین حاکم بر زندگی انسانها: 1- تنظیم درست رابطه‌ی انسان با خود، دیگران، جهان خلقت و خداوند. 2- همرار کردن راه رسیدن به کمال. (درس 6)
18. سنت امتحان مربوط به چگونگی و فرایند رشد و تکامل انسان و عامل ظهور و بروز استعدادهای اوست و سبب جدا شدن انسان‌های خوب از بد و ساخته شدن و تکامل یا خسران و عقب‌ماندگی آن‌ها می‌شود و سنت املاء، فراهم آوردن امکانات برای هر دو گروه حق و باطل به منظور آشکار کردن سرشت‌شان است. (درس 6)
19. در سنت املاء خداوند به گناهکاران مهلت و فرصت می‌دهد ولی آن‌ها این فرصت را وسیله‌ی غوطه‌ور شدن در تاریکی‌ها قرار می‌دهند و مهلت و امکانات با اختیار و اراده‌ی خود گناهکاران به صورت بلای الهی جلوه‌گر می‌شود و افراد به شقاوت ابدی گرفتار خواهند شد و در سنت استدراج خداوند علاوه بر مهلت دادن، بر امکانات گمراهان می‌افزاید و آن‌ها با استفاده از همین امکانات قدم به قدم از انسانیت فاصله می‌گیرند و به تدریج به سوی هلاکت ابدی نزدیک‌تر می‌شوند. (درس 6)
20. رهنمودهای پیشوایان دین به ما می‌آموزد که زندگی ما به‌شدت تحت تأثیر رفتارهای ماست و سنت تأثیر نیکی یا بدی در سرنوشت یک سنت اجتماعی نیز هست. (درس 6)
