.:: جمع بندی نکته های آغازیان ____ زیست پیش دانشگاهی ::.

ویژگی های آغازیان

/همگی یوکاریوت

/ بیش تر تک سلولی و برخی پرسلولی

/ برخی فتوسنتز کننده و برخی انگل و شکارچی

/برخی دارای تاژک و مژک

/ بسیاری ساکن آب ( بصورت پلانکتون های آزاد یا چسبیده ) و برخی ساکن خاک های مرطوب. /برخی دارای بخش های پاسخ دهنده به تحریکات محیطی ( داشتن لکه چشمی در اوگلنا) /بسیاری دارای تولید مثل غیرجنسی از طریق میتوز و برخی دارای دارای تولید مثل جنسی در شرایط نامساعد

/فاقد بافت های تمایز یافته مشابه آن چه در سایر فرمانروهای یوکاریوتی دیده می شود می باشند.

/بر خلاف گیاهان و جانوران رویان یا جنین تشکیل نمی دهند. فاقد ساختارهای تولید مثلی پرسلولی می باشند.

نکته: اولین یوکاریوت در واقع آغازیان بوده و دارای قدمتی 5/1 ملیارد ساله بوده و سایر یوکاریوت ها ( قارچ ها, گیاهان و جانوران) از آن ها مشتق شده اند.

اولین وِیژگی های یوکاریوتی که در آغازیان پدیدار شده است:

1)تولید مثل جنسی

2) پرسلولی بودن

انواع آغازیان:

پروتوزئر ( آغازیان هتروتروف یا جانوری )

فتوسنتز کننده ( جلبک ها)

ویژگی های کلامیدوموناس:

1) جلبک سبز تک سلولی

2) قادر به تشکیل کلنی هایی از انواع مختلفی از سلول

3)دارای سلول هاپلوییدی

4) دارای تولید مثل غیر جنسی به روش میتوز و تولید مثل جنسی در شرایط نامساعد

تولید مثل غیر جنسی در کلامیدوموناس: ( جلبکی تک سلولی)

1)در نتیجه یک تا سه تقسیم میتوز از سلول کلامیدوموناس دو تا هشت سلول هاپلویید موسوم به زئوسپور حاصل می آید.

2)زئوسپورها ابتدا درون دیوارهسلول مادری باقی مانده و پس از رسیدن با پاره کردن دیواره آزاد می شوند.

تولید مثل جنسی در کلامیدوموناس : (در شرایط نامساعد یا تجمع مواد زاید در محیط

تقسیم میتوزسلول هاپلویید و ایجادسلول های هاپلوییدی موسوم به گامت ها

لقاح گامت ها و ایجادسلول دیپلوییدی موسوم به زیگوسپور،سلول مقاوم به شرایط نا مساعد

در شرایط مساعد با انجام میوز سلول های هاپلوییدی ایجاد می نماید که با پاره کردن زیگوسپور آزاد می گردند.

ویژگی های کاهوی دریایی :

جلبکی پرسلولی

1)جلبک سبز پر سلولی

2) دریازی

3) دارای تناوب نسل ( دارای اسپورفیت دیپلوییدی و گامتوفیت هاپلوییدی)

تولید مثل جنسی در کاهوی دریایی

اسپورفیت دیپلوییدی دارایسلول های تولید مثلی موسوم به اسپورانژ است که با میوز تولید زئوسپور های هاپلویید را می کند

از رشد زئوسپورها ( هاگ ها) گامتوفیت پر سلولی حاصل می شود وگامتوفیت بالغ با میتوز گامت تولید می کند.

دو گامت با هم لقاح انجام داده و به اسپورفیتی جدید تبدیل می شوند.

ویژگی های اسپیروژیر:

( جلبکی پرسلولی)

1) جلبک سبز پر سلولی ( کلنی)

2) رشته ای شکل و ساکن آب

3) دارای کلوپلاست نواری شکل

4)دارای سلول های هاپلوییدی

5) تولید مثل جنسی به روش هم جوشی

تولید مثل جنسی در اسپیروژیر:

1)دو رشته اسپیروژیر در مجاور هم قرار گرفته و سپس از هرسلول زایده ای به سمت سلول مجاور فرستاده می شود.

2)با از بین رفتن دیواره سلول در محل تماس هسته یک رشته وارد سلول دیگر شده و زیگوت ایجاد می شود.

3)از رویش زیگوت ها در محیطهای مناسب رشته های هاپلوییدی خارج می شود

ویژگی های آمیب ها

1)تک سلولی یوکاریوت

2) دارای برآمدگی های سیتوپلاسمی موسوم به پای کاذب ( جهت تغذیه و حرکت)

3) فاقد دیواره سلولی ( پاهای کاذب از هر بخشی از سلول بیرون می زند)

4) ساکن آب های شیرین و شور و خاک های مرطوب

5) فاقد میو و تولید مثل جنسی و دارای تولید مثل غیرجنسی و میتوز

6) اغلب دارای زندگی آزاد و فاقد زندگی انگلی 7) آمیب اسهال خونی از راه غذا و آب های آلوده منتقل می شود

. وِیژگی های روزن داران

1)دریازی موجود در ماسه های دریایی یا متصل به اجسام و بدن موجودات

2) دارای پوسته ای سوراخ دار و آهکی و محکم (از تجمع آن ها سنگ های آهکی حاصل می آید)

3) حلزونی شکل

4) دارای برآمدگی های سیتوپلاسمی خارج شده از سوراخ ها ( جهت تغذیه و حرکت)

5) برخی از جلبک های سبز همزیست در زیر پوسته خود تغذیه می کنند.

ویژگی های دیاتوم ها

1)تک سلولی فتوسنتز کننده

2) دیواره سلولی دو قسمتی و سیلیسی با تزیینات خاص ( در نتیجه رسوبات ضخیم ایجاد سنگ های سیلیسی را می نمایند)

3) دیاتوم های ساکن دریاها مهمترین تولیدکننده های زنجیره های غذایی می باشند

4) در نتیجه سر خوردن بر روی مواد شیمیایی ترشح شده از مناف پوست حرکت می کنند 5) دارای تقارن شعاعی ( چرخی) یا دوطرفه ( قوطی واکس)

6)دارای سلول های هاپلویید

7) معمولا دارای تولید مثل غیرجنسی و گاها تولید مثل جنسی

تولید مثل در دیاتوم ها:

1)در تولید مثل غیر جنسی دو نیمه ی پوسته از هم جدا شده و هر نیمه نیمه ی کوچک تر خود را می سازد در این الگو اندازه بدن دیاتوم ها نسل به نسل کوچک تر می شود

2)در تولید مثل جنسی دیاتوم های بسیار کوچک از پوسته بیرون آمده با میوز ایجاد گامت نموده و تولید مثل جنسی انجام می شود. سلول حاصل از تولید مثل جنسی وقتی به قدر کافی بزرگ شد در اطراف خود دیواره سلولی را می سازد.

ویژگی های جلبک های سبز:

1) آغازیان فتواتوتروف

2) بسیاری تک سلولی و ساکن آب شیرین و برخی پرسلولی و ساکن آب شور و برخی پلانکتون های آب شورند

3) دارای رنگیزه های فتوسنتزی مشابه به رنگیزه های گیاهی ( انواع کلروفیل و کارتونید ها) 4) اغلب دارای هر دو نوع تولید مثل جنسی و غیر جنسی

ویژگی های جلبک ها ی قهوه ای :

1) آغازیان فتواتوتروف

2) پر سلولی

3) دریازی

4) دارای چرخه زندگی تناوب نسل

5)کلپ بزرگترین جلبک قهوه ای ای ساکن نواحی ماسه ای که غذا و حتی زیستگاه انواعی از جانوران است

ویژگی های جلبک های قرمز:

1) آغازیان فتواتوتروف

2) پرسلولی

3) ساکن اقیانوس های گرم

4) به کمک رنگیزه فرمز قادر به جذب نور تابیده به اعماق می شوند

5) در دیواره سلولی برخی از آن ها کربنات کلسیم وجود دارد

6) چرخه زندگی آن ها تناوب نسل است

7) از برخی از آن ها جهت تولید آگار استفاده می شود


وِِیژگی های تاژکداران چرخان
1)آغازیات تک سلولی و فتوسنتز کننده

2) ساکن آب شیرین و اغلب آب های دریاها به صورت پلانکتونی

3) دارای پوشش سلولزی که اغلب توسط لایه سیلیسی پوشیده شده است ( منجر به ایجاد شکل های نامتعارفی شده است)

4) اغلب دو تاژکی
5)تعداد کمی تولید کننده سم های قوی

6) تولید مثل غیر جنسی از طریق میتوز


انواع تاژک :

1) تاژکی که یک انتهای آن در شیار طولی و انتهای دیگر آزاد بوده و به صورت یک سکان عمل می کند.
2)تاژکی که دور تا دور سلول را احاطه نموده و موجب چرخش و حرکت رو به جلو می شود)


ویژگی های تاژکدران جانور مانند:

1) آغازیان تک سلولی و هتروتروف

2) تعداد تاژک ها از مختلف از یک تا هزاران عدد

3)برخی هم زیست در لوله گوارش موریانه و دارای آنزیم تجزیه کننده چوب ( سلولاز )

4) برخی برای انسان و جانوران اهلی بیماری زا هستند

5) اغلب دارای تولید مثل غیر جنسی و برخی توانایی تولید گامت را دارا هستند.

ویژگی های اوگلناها:

1) تک سلولی و حدود یک سوم از آن ها فتوسنتز کننده و ما بقی هتروتروف می باشند.

2) دو تاژکی

3)ساکن آب شیرین

4) ارتباط زیادی با تاژکداران جانوری داشته و برخی این دو شاخه را یک شاخه محسوب می کنند

5) دارای لکه چشمی که در جهت گیری اوگلنا به سوی نور کمک می کند ( لکه چشمی مجاور تاژک بلند قرار دارد)

6) تولید مثل غیر جنسی از طریق میتوز

انواع تاژک :

1) تازک بلند

2) تاژک کوتاه

ویژگی های مژکداران:

1) تک سلولی و هتروتروف

2) دارای تعداد فراوانی مژک در ردیف های متراکم جهت حرکت

3) پیچیده ترین و غیر معمولترین آغازیان ( برخی آن ها را در فرمانرو جداگانه ای قرار می دهند)

4)دیواره سخت و انعطاف پذیر که موجب فشرده شدن و عبور از موانع را به آن ها می دهد 5) تولید مثل اغلب غیر جنسی ( تا حدود 70 نسل) بعد از آن از طریق تولید مثل جنسی که به صورت هم یوغی و تبادل مواد ژنی انجام می گیرد.

انواع واکوئل در مژکدران:

1) واکوئل گوارشی

2) واکوئل ظربان دار تنظیم کننده آب

انواع هسته در بیش تر مژکداران:

1) هسته کوچک که محل قرار گیری کروموزوم ها و انجام میتوز است.

هسته بزرگ که دارای قطعه کوچکی است که از هسته کوچک آمده است. DNA2)

تفاوت آغازیان کپک مانند با قارچ ها:

1) در دیواره سلولی آغازیان کپک مانند بر خلاف قارچ ها کیتین وجود ندارد.

2)میتوز در آغازیان کپک مانند با قارچ ها متفاوت است.

نکته: آغازیان کپک مانند هتروتروف بوده و تا حدی قابلیت حرکت دارند.

وِیژگی کپک های مخاطی سلولی:

1) مشابه آمیب بوده و در خاک حرکت نموده باکتری ها را می بلعند

2) به هنگام تنش های محیطی آمیب ها تجمع یافته ایجاد کلنی پر سلولی می کنند.

3) اجزای هر کلنی شامل یک پایه و یک ساقه با نوکی متورم است

4) نوک متورم از طریق میتوزهاگ ها را می سازد

5) هر هاگ با رها شدنسلول آمیب مانند هاپلویید جدید را بوجود می آورد

ویژگی های کپک های مخاطی پلاسمودیومی:

1) دارای هسته های فراوان که بوسیله دیواره سلولی از یکدیگر جدا نشده اند

2)کپک پلاسمودیوم دارایسلول های دیپلوییدی است

3) در حین حرکت تعداد زیادی باکتری و مواد آلی را می بلعند

پلاسمودیوم:

توده ای سیتوپلاسمی دارای تعداد زیادی هستهتولید مثل در کپک پلاسمودیومی:

1) در تنش خشکی یا گرسنگی به توده های متعددی تقسیم می شوند.

2)در نوک هر توده کپسولی است که در آن هاگ ها نمو پیدا می کنند ( مقاوم به شرایط سخت محیطی)

3)هاگ در شرایط مساعد روییده به سلول های آمیبی هاپلوییدی یا سلول های تاژکدار تبدیل می شوند.

4)از لقاح سلول های هاپلویید زیگوت دیپلویید ایجاد می شود.

5)از تقسیم میتوز زیگوت پلاسمودیوم های جدیدی ایجاد می شود.

ویژگی های هاگداران:

1) تک سلولی و انگل

2) غیر متحرک

3) در چرخه تولید مثلی هاگ تولید می کنند

4) شامل حدود 4500 گونه

5) عامل مالاریا نوعی هاگدار است

6) هاگداران جانورانرا مبتلا نموده و از میزبانی به میزبان دیگر منتقل می شوند( انتقال بوسیله نیش حشرات و بعضی در مدفوع جانوران آلوده یافت می شود)

7) در هر چرخه زندگی آن ها هم تولید مثل غیر جنسی و هم جنسی وجود دارد.

تولید مثل جنسی هاگداران:

1) گامت ماده (سلول بزرگ تر) با گامت نر (سلول کوچتر) لقاح داده زیگوت تولید می کند.

2)زیگوت با تولید دیواره ای ضخیم در برابر شرایط دشوار مقاوم می شود.

بیماری های ایجاد شده توسط آغازیان:

1) مالاریا

2) توکسوپلاسموز

3) اسهال خونی آمیبی

4)برخی بیماری ها در دام ها

آغازیان مفید:

1) آغازیان همزیست در لولهگوارش انسان و جانورانی که انسان از آن ها تغذیه می کند

2)آغازیان دارای سلولاز در لوله گوارش گاو

نقش پلانکتون های فتوسنتز کننده در زنجیره های غذایی ( بزرگترین تولید کننده های غذایی و در نتیجه تولید کننده اکسیژن)

3) بزرگترین تجزیه کنندگان ( موثر در چرخه نیتروژن, کربن و فسفر)

چرخه زندگی پلاسمودیم

عامل مالاریا

پشه آلوده انسان را نیش می زند و به کمک بزاق ( دارای ماده ضد انعقاد خون) اسپوروزئیت ها را به خون منتقل می کنند.

اسپروزئیت ها سلول های جگر را آلوده و به مروزئیت نمو می یابند

مروزئیت ها گلبول های قرمز را آلوده و تکثیر می یابند ( هر 48 ساعت گلبول قرمز می ترکد و مروزئیت ها و مواد سمی آزاد شده و علایم مالاریا شامل تب و لرز و عرق و عطش ایجاد می شود و این چرخه هر 48 تا 72 ساعت یکبار تکرار می شود

بعضی از مروزئیت ها در خون به گامت نمو یافته و با نیش زدن پشه وارد بدن پشه می گردد. گامت ها در بدن پشه با یکدیگر لقاح یافته تولید زیگوت می کند درنهایت در بدن پشه تعداد زیادی اسپوروزئیت تشکیل می شود

درمان و پیشگیری از مالاریا:

1) استفاده از کینین و مشتقات آن برای درمان مالاریا

2) کنترل مالاریا از طریق کاهش جمعیت پشه ها ( پاشیدن حشره کش ها , زدودن محل های زاد و ولد پشه و وارد کرئن جانوران خورنده لارو پشه.

نویسنده : محسن حیدری

منبع : کانون






فایل pdf برا دانلود نداشت !